Column: Bevrijdingsdag

De schrijver en panAfricanist Djehuti-Ankh-Kheru stuurt regelmatig een nieuwsbrief rond naar zijn mailbestand. Hij had onlangs een bijzondere analyse en voorstel. Het gaat over hoe in Nederland 4 en 5 mei moet worden ingericht.
Tot 1987 bestond in Nederland een 4 mei comité dat de dodenherdenking organiseert en een 5 mei comité dat de viering van de bevrijding organiseert. In 1987 zijn beide comités samengevoegd in het Nationaal Comité 4 en 5 mei. De doelen van het Nationaal Comité zijn:
- het geven van richting aan de zingeving van herdenken en vieren
- de organisatie van de jaarlijkse nationale herdenking op 4 mei;
- de organisatie van de jaarlijkse nationale viering van de bevrijding op 5 mei;
- het voeren van een voorlichtingsbeleid dat tot doel heeft de betrokkenheid bij en participatie aan herdenken en vieren te vergroten;
- het bevorderen van de afstemming van landelijke en plaatselijke manifestaties.

Djehuti schrijft: “Op 4 en 5 mei worden in Nederland respectievelijk de slachtoffers van de nazi’s herdacht en de bevrijding van de nazi’s gevierd. Waar echter compleet aan voorbij wordt gegaan is dat Nederland zelf ook fout was, reeds lang voor de oorlog. Nederland behoorde immers tot de mogendheden die er koloniale imperia op na hielden. Die imperia onderdrukten eensgelijk de nazi’s miljoenen mensen. Net zoals de nazi’s legitimeerden de kolonialisten hun praktijken middels een übermensch-ideologie. Alleen hebben de nazi’s slechts enkele jaren, doch de kolonialisten wel honderden jarenlang gehakt.”.
Hij concludeert: “Nederland werd op 5 mei 1945 bevrijd van de nazi’s, maar aan de andere kant van het scorebord werden er honderden miljoenen bevrijd van de ergste aspecten van witte suprematie, en daarin was Nederland één van de grootaandeelhouders. Misschien moeten er naast 4 mei en 5 mei ook dagen komen om de politionele acties te herdenken en de bevrijding van de ergste aspecten van witte suprematie te vieren.”
Sterker nog, ik stel voor op 4 en 5 mei additionele dodenherdenkingen en additionele bevrijdingsfeesten te organiseren. Op 4 mei moeten de doden herdacht worden die gevallen zijn als gevolg van de Tweede Wereldoorlog. Daaronder horen ook de doden die gevallen zijn in het verlengde van de Tweede Wereldoorlog in de bevrijding in de koloniën. Op 5 mei moeten ook de overwinningen gevierd van de volkeren die bevrijd zijn geworden van Europees kolonialisme als gevolg van de Tweede Wereldoorlog.
Het zijn geen alternatieve herdenkingen en feesten, maar additionele. De herdenking van de doden van het nazisme en de herdenking van de doden als gevolg van een systeem dat erger was dan nazisme moeten niet gescheiden maar gekoppeld worden. Hitler liet een Jodenster op de kleding van Joden aanbrengen. Nederlanders, Engelsen, Fransen en andere kolonialisten lieten de initialen van de slavenmaker aanbrengen op de huid van Afrikanen met een brandmerk. Hitler bestempelde Joden tot minderwaardige mensen, untermenschen. De kolonialisten bestempelden Afrikanen tot dieren, tot vee dat in de boekhouding van de slavenmakers werd genoteerd naast de varkens en de koeien. In Duitsland werden borden gezet 'Verboden voor Joden'. In Indonesië waren er borden 'Verboden voor Inlanders en Honden'. Die honden werden erbij gezet om de belediging extra kracht te geven.

De additionele dodenherdenking op 4 mei moet gevolgd worden door een additionele viering van de bevrijding als gevolg van de Tweede Wereldoorlog. Die bevrijding vond niet alleen plaats in Europa. De bevrijding van Indonesië van het juk van het Nederlands kolonialisme had direct te maken met de Tweede Wereldoorlog. De Japanse bezetting van Indonesië had de macht en de kracht van de Nederlandse kolonialisten aangetast. Vanuit Suriname hadden zich 200 Javanen aangemeld om in Indonesië te gaan vechten tegen het Nederlands kolonialisme. Er moet een herdenkingsplaat worden gemaakt met al die namen zodat ze niet anoniem blijven. Toen de Japanners zich terugtrokken uit Indonesië weigerden de Nederlanders om de Indonesiërs hun vrijheid te geven. In plaats daarvan organiseerde ze militaire moordacties zoals de Duitsers dat gedaan hadden in Nederland met 150.000 Indonesische doden als gevolg.
Op 4 mei moeten deze doden herdacht worden. De Nederlanders zullen dat niet doen, dus moeten de mensen die het slachtoffer waren en hun nazaten dat doen.
Op 5 mei moeten we vieren dan Indonesië en India bevrijd werden als gevolg van de Tweede Wereldoorlog. Zonder de Tweede Wereldoorlog waren deze landen waarschijnlijk nog een kolonie van Nederland en Engeland.

Een traditie moet je ooit beginnen. Volgend jaar is een mooie gelegenheid om 4 en 5 mei met een additionele herdenking en viering in te vullen. Misschien moeten we ergens beginnen met een kranslegging op 4 mei en op 5 mei filmavonden organiseren over de strijd in India en Indonesië gevolgd door een bigi dansi om de vrijheid te vieren.

Sandew Hira