Een groep rechtenstudenten van de Anton de Kom Universiteit van Suriname heeft in een open brief aan parlementsvoorzitter Ashwin Adhin opgeroepen tot een grondige evaluatie van het Constitutioneel Hof. Volgens hen biedt het verlopen mandaat van de huidige leden een uitgelezen kans om stil te staan bij de rol, samenstelling en toekomst van het Hof als hoeder van de democratische rechtsstaat.

Open brief aan de voorzitter van De Nationale Assemblee van de Republiek Suriname
Onderwerp: Evaluatie artikel 144 Grondwet – Het Constitutioneel Hof als hoeder van de rechtsstaat
Paramaribo, 21 juli 2025

"Een Constitutioneel Hof is het geweten van de Grondwet – het waakt over de rechtsstaat, beschermt fundamentele rechten en voorkomt dat macht verandert in willekeur."

Geachte en gewaardeerde voorzitter van De Nationale Assemblee,
Ir. Michael Ashwin Adhin,

Namens de studenten van de Juridische Faculteit van de Anton de Kom Universiteit van Suriname richten wij ons met gepaste eerbied tot u, als hoofd van De Nationale Assemblee, met een ernstig en toekomstgericht verzoek.

Op 11 juli 2025 hebben wij, in het kader van de afronding van de vakmodule Politicologie, een masterclass georganiseerd met als thema: “De rol van het Constitutioneel Hof in de versterking van de democratische rechtsstaat Suriname.” Tijdens deze bijeenkomst zijn diepgaande analyses en discussies gevoerd over het functioneren, de legitimiteit en de toekomst van het Constitutioneel Hof in Suriname. Deze brief bevat de voornaamste bevindingen en aanbevelingen die uit deze bijeenkomst naar voren zijn gekomen.

Artikel 144 van de Grondwet van de Republiek Suriname stelt het Constitutioneel Hof in als onafhankelijk orgaan dat tot taak heeft wetten en regelgeving te toetsen aan de Grondwet en internationale verdragen. Daarmee vormt dit hof een essentieel fundament voor het beschermen en waarborgen van de rechtsstatelijke orde in ons land.

Tot onze bezorgdheid constateren wij dat de ambtstermijn van de huidige leden van het Constitutioneel Hof sinds mei 2025 is verstreken. Dit biedt volgens ons niet slechts een moment voor opvolging, maar ook een belangrijke gelegenheid tot bezinning.

Wij vragen u daarom dringend aandacht te besteden aan een grondige evaluatie van de werkzaamheden van het Hof sinds haar instelling, met als centrale vraag: Heeft het Hof daadwerkelijk bijgedragen aan het versterken van onze rechtsstaat, zoals beoogd in artikel 144? Deze evaluatie moet – naar onze mening – voorafgaan aan enige her- of nieuwbenoeming van de leden.

In het verlengde daarvan doen wij als studenten een fundamenteel voorstel, in het belang van democratische legitimiteit en institutionele onafhankelijkheid:

De toekomstige samenstelling van het Constitutioneel Hof dient niet te geschieden op basis van politieke benoemingen, maar primair te bestaan uit ervaren en gezaghebbende deskundigen.
Wij stellen voor dat bij de bemensing bijzondere aandacht wordt gegeven aan experts op de volgende gebieden:
- Politicologie, om de interactie met politieke processen en staatsinrichting te begrijpen;
- Antropologie, voor het inzicht in het functioneren van de Surinaamse samenleving en de dynamiek binnen en tussen etnische groepen.

Een multidisciplinaire samenstelling draagt bij aan een breder begrip van de maatschappelijke impact van wetgeving en grondrechten, en voorkomt dat het Hof louter een juridisch-technisch instituut wordt.

Voorts is het aan te bevelen dat de leden van het Hof voor een termijn van acht tot twaalf jaar, al dan niet voor het leven, worden benoemd, om partijpolitieke rancune of partijpolitieke invulling te voorkomen.

Wij hopen dat De Nationale Assemblee haar grondwettelijke rol op dit vlak met wijsheid, transparantie en verantwoordelijkheidszin zal invullen, zodat het Constitutioneel Hof een krachtig en geloofwaardig baken blijft binnen onze democratische rechtsorde.

"Het is de taak van het Constitutioneel Hof om te verhinderen dat de democratie zichzelf opheft."
- Hans Kelsen (grondlegger van het Oostenrijks Constitutioneel Hof)

Met gevoelens van bijzondere hoogachting,
Danique Aaron
Namens de studenten BA-fase Rechten van de Juridische Faculteit
Rose-Anne Hilversum-Franklin
Docent Politicologie