De vraag is dan hoe is het met de productiviteit van de ambtenaren gesteld, wat levert het op voor het BBP (Bruto Binnenlands Product) van het land? Anno 2021 is duidelijk dat het een enorme last is geworden voor de overheid om de salarissen te betalen. Hoe gaat de overheid dan investeringen plegen in andere sectoren dan de dienstensector? En aan de andere kant speelt de schuldenproblematiek ook een grote rol. Dat is dus nu de status quo van Suriname. (De schuld is ongeveer US$ 4 miljard en SRD 3.5 miljard – volgens schattingen).

Chinezen zitten in een aantal sectoren sinds jaren in Suriname. Ze nemen meestal hun mensen mee om hen te werk te stellen. Hoe worden deze zaken eigenlijk vergund? Zijn deze zaken wel volgens de regels verlopen? Er is volgens mijn bescheiden mening teveel geïnvesteerd in de handelssector, in tegenstelling tot de productieve sector. Het is een enorm macro-economisch probleem in Suriname met grote sociaal-, maatschappelijke gevolgen van dien.

Waarom zouden Surinamers niet dit soort grote zaken mogen opzetten? Als de Surinaamse particuliere sector dit soort grote winkels zou opzetten, dan zou dat ten goede komen aan lokale gemeenschappen wat werkgelegenheid betreft. Waarom werken er in de visserijsector en de mijnbouw zo weinig lokale mensen? De overheid zou dat moeten onderzoeken en stimuleringsmaatregelen nemen om zodoende meer Surinamers aan het werk te helpen. Immers iemand die een baan heeft, participeert beter in het maatschappelijke leven dan een werkloze. Volgens onderzoeken is er een causaal verband tussen werkloosheid en gezondheidsklachten. Ik denk ook dat het een en ander zou schelen voor de werkgelegenheid en daardoor ook de armoede in Suriname. En wellicht ook qua criminaliteit!

Enkele simpele suggesties: Hoe het ook zij, de overheid zal vroeg of laat moeten snijden in het ambtenarenapparaat. Een kleinere, efficiënte overheid (geautomatiseerd) zal beter zijn voor potentiële investeerders in Suriname. Men kan denken aan om - en -bijscholingsprogramma’s (arbeidsmobiliteit) of vervroegde uittredingen (vervroegde pensioneringen). Gun desnoods een ambtenaar een stukje land en betaal hem een tijdje zijn loon door, totdat hij bijvoorbeeld zelfvoorzienend kan worden. Er is immers zoveel grond in Suriname beschikbaar.

De overheid kan ook meer mensen inzetten bijvoorbeeld in begeleiden van gedetineerden die terug moeten naar de maatschappij. Hoe vaak heeft men niet te maken met recidivisten die keer op keer vervallen in de steeds erger wordende criminaliteit in Suriname. De overheid zou ook de arbeidsmarkt moeten reguleren met stimuleringsmaatregelen en ook met name beperken van werkvergunningen aan externe werkkrachten. Dit zou een stimulans moeten zijn om lokale mensen aan de slag te laten gaan. Ik hoop dat een beleidsmaker hiermee een discussie op gang kan brengen.