Betreft: Fiti Makandra en de aanduiding Afro-Surinamer

Fiti Makandra (FM), is het structureel overleg van leiders van tribale en inheemse volkeren en de
Federatie van Para Plantages.

Naar FM verneemt gaat het Algemeen Bureau voor de Statistiek (ABS), namens de staat met een van de belang rijkste demografische activiteiten van start. In deze gaat het om de 9e Algemene Volks- en Woningtelling (VT-9), ook bekend als de Census, die, vandaag maandag 14 oktober 2024, aanvangt. FM stelt voorop dat volkstellingen van eminent belang zijn in het sturen van de ontwikkeling van ons land en voor de ontwikkeling van beleid, ontwikkelingsprogramma’s en -projecten.

Op het schrijven dd. 24 juni 2024, waarin de FM-leiders het onderhavige onder de aandacht hebben gebracht van de president, is er formeel geen reactie van hem ontvangen. Een kopie schrijven was verstuurd naar de DNA-voorzitter, de minister van Financiën en Planning en het ABS. De FM-leiders stellen uitgaande van het voorrecht (niet het alleenrecht) dat zij hebben (zoals ouders dat hebben bij het geven van namen aan hun kinderen), na een eigen kritische beschouwing van de geschiedenis en

na goede nota te hebben genomen van
- de uitkomsten van een verkennend onderzoek dat in 2023 verricht is in het kader van de doorwerking van het slavernijverleden door wetenschappers verbonden aan de studierichting Sociologie van de Anton de Kom Universiteit van Suriname werd verricht onder ruim 200 Afro-Surinamers;
- de toespraak van de gewezen minister van Regionale Ontwikkeling, dhr. Edgar Dikan, op 10 oktober 2016 bij de herdenking van Fiiman Dey;
- de recente beraadslagingen van de DNA (zonder de brief van FM als ingekomen stuk) zoals die zijn weer gegeven in de nieuwsmedia (Starnieuws 05 oktober; United News 06 oktober; DWT online 04 oktober);
- de brief van het ABS d.d. 01 oktober 2024 en
- de discussies op social media en een recente krutu m.b.t. de aanduiding Afro-Surinamer door nazaten van
Afrikanen die in slavernij zijn gebracht en gehouden in Suriname (hierna nazaten) en

verwijzend naar
- dhr. Rudi Bottse, de voorzitter van de Stichting 1 juli Keti Koti, die al jaren geleden bij het Algemeen Bureau voor Statistiek (ABS) gepleit heeft voor de parapluterm Afro-Surinamer;
- de volkstelling van 1950, die nog werd voorbereid en georganiseerd door Nederland en als schoolvoorbeeld
dient van verdeel en heers met de introductie vijftien etnische categorieën, meer dan bij alle andere volks tellingen;
keuren de FM-leiders het af
- dat na de introductie van de volkstelling in Suriname (in 1921) met deze 9e volkstelling de koloniale traditie van verdeel en heers wordt voortgezet met de etnische categorisering van de nazaten door “het overheidsbeleid” en de Wet Negende Volkstelling. Dit ervaren de FM-leiders bovendien als discriminerend ten opzichte van de andere etnische groepen die slechts één aanduiding kennen binnen de Census, die hen ook nog verbindt met het land van herkomst of van hun voorouders.

De FM-leiders betreuren het
- dat er nog nazaten zijn die zich angstvallig vastklampen aan aanduidingen (creool en marron) die oorspronkelijk niet naar hun herkomst verwijzen, maar eerder naar het alleenrecht van de kolonisator om namen/ aanduidingen (zoals Surinamer, neger, boschneger, gemengd black-coloured één generatie, gemengd black-coloured twee generaties en gemengd black-coloured drie generaties) te gebruiken, waarmee zij de identiteit, werkelijkheid en behoeften van de nazaten definieerden. De angstvalligheid gaat zo ver dat gevreesd wordt dat volgens hen de aanduiding Afro-Surinamer in tegenstelling tot Marron geen toegang meer zal bieden tot fondsen of hun positie met betrekking tot de grondenrechten zal verzwakken.

De FM-leiders zien betere mogelijkheden voor een meerstemmig beleid als de nazaten binnen deze volkstelling de ruimte hebben om bij het antwoord-alternatief Afro-Surinamer specifiek aan te geven: Okanisi, Creool, Matawai etc. Hiermee erkennen de FM-leiders de vrijheid die de nazaten (ook buiten de Census) hebben om zich te identificeren met hun eigen taal- en cultuurgemeenschap of om zich te bedienen van de aanduidingen Marron en Creool om pragmatische, specifieke en cultuurhistorische redenen.

Met Afro-Surinamer wordt bedoeld: de afstammelingen of nazaten van personen die vanuit Afrika (met name het westelijk deel) naar Suriname zijn gebracht voor de afschaffing van de slavernij in 1863, (Blokland, 2024). Afro-Surinamer geeft weer dat deze personen oorspronkelijk Afrikaanse roots hebben, maar dat zij kind zijn van dit grondgebied dat Suriname heet.

Tot besluit
roepen de FM-leiders, na hun virtueel overleg op 3 juli 2024 en de persconferentie op zaterdag 25 august 2024, de nazaten op om met de aanduiding Afro-Surinamer reeds binnen hun deelname aan de 9e Algemene Volks- en Woningtelling (VT-9) het tij te keren, in navolging van de zwarte gemeenschappen in de regio en de rest van de wereld, die naar zichzelf verwijzen met Afro-Cubaan, Afro-Amerikaan, Afro-Guyanees etc.

Namens het overleg van Inheemse en Afro-Surinaamse gezagsdragers, Fiti Makandra.
Drs. Helmut Gezius
+597 8798901
Prof. dr. Franklin Jabini
+597 8566507