De start van de grote hervorming

Sinds bekend werd dat er twee nieuwe ministeries in het leven worden geroepen, is er veel geroezemoes. De beoogde nieuwe regering wordt verweten dat ze de overheid groter maken, in tegenstelling tot wat de verwachting van het volk was. Is dit terecht? In dit artikel geef ik dit punt van kritiek aandacht.

Evenwichtige groei van de kleine Surinaamse economie betekent dat Suriname in de breedste zin moet groeien. Wat bedoel ik daarmee? Groei die sterk afhankelijk is van de goud- en oliesector, of een andere grondstof, is niet houdbaar. De relatief grote schokken die een kleine, afhankelijke economie als de Surinaamse te verwerken krijgt als grondstoffenprijzen op de wereldmarkt dalen, zijn niet te overzien. Dit prijsrisico kan gemitigeerd worden door bijvoorbeeld te hedgen, maar ook dat is niet vrij van risico’s en kan in verkeerde handen een groter probleem vormen. 

Feit blijft dat een evenwichtige groei alleen de grondstoffenvloek kan bezweren. Daarom al is het goed dat het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme (TCT) weer nieuw leven ingeblazen wordt. Toerisme hangt in de 21e eeuw vooral samen met transport en communicatie. En inzetten op toerisme, vooral ecotoerisme, maakt diversificatie mogelijk, weg van een grondstoffengecentreerde economie. Kortom, een ministerie van TCT, nieuwe stijl, kan een inspirerende plek worden waar moderne, innovatieve ambtenaren, zonder “spookachtige” neigingen, de innovatieve mogelijkheden kunnen omzetten tot waardecreërende projecten en directe inkomsten voor Suriname. TCT kan hierbij een incubatieplek worden voor nieuw talent dat na enkele jaren kan doorgroeien tot private ondernemers. Dit naar voorbeeld van Israël waarbij het leger een incubatieplek is voor commercieel ondernemerschap. Veel (jonge) Israëlische militairen starten na hun dienstplicht innovatieve bedrijven die weer waarde toevoegen aan de Israëlische economie. 

 

Dit kan het ministerie worden waar de toekomstige economische ‘raket’ ontworpen en gebouwd gaat worden. Men zou wel kunnen overwegen om de naam van dit ministerie te herzien. In een tijd waarin duurzame energie de boventoon voert, dekt de huidige benaming de verduurzamingsaspiraties onvoldoende. Ministerie van Energie was een betere keus geweest, waarbij dan ook duurzame energie onder dit ministerie kan vallen. Zelfs al zouden olie- en gaswinning geen uitstervende zaken zijn in de wereld, dan nog doet Suriname er goed aan om bijvoorbeeld zonne-energie ook een plek te geven in haar energie-masterplan. Denk bijvoorbeeld aan zonneparken in het binnenland. Een kans om onderwijs, zorg en eco-toerisme te stimuleren, door beschikbaarheid van zonne-energie op plekken waar de barrels met dieselolie geen vervuilers meer hoeven zijn van de zeldzame Surinaamse natuur. Of denk aan energie uit waterkracht. Als de (toekomstige) olie- en gasinkomsten bijvoorbeeld ingezet kunnen worden om de waterkrachtcentrale te Afobaka te moderniseren, dan zouden alle Surinamers wellicht gratis energie kunnen krijgen. 

Mijn punt is dat de inkomsten uit grondstoffen strategisch aangewend dienen te worden, zodat iedere Surinamer er beter van wordt en niet alleen de beursgenoteerde tafelgasten (die ik in een ander artikel al had gewezen op hun slechte tafelmanieren). Daarom is dit ministerie onmisbaar. Ook bij dit ministerie kunnen talent en kennis ingezet worden om nieuwe krachten op te leiden voor nu en de toekomst en dus te gaan voor gediversifieerde groei in de breedte.

Nu er twee nieuwe ministeries bij zijn gekomen, moet er op andere plekken kritisch gezocht worden naar saneringsmogelijkheden. Welke essentiële organen, nationaal maar ook in het buitenland, zijn onmisbaar en welke kan Suriname wel missen? Met andere woorden, hoe kunnen we kritisch analyseren waar er bespaard kan worden zonder dat Suriname haar doelen mist. 

Hier zit ook meteen de gevoeligheid. Hervormen zonder een eitje te tikken gaat helaas niet werken. De beoogde hervormingsaspiratie vormt een gevoelige uitdaging. Digitale tools en communicatietechnieken kunnen helpen bij een dergelijk hervormingsdoel. Zo zou het nog steeds kunnen werken, eerst slim uitbreiden om vervolgens weer doordacht te saneren. Groter denken, kleiner uitstekend doen!