Debipersad: Beoordeling Fitch ter harte nemen
18 Jan 2020, 00:00
foto
Econoom Steven Debipersad


De verlaging van de kredietwaardigheid (rating) van B- naar CCC door kredietbeoordelaar Fitch Ratings naar ‘junk status’ heeft direct effect op reeds bestaande beleggers in de overheidsobligaties. Zo reageert de econoom Steven Debipersad om een reactie gevraagd aan Starnieuws. Er moet structureel gewerkt worden aan oplossingen. De kritiek moet ter harte worden genomen, benadrukt Debipersad. 

De aanleiding van de verlaging van de kredietwaardigheid door Fitch Ratings heeft te maken met de sterker dan verwachte toename van de overheidsschuld in 2019. Hiermee gaat ook gepaard de verminderde mogelijkheden van de overheid om haar voortdurende tekorten te kunnen financieren. Dit blijkt vooral uit de stringente voorwaarden van recente buitenlandse leningen, waarbij naast de hoge rente die ons land hierop zal moeten betalen, de overheid ook akkoord is gegaan met andere verstrekkende condities. Fitch stelt dat het grote overheidstekort in combinatie met het toenemende tekort op de Lopende Rekening de druk op de wisselkoers zal verhogen en het risico op macro-instabiliteit zal doen toenemen, zegt Debipersad. In november vorig jaar vond reeds een negatieve bijstelling plaats. 

Zorgen over houdbaarheid staatsschuld
De risico’s van de betaalbaarheid van de staatsschuld zijn toegenomen. De staatsschuld aan het eind van 2019 in verhouding tot het Bruto Binnenlands Product (BBP) wordt door Fitch geschat op 80,9%, terwijl deze in 2018 nog 72,1% bedroeg.  De schuldratio van ons land is nu ruim boven de landen met een B-rating. Ook is driekwart van de staatsschuld in vreemde valuta en daarmee zeer gevoelig voor wisselkoersverslechteringen. In november 2019 verhoogde DNA het wettelijke schuldplafond van de overheid van 60% naar 95% van het BBP. Verondersteld wordt dat deze nieuwe leenruimte door DNA is gecreëerd om de overheid te faciliteren in haar continuerende behoefte aan financiering. In december 2019 werd door de overheid een nieuwe obligatie uitgegeven op de internationale kapitaalmarkt ter waarde van US$125 miljoen, om de achterstallige elektriciteitsrekening te herfinancieren en een waterkrachtcentrale in Brokopondo te verwerven. 

Naast de hoge rente (9,875%) zal de aflossing van deze vierjaarsobligatie, halfjaarlijks moeten gebeuren en wel met toekomstig verwachte inkomsten van de overheid, met name uit Staatsolie dividend en van Rosebel. Als niet hieraan wordt voldaan zullen de rentekosten stijgen tot 12,875%. Een andere consequentie van de december obligatie, stelt Fitch, is dat eerdere vreemde valuta schulden van de Overheid hiermee ondergeschikt zijn gemaakt. Voor beide obligaties (2016 en 2019) zal dit jaar tenminste US$ 94 miljoen afgelost moeten worden. Fitch is kritisch over de omvang van de royalty’s uit de Rosebel goudoperatie en het Staatsolie dividend en de toereikendheid hiervan om de verplichte aflossingen te plegen. Volgens de obligatievoorwaarden is de overheid verantwoordelijk voor het leveren van resterende vreemde valuta inkomsten, mochten de gereserveerde inkomsten niet toereikend zijn.

Overheidstekort structureel
Het overheidstekort van Suriname is structureel groot gebleven van 2015 tot 2019. Dit tekort bedroeg gemiddeld 8,5% van het BBP op kasbasis. Fitch verwacht dat 2019 wordt afgesloten met een kasbasis tekort op 10% van het BBP en dat dit tekort zal continueren tot de verkiezingen. Na de verkiezingen wordt verwacht dat de overheidsuitgaven een dalende trend zullen vertonen. Fiscale aanpassingen om de overheidstekorten te verminderen en daarmee de noodzaak tot lenen te beperken worden niet verwacht in 2020. Aan het begin van 2019 werd monetaire financiering opnieuw geïntroduceerd door de centrale bank. Tegen oktober 2019 bleek 4% van het BBP monetair te zijn gefinancierd. Ook met de in november 2019 aangekondigde projectfinancieringslijnen door China ter waarde van US$ 300 miljoen, wordt ingespeeld op de grote financieringsbehoefte van de Overheid. De omvang van de overheidstekorten zouden derhalve nog aanzienlijker zijn zonder de kredieten van de centrale bank en China. 
 
