WikiLeaks-oprichter Assange als vrij man naar Australië

WikiLeaks-oprichter Julian Assange is vanmorgen als een vrije man gelopen uit een rechtbank op het Amerikaanse eilandgebied Saipan in de Stille Oceaan nadat hij schuldig had gepleit aan het overtreden van de Amerikaanse spionagewet, in een deal die hem toestond rechtstreeks naar huis in Australië te gaan.

Zijn vrijlating maakt een einde aan een 14 jaar durend juridisch verhaal waarin Assange meer dan vijf jaar in een Britse zwaarbeveiligde gevangenis heeft doorgebracht en zeven jaar in asiel heeft doorgebracht op de Ecuadoraanse ambassade in Londen, waar hij vocht tegen uitlevering aan Zweden wegens beschuldigingen van seksueel geweld, en aan de VS, waar hij werd geconfronteerd met 18 strafrechtelijke aanklachten.

Deze beschuldigingen vloeiden voort uit de publicatie door WikiLeaks in 2010 van honderdduizenden geheime Amerikaanse militaire documenten over de oorlogen van Washington in Afghanistan en Irak – een van de grootste inbreuken op geheime informatie in de geschiedenis van de VS.

Tijdens een drie uur durende hoorzitting in Saipan pleitte Assange schuldig aan één misdadige aanklacht wegens samenzwering om geheime nationale defensiedocumenten te verkrijgen en openbaar te maken, maar hij zei dat hij geloofde dat het Eerste Amendement van de Amerikaanse grondwet, dat de vrijheid van meningsuiting beschermt, zijn activiteiten beschermde.

"Als journalist moedigde ik mijn bron aan om informatie te verstrekken waarvan werd gezegd dat deze geheim was, zodat deze informatie kon worden gepubliceerd", zei hij tegen de rechtbank. "Ik geloofde dat het Eerste Amendement deze activiteit beschermde, maar ik accepteer dat het... een schending van het spionagestatuut was."

Hoofdrechter van het Amerikaanse district Ramona V. Manglona accepteerde zijn schuldig pleidooi en merkte op dat de Amerikaanse regering aangaf dat er geen persoonlijk slachtoffer was van de acties van Assange.

Ze wenste Assange, die op 3 juli 53 jaar wordt, een vroege gelukkige verjaardag toen ze hem vrijliet omdat hij al in een Britse gevangenis had gezeten.

Terwijl de Amerikaanse regering Assange als roekeloos beschouwde omdat hij zijn agenten in gevaar bracht door hun namen te publiceren, noemden zijn aanhangers hem een ​​held voor het bevorderen van de vrijheid van meningsuiting en het aan het licht brengen van oorlogsmisdaden.

"Wij zijn er stellig van overtuigd dat Assange nooit had mogen worden aangeklaagd op grond van de Spionagewet en zich nooit had mogen bezighouden met een taak waar journalisten zich elke dag mee bezighouden", vertelde zijn Amerikaanse advocaat, Barry Pollack, aan verslaggevers buiten de rechtbank.

Hij zei dat het werk van WikiLeaks zou worden voortgezet.

Assange's Britse en Australische advocaat Jennifer Robinson bedankte de Australische regering voor haar jarenlange diplomatie bij het veiligstellen van de vrijlating van Assange.

"Het is een enorme opluchting voor Julian Assange, voor zijn familie, voor zijn vrienden, voor zijn aanhangers en voor ons en voor iedereen die gelooft in de vrijheid van meningsuiting over de hele wereld dat hij nu naar huis kan terugkeren naar Australië en herenigd kan worden met zijn familie," vertelde ze aan verslaggevers buiten de rechtbank.

Assange verliet de rechtbank door een menigte tv-camera's en fotografen zonder vragen te beantwoorden en zwaaide toen hij in een witte SUV stapte.

Hij verliet Saipan met een privéjet naar de Australische hoofdstad Canberra.

"Dat Julian naar huis kan komen in Australië, zijn familie regelmatig kan zien en de gewone dingen van het leven kan doen, is een schat", vertelde zijn vader, John Shipton, aan Reuters in Canberra, waar hij wachtte op de terugkeer van zijn zoon.
"De schoonheid van het gewone is de essentie van het leven."

Lange saga
Assange had ermee ingestemd schuldig te bekennen aan één enkele aanklacht, zo blijkt uit dossiers bij de Amerikaanse rechtbank voor de Noordelijke Marianen. Het Amerikaanse grondgebied in de westelijke Stille Oceaan werd gekozen vanwege zijn verzet tegen reizen naar het vasteland van de VS en vanwege de nabijheid van Australië, aldus aanklagers.

Tientallen media van over de hele wereld woonden de hoorzitting bij, en nog meer media verzamelden zich buiten de rechtszaal om verslag te doen van de procedure. Media mochten de rechtszaal niet binnen om de hoorzitting te filmen.

Assange bracht meer dan vijf jaar door in wat rechter Manglona een van de zwaarste gevangenissen van Groot-Brittannië noemde, en zeven jaar lang verschanste hij zich in de Ecuadoraanse ambassade in Londen terwijl hij vocht tegen uitlevering.

Terwijl hij vastzat op de ambassade, kreeg hij twee zonen met zijn partner, Stella, die een van zijn advocaten was geweest. Ze trouwden in 2022 in de Belmarsh-gevangenis in Londen.

De Australische regering heeft hard aangedrongen op zijn vrijlating en heeft de kwestie meerdere keren ter sprake gebracht bij de Verenigde Staten.

"Dit is niet iets dat de afgelopen 24 uur is gebeurd", zei premier Anthony Albanese woensdag op een persconferentie. "Dit is iets dat geduldig is overwogen en op een gekalibreerde manier is uitgewerkt, en dat is hoe Australië zich gedraagt."