Bally Lochem: belastingman, scheidsrechter en mati van Ampie

De afgelopen maandag op 86-jarige leeftijd overleden Balthus Lochem zal vooral in herinnering blijven als belastingadviseur, voetbalscheidsrechter en boezemvriend van André Kamperveen.

Lochem werkte ruim 35 jaar bij de Belastingdienst, waar hij naar eigen zeggen “zo’n beetje alle functies” heeft vervuld en toch "nooit een ambtenaar is geworden". Hij eindigde als hoogste man onder de minister van Financiën. Ook na zijn pensioen bleef hij actief als belastingadviseur en ook als taxateur. Toch zullen de meeste mensen zich de aimabele Lochem blijven herinneren als sportman. Voetbal was zijn grote passie hoewel hij zelf meer basketballer dan voetballer was. Daarnaast genoot hij vooral bekendheid als scheidsrechter en sportcommentator bij SRS en ABC. Bij de laatste omroep was hij vanaf de oprichting in 1975 nauw betrokken; de laatste jaren fungeerde hij als president-commissaris.

Die nauwe band met ABC had alles te maken met zijn innige vriendschap met ABC-oprichter André Kamperveen. De twee kenden elkaar vanaf de middelbare school toen ze samen op straat speelden. Meestal om te basketballen of te voetballen. ‘Ampie’ was, zoals hij zelf benadrukte, "meer dan een broer" voor Lochem. Later zou de hechte relatie nog tot uitdrukking komen in een familieband, toen Helen en Margo, dochters van zijn broer, trouwden met Kamperveens zoons Johnny en Henk.

Als ware bloedbroeders richtten ze samen jeugdvereniging ‘Spes Patriae’ op, met Kamperveen als voorzitter en Lochem als penningmeester en secretaris. En zo is het volgens Lochem in de jaren daarna eigenlijk altijd gegaan. Ook toen Kamperveen voorzitter was van de Surinaamse voetbalbond en in het bestuur van de wereldvoetbalbond FIFA werd benoemd.

In de zomer van 1982 gingen ze samen naar het WK in Spanje. Volgens Lochem zou het goed zijn wanneer meer Surinamers zich realiseerden welke cruciale rol Kamperveen indertijd vervulde voor zijn land. “Ik weet nog dat we in de lobby van ons hotel toenmalig FIFA-voorzitter Joao Havelange tegen het lijf liepen. Die gaf Ampie meteen een geweldige brasa en introduceerde hem bij zijn gevolg als ‘the one and only mister FIFA’. En hij stond niet voor niets bij de middenstip toen de Spaanse koning Juan Carlos de officiële aftrap van het toernooi verrichte.”

Lochem trad op als Ampie’s naaste adviseur. Soms kreeg hij een telefoontje van zijn vriend: "He Bally, vertel even hoeveel geld ik nog heb. Dan had hij weer een of ander idee en moest ik bekijken of het wel haalbaar en verstandig was." Maar zijn advies bleef niet beperkt tot geldzaken. Lochem vormde op sommige momenten ook het geweten van Kamperveen en hield hem een spiegel voor. Zo had hij van begin af aan geen goed gevoel over Kamperveens samenwerking met de militaire regering: “Ik heb hem altijd gezegd dat hij voorzichtig moest zijn met zijn steun aan de militairen. Maar Ampie hield vol dat hij op die manier iets goeds kon doen voor zijn land. Ja, dat heeft destijds wel voor een lichte verwijdering tussen ons gezorgd.”

In de tijd dat Kamperveen minister van Jeugd, Sport en Cultuur was, gaf Lochem nog financieel advies aan onder meer Roy Horb en ook Desi Bouterse. Maar dat was van korte duur. Na december ’82 zou Lochems leven voorgoed veranderen. Vlak na de moorden heeft hij alle financiële dossiers persoonlijk ingeleverd aan de poort van de Memre Boekoe kazerne. Sindsdien hebben ze hem ook niet meer gezien langs de Surinaamse velden. Het nationale voetbal was volgens hem “helemaal kapot gemaakt. Zoals de vakbeweging en de partijpolitiek dit hele land vernietigd hebben. Met Bouterse als hoofdschuldige.”

Lochem was al geruime tijd ziek. Volgens zijn dochter Judith heeft hij tot het laatste moment gestreden voor zijn leven: "Hij was namelijk altijd van plan een hoge leeftijd te bereiken zonder oud te worden. Ja, daar was hij goed in, in dat soort tegenstrijdige uitspraken. Het typeert hem ook als iemand die met volle teugen van het leven genoot. Eigenlijk kwam daar maar één zwarte bladzijde in voor en dat was 8 december."

Aanstaande vrijdag is er vanaf tien uur 's ochtends gelegenheid om afscheid te nemen van Bally Lochem in Loge Concordia aan de Van Idsingastraat. Lochem was meer dan veertig jaar prominent lid van de vrijmetselaarsloge. Om elf uur begint de uitvaartdienst waarna hij 's middags om twee uur op Weg naar Zee wordt gecremeerd.


Diederik Samwel