VIDS-voorzitter: Geen feest maar bezinning

In een verklaring zegt de VIDS-voorzitter: "Allereerst feliciteren wij de gehele Surinaamse samenleving en in het bijzonder de Inheemse gemeenschap, met de Nationale tevens Internationale Dag der Inheemse Volken.  In 1994 werd 9 augustus door de Verenigde Naties uitgeroepen tot de Internationale Dag der Inheemse Volken. Het is de dag waarop in 1982 voor het eerst een officiële commissie van de Verenigde Naties (VN) werd ingesteld om over de situatie van Inheemse Volken overal ter wereld te praten en aanbevelingen te doen aan de VN.  In Suriname wordt sinds 1999 deze dag herdacht, en sinds 2006 is het een nationale vrije dag geworden; eerst eenmalig en daarna een officiële nationale vrije dag.

We zijn er trots op, en vandaar ook de felicitaties, dat wij er zijn als Inheemse Volken in dit land. Wij zijn niet van elders “hier naar toe gekomen”; we waren er altijd al en zijn er nog, dankzij onze collectieve levenswijze in harmonie met de natuur, onze traditionele kennis en cultuur, onze traditionele bestuurssystemen (nu verenigd in VIDS).  We hebben de natuur eeuwenlang verdedigd en verrijkt en behouden voor ons nageslacht. Ook nu, samen met andere bevolkingsgroepen, maken wij Suriname tot een rijk land, rijk aan culturele en biologische diversiteit; dát is de rijkdom waarvan we het nu en in de toekomst zullen moeten hebben.

Maar hoewel het een “nationale feestdag” wordt genoemd, vragen we ons af of we wel reden tot feesten hebben. Want waar staan wij, als Inheemse Volken, na 528 jaar sinds de komst van de Europese kolonisatoren, na bijna 45 jaar onafhankelijkheid van de Republiek Suriname, na bijna 30 jaar onafgebroken democratische verkiezingen in een rechtsstaat die zegt internationale mensenrechten en verdragen en vonnissen te respecteren? Is er werkelijk sprake van gelijkheid en non-discriminatie?  Van respect voor onze mensenrechten, inclusief van onze collectieve rechten zoals ons recht op onze voorouderlijke grondgebieden die worden bedreigd door kwik, gronduitgifte en concessies?  Hebben we rechtszekerheid en zelfs bestaanszekerheid?  Waarom zijn gerechtelijke vonnissen van het regionaal Mensenrechtenhof nog steeds niet uitgevoerd?

De Covid-19 pandemie heeft het allemaal verergerd. Velen van ons verkrijgen inkomsten uit “hosselbaantjes”, want ander werk is er bijna niet in onze gebieden.  Veel van onze kinderen die met veel moeite in de stad naar school moeten (want verder dan de lagere school kan je niet, in een dorp) krijgen al maandenlang geen ondersteuning meer.  Sociale bijstandsfondsen en andere stedelijke verzachtingsmaatregelen bereiken onze dorpen niet of nauwelijks.  Kortom, we zijn we op onszelf aangewezen, zoals altijd, trouwens.

Laat dit de belangrijkste boodschap zijn voor de Dag der Inheemsen 2020 in deze “nieuwe werkelijkheid”.  De geschiedenis heeft het ons ook geleerd en we moeten ons heel bewust daarvan zijn.  We moeten het primair zelf doen!  Laten we samen sterk staan.

Tegelijkertijd zullen we ondersteuning en samenwerking met beide armen aanvaarden want we hebben dat óók nodig.  We hebben bemoedigend contact gelegd met de nieuwe regering, en hopen daarover spoedig verslag te kunnen doen.  Ook andere partners blijven bereid om ons te ondersteunen, dus we staan er ook niet helemaal alléén voor.  Desondanks moeten we in de eerste plaats op onszelf rekenen! VIDS doet daarom een beroep op eenieder, om zich kenbaar te maken: laat weten waarin je kan helpen en waaraan je kan werken, en omgekeerd, laat ons weten welke initiatieven je wil ontplooien en hoe wij daarin misschien kunnen helpen; ondersteun jouw dorpsbestuur met raad en daad.

Natuurlijk moeten we ook in deze boodschap wijzen op het gevaar van besmetting met het Coronavirus. We doen wederom een dringend beroep op iedereen om de maatregelen van de overheid en van uw dorpsbestuur te volgen. Want uiteindelijk komt het erop neer wat we zelf doen; het virus verspreidt zich niet “vanzelf”.  Wij mensen, verspreiden het virus. Organiseer je feesten? Ga je gezellig naar voetbalwedstrijden? Ontvang je mensen van buitenaf alsof er niets aan de hand is?  Draag je geen mondkapje waardoor je anderen kan besmetten en zelf ook grotere kans loopt om besmet te worden?  Houd je geen afstand?  Verzwijg je dat je griepverschijnselen hebt?  Vertel je met wie je in contact bent geweest?

We zullen ons met z’n allen moeten beraden over de nieuwe werkelijkheid. Onze dorpen zullen regels moeten bespreken over maatregelen zoals beperkingen van toegang voor buitenstanders, quarantaine-verplichting, bijeenkomsten met de nodige Covid-maatregelen, familiebezoek vanuit buurlanden.  Maar ook over onderwerpen als zelfvoorzienend zijn wat betreft voedsel, gezondere leefstijl met traditionele gewassen en geneesmiddelen. We zullen de onderlinge communicatie intensiever moeten maken, binnen onze gemeenschappen, regionaal en landelijk, alsook met de overheid en met onze partners.

Veel om over na te denken dus! De Nationale en Internationale Dag der Inheemse Volken van dit jaar, 2020, grijpen we daarom aan voor bezinning; niet om te feesten.  Helpt u ons nadenken en neem contact op. Samen staan we sterk!"