Van der San: Chinese winkeliers kan Sut’en trowe
19 Apr 2017, 00:01
foto
Justitieminister van Eugene van der San condoleert de weduwe Lin tijdens de rouwdienst. (Foto’s: Ranu Abhelakh)


Minister van Eugene van der San van Justitie en Politie heeft dinsdag een voorstel gelanceerd hoe de verruwde criminaliteit aan te pakken. Hij wil het Nationaal Leger betrekken en een wetsaanvulling doen, die Chinese winkeliers de mogelijkheid moet bieden om zelf op te treden tegen criminelen. “Op een of andere manier, wan mogelijkheid mus fu de, dat ye kan sut’en trowe. Het komt hard over. Ma un no ab tra mogelijkheid fu stop den abani nanga den crimineel in a kondre disi.”

Van der San sprak tijdens de rouwdienst van supermarkthouder Lin Zhi Di en zijn zoon Lin Yan in de gymzaal van de Chinese school. Het tweetal werd op 4 april als verkoolde lijken teruggevonden in de winkel te Santi Kondre in het Tapanahony-gebied, tijdens een roofpoging. ”Ik kom niet met een doodstraf-verhaal, maar ik zal met een nuance komen – in het bijzonder voor de Chinezen die supermarkten en winkels hebben, dat er een aanvulling in de wet komt”, zei de minister. Zo zal een winkelier een verdacht figuur mogen vragen, wat die persoon wil kopen. Als die niet weet wat te kopen, maar blijft doorlopen en kijken, mag de winkelier de persoon zeggen om de winkel te verlaten. Geeft de persoon geen gehoor, dan mag de winkelier handelen.

Anders aanpakken
Enkele jaren geleden vierde de criminaliteit ook hoogtij in het land, zei de justitieminister. Mensen wilden de doodstraf weer invoeren. Maar deze werd in 2015 officieel uit het Wetboek van Strafrecht gehaald. Als iemand je erf oploopt, je kent de persoon niet en die loopt je huis binnen, “yu mag sut’en trowe”, volgens de wet. De minister wil een soortgelijke wetsaanvulling maken. De juristen en de regering zullen het voorstel - dat nog uitgewerkt moet worden, bekijken.

Tegelijk zal de regering zorgen dat er werkgelegenheid komt. Hij zal navraag doen over het goudwinningsproject in het binnenland. De regering moet ook werken aan landbouwprojecten. Dit zodat de jongeren die niets te doen hebben en diefstal in hun hoofd krijgen, een plek hebben om toch te gaan werken en geld te verdienen.
Van de San gaf aan dat de overheid en hij in functie, verantwoordelijk zijn voor de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Het Nationaal Leger beschermt het land tegen buitenlandse agressie. Maar, volgens Van der San is gezien het criminaliteitsgedrag van de dag, nodig om dit probleem anders aan te pakken. Hij las de gedeeltelijke taak van hem voor en greep hierna naar de Grondwet om die van het Nationaal Leger te lezen. “Wat wij nu meemaken, het zijn geen buitenlanders die de orde hier komen verstoren op een vreselijke manier. Maar het zijn onze eigen mensen.”

Bijstand leger nodig
Criminelen hebben geen drupje respect voor andermans leven. “En daarom doen wij een beroep op het Nationaal Leger om op te treden, net zoals zij zouden optreden tegen een buitenlandse agressor.“ Hij zal het leger om bijstand vragen. “Om samen met de politie op te treden, op zo een manier dat zij geen genade moeten hebben met de mensen die bezig zijn op dit gebied – dat ze Surinamers zijn, want een Surinamer die van zijn land houdt, gaat niet zo te keer in zijn land.”
De minister benadrukte dat elke Surinamer recht heeft op bescherming - de Chinese gemeenschap in het bijzonder. Dit omdat criminelen denken dat Chinezen veel geld hebben. Er bestaat een denkwijze, vooral onder de “fotonengre nanga busnengre”, dat de Chinezen profiteurs zijn in dit land, zei hij. Zij komen uit China, om hier geld te maken en sturen dit terug naar China. “A denki dat na wan fout denki, na wan verkeerd denki”.

De Chinezen waren voor ons hier en hebben ons ondersteund, haalde Van der San aan. “Het respect dat wij voor hen hebben is niet op zijn plaats en niet te vergelijken, met de soort bijdragen die zij hebben gedaan voor onze voorouders.” Hij vroeg daarom respect voor hen op te brengen.
De eerste groep (oude) Chinezen heeft rechten in Suriname. En op basis van de rechten zijn de nieuwe Chinezen gekomen. Van der San: “En ze mogen komen, omdat de overheid hen toestemming geeft. Den mag kon.”
De Suriname Chinese United Association, de overkoepelende organisatie van Chinese verenigingen, riep het Chinees bedrijfsleven op om dinsdag als ‘stil’ protest hun deuren te sluiten in de middag.
Advertenties