Ann Kromo heeft niet alleen borstkanker overleefd, maar ook eileider- en baarmoederhalskanker. Op 26-jarige leeftijd werd borstkanker bij haar vastgesteld, en nu – ruim 25 jaar later – deelt zij graag haar verhaal met anderen om de bewustwording over kanker te helpen vergroten. “In 1996 voelde ik een knobbeltje aan mijn linkerborst en je denkt: ‘Ja, een knobbeltje, dat kan.’ Maar het werd groter en groter en toen dacht ik nee, nu moet ik echt naar de dokter gaan. Toen bleek dus dat ik een tumor had.” 

Ann werd in eerste instantie door het VU Ziekenhuis behandeld, maar ze besloot uiteindelijk om naar een kankerinstituut te gaan. Dat was het Anthonie van Leeuwen Ziekenhuis in Amsterdam, waar zij destijds ook woonde. “Ik werd met spoed geopereerd en zes maanden daarna moet je voor controle gaan. Wat bleek? Ik had zo een agressieve vorm dat de tumor net zo groot geworden was als toen ik pas geopereerd was. Het leek op een kiwi, een sapotille, zo groot was het. De grond viel weg onder mijn voeten en ik dacht: ‘Jeetjes, ik ga dood.’ Maar nee. Nee. Als kanker goed en tijdig wordt ontdekt, kan je genezen. Goed genezen ook.” 

Jaarlijks wordt wereldwijd op 4 februari extra aandacht besteed aan de verschillende vormen van kanker, het voorkomen en de behandeling ervan. Volgens de WHO zijn belangrijke oorzaken van kanker alcohol, overgewicht of obesitas, dieet en voeding, lichamelijke (in)activiteit, tabak(s)rook, ioniserende straling, blootstelling aan een kankerverwekkende stof en bepaalde infecties. “Mijn arts, dokter De kroon, heeft me goed begeleid”, vertelt Ann verder. “Kanker komt ook door stress. Wij mensen moeten weten dat iedereen kankercellen in zich heeft. Maar hoe ontwikkelt het zich? Mensen die veel in stress leven, nou, ik was één van ze. Ik woonde alleen in Holland, m’n ouders zaten hier en ik kwam drie tot vier keer per jaar naar Suriname. Dan moet je hard werken om ‘t te kunnen betalen om naar Suriname te komen. En dat was eigenlijk de stress. Ik miste m’n ouders. En mijn arts heeft me uitgelegd om uit die stress te proberen te komen. Dus ik geef dat advies ook mee aan anderen.” 

Ann kon een borstsparende operatie ondergaan, omdat ze geen uitzaaiingen had. Het was één heel grote knobbel, maar geen uitzaaiingen. “En het is teruggekomen. Ze hebben het op kweek gezet en men wilde weten waarom het zo agressief was. Nou, ik heb nooit antwoord gekregen daarop. En na de tweede operatie was het weg. Je blijft onder controle en dat doe je vijf jaar lang. Eerst elke maand en dan eens per drie maanden, dan een keer per zes maanden en dan een keer per jaar. Het is allemaal goed gegaan, maar is wel pijnlijk, vooral als je een mammogram moet doen, oooooh, dan pletten ze je hele tiet en dat is heel pijnlijk, vooral als je er al een litteken op hebt. Maar je moet ’t doen want dan alleen kunnen ze zien waar ’t zit. Dus ik zeg tegen iedereen, alle mensen in Suriname, alle vrouwen vooral, omdat borstkanker een veel voorkomende tumor is: ‘Als je een knobbeltje voelt, schroom niet, ga naar de dokter, laat ’t onderzoeken.” 

Toen kreeg ik aan mijn eileider een cyste. Die moesten ze operatief verwijderen. Heb ik dus een buikoperatie gekregen en hebben ze m’n eileider verwijderd. Dat was in 2006. In 2004 wist ik ook al dat ik vleesbomen had.  En daar groeit je buik van. Maar mijn arts heeft altijd gezegd van als je wat ouder bent, dan brokkelt ie vanzelf. Nou, dat was dus niet het geval bij mij. Misschien omdat ik kankerpatiënt ben. De vleesbomen werden groter en op een gegeven moment kreeg ik geen pijnen, maar ze drukten wel op m’n maag. Dus daar had ik wel pijn. Toen ben ik naar de gynaecoloog geweest en ben ik ook weer met spoed geopereerd. En nu hebben ze m’n baarmoeder weggehaald. Ik ga ‘t eerlijk vertellen: ik ben er heel blij mee!”, grinnikt ze. 

“Ik leefde wel in angst”, geeft Ann toe. “In het begin leefde ik echt in angst, want je denkt: je hoort zoveel. Maar de begeleiding die je krijgt, dat moet goed zijn. Dan leer je ermee leven, je leert ermee omgaan. Je leert erop letten, hoe je moet kijken van: gaat het goed of niet. Ik zeg ‘t nogmaals: iedereen heeft kankercellen in zich. Het is hoe het zich ontplooit. Als je stress hebt loop je kans dat het zich sneller ontwikkelt. En als je dat merkt, laat je alsjeblieft behandelen.”