Lopende Rekening en Internationale Reserves
Het tekort op de lopende rekening in 2019 vertoont een duidelijke verslechtering ten opzichte van 2018, met name aangedreven door de toegenomen invoer van goederen en diensten. De opbrengst van de export van goud en olie bleef stabiel. Fitch verwacht dat het tekort op de lopende rekening in 2019 zal stijgen tot 11% van het BBP, een aanzienlijke verslechtering ten opzichte van het tekort van 3,4% in 2018. Ook de repatriëring van US$ 387 miljoen buitenlandse activa door commerciële banken tot oktober, als reactie op een centralebank richtlijn om een groter deel van hun verplichte reserves op vreemde valuta -deposito's bij haar te centraliseren, lag hieraan ten grondslag.

De internationale reserves (IR) van de Centrale Bank nemen af. De Centrale Bank rapporteert US$ 662 miljoen aan bruto internationale reserves. Volgens de berekening van Fitch zijn de onbezwaarde internationale reserves veel minder en wel US$ 331 miljoen inclusief monetair goud per november 2019, een daling van US$ 510 miljoen ten opzichte van december 2018. In deze onbezwaarde IR zijn deposito's van commerciële banken uitgesloten, daar deze niet beschikbaar zouden zijn om de wisselkoers te verdedigen. De Centrale Bank heeft van januari tot oktober netto US$ 236 miljoen uit de IR verkocht. Met het oog op de dalende reserves (als gevolg van de verslechtering van de Lopende Rekening) heeft de Centrale Bank beperkte beleidsinstrumenten om de wisselkoersstabiliteit te handhaven. De autoriteiten zouden echter kunnen putten uit een bestaande swap met China van RMB 1 miljard. 

Wie is Fitch en wat houdt een CCC rating in?
Fitch Ratings is een internationale kredietbeoordelaar gevestigd in New York en Londen. Beleggers gebruiken de rating van Fitch voor verschillende landen als leidraad voor welke beleggingen niet in gebreke (kunnen) blijven en vervolgens een solide rendement kunnen opleveren. Fitch baseert de rating op factoren, zoals wat voor soort schuld een land heeft en hoe gevoelig het is voor systemische veranderingen. Samen met Moody's en Standard & Poor's behoort Fitch tot de top drie van ratingbureaus ter wereld. 

In het Fitch ratingsysteem wordt gebruik gemaakt van letters. De beste rating is een AAA. Dit predicaat geeft de beste garanties aan beleggers. De ‘B’ categorie rating die Suriname van februari 2016 tot eind 2019 had (van B+  tot B-) is een weerspiegeling van de verslechterde financiële situatie van het land en de hoge risico’s van de belegging. De CCC rating die ons land nu heeft dient als waarschuwing voor beleggers dat hun investeringen grote risico’s lopen en dat terugbetalingsproblemen (default) reëel zijn. De beste rating, namelijk BB-, kreeg ons land in juli 2012, merkt Debipersad op.

Consequenties van afwaardering kredietwaardigheid
De 2016 obligatie zakte na het bekend worden van het Fitch oordeel met 5%. De afwaardering geldt ook als waarschuwing voor potentiële beleggers en investeerders, namelijk dat er gevaren op de loer liggen waarmee de belegging een relatief hoog risico loopt. De mogelijkheden voor de overheid om internationaal financiering te vinden voor haar continuerende geldbehoefte worden met dit nieuws buitengewoon ongunstig. De financiering van bepaalde operationele kosten van de overheid die in 2019 nog deels mogelijk bleken met internationaal krediet, kunnen in 2020 voor een uitdaging zorgen. 

De eerste reactie van de regering over het oordeel van Fitch Ratings, wat voor velen als een verrassing kwam, is vooral politiek te noemen. "Laten wij als land de waarschuwing die uitgaat van dit oordeel ter harte nemen en structureel werken naar het oplossen van de vraagstukken over de staatsschuld en de staatsfinanciën, daar deze langzaam maar zeker onze toekomst zullen verslechteren," besluit Debipersad. 

U kunt de beoordeling van Fitch hier downloaden. 
pdf-icon.gif Fitch_Ratings.pdf                
Advertenties

Tuesday 19 March
Monday 18 March
Sunday 17 March
Saturday 16 March