Pakistan: Tegen alle verwachtingen in steun Khan's PTI solide

Kandidaten die banden hebben met de politieke partij van de gevangengenomen voormalige premier Imran Khan staan aan de leiding bij de verkiezingen in Pakistan, vóór twee dynastieke partijen waarvan wordt aangenomen dat ze de voorkeur genieten van het leger. Het tellen van de stemmen van de donderdag gehouden verkiezingen gaat nu zijn laatste fase in.

In een door AI-gegenereerde 'overwinningstoespraak' die vrijdag op het socialemediaplatform X werd geplaatst, beschreef Khan de stemming als een "ongekende terugslag van de natie" die resulteerde in de "verpletterende overwinning" van Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI), ondanks wat hij een hardhandig optreden tegen zijn partij noemt.

Khan’s PTI-kandidaten werden gedwongen zich kandidaat te stellen als onafhankelijken, nadat hen werd verboden het partijsymbool – een cricketbat – te gebruiken om analfabete kiezers te helpen hen op stembiljetten te vinden.

De verkiezingsresultaten begonnen binnen te druppelen bijna twaalf uur nadat de verkiezingen voor de nationale en provinciale parlementen donderdag waren geëindigd. Hieruit bleek dat aan de PTI gelieerde kandidaten een kleine voorsprong namen, gevolgd door de kanshebbers van de Pakistan Muslim League (PMLN) en de Pakistan People’s Party (PPP).

Onafhankelijke kandidaten, die het meest gesteund worden door de PTI, hebben tot nu toe 99 zetels behaald van de in totaal 266 zetels in de Nationale Assemblee. De PMLN heeft er 71 gewonnen en de PPP 53. De resultaten moeten nog ruim een dozijn zetels opleveren.

Ondertussen zei een andere voormalige premier Nawaz Sharif, die aan het hoofd staat van de PMLN, dat hij zou proberen een coalitieregering te vormen nadat zijn partij de onafhankelijke kandidaten, gesteund door Khan, had gevolgd.

Eerder had Sharif de overwinning bij de verkiezingen opgeëist, terwijl de stemmen nog werden geteld. Maar later kwam hij daar snel op terug en zei: "We hebben niet genoeg meerderheid om een regering te vormen zonder de steun van anderen en we nodigen bondgenoten uit om zich bij de coalitie aan te sluiten, zodat we gezamenlijke inspanningen kunnen leveren om Pakistan uit zijn problemen te halen."

Sharif zei dat hij de PPP van Bilawal Bhutto-Zardari, de zoon van de vermoorde voormalige premier Benazir Bhutto, als coalitiepartner zou benaderen.

Hij voegde er ook aan toe dat hij in harmonie met andere partijen wil samenkomen om Pakistan te 'veranderen'.

'Geschiedenis gemaakt'
In zijn AI-toespraak bestempelde Khan de PMLN-leider als een "kleine man", en voegde eraan toe: "Geen enkele Pakistaan zal hem accepteren" of zijn claim van de overwinning.

In zijn toespraak tot de kiezers zei hij: "Mijn mede-Pakistanen, jullie hebben geschiedenis geschreven. Ik ben trots op je, en ik dank God voor het verenigen van de natie".

De stemming in Pakistan vond plaats iets meer dan een week nadat Khan, die sinds augustus in de gevangenis zit, te maken kreeg met opeenvolgende straffen in verschillende zaken die volgens hem politiek gemotiveerd waren.

Vorige maand kreeg de 71-jarige voormalige leider zijn langste straf tot nu toe opgelegd: 14 jaar wegens corruptie in een zaak die verband hield met de verkoop van staatsgeschenken die hij als premier ontving. Een dag eerder werd hij veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf wegens het lekken van staatsgeheimen.

Nu Khan in de gevangenis zit en PTI-leden geconfronteerd worden met hardhandig optreden, kwam hun verkiezingsvoorsprong voor velen als een verrassing.

Maya Tudor, universitair hoofddocent aan de Blavatnik School of Government, Universiteit van Oxford, vertelde Al Jazeera dat een overwinning voor door PTI gesteunde kandidaten bij de verkiezingen opmerkelijk zou zijn, maar dat de weg die voor ons ligt rotsachtig is.

"Een wankele economie, conflicten aan bijna elke grens, en stijgende inflatie, die elke dag door gewone Pakistani wordt gevoeld", zei Tudor.

'Politieke techniek'
De verkiezingen van donderdag werden ontsierd door geweld door gewapende groepen en een breed bekritiseerde opschorting van mobiele telefoondiensten leidde ook tot beschuldigingen van "politieke manipulatie".

De vertraging in de verkiezingsresultaten op vrijdag deed ook de wenkbrauwen fronsen, waarbij PTI-woordvoerder Raoof Hasan de autoriteiten ervan beschuldigde met de resultaten te hebben geknoeid en zei dat de stemmen waren "gestolen".

Assed Baig van Al Jazeera zei eerder op vrijdag vanuit de stad Lahore dat mensen op straat openlijk hadden gezegd dat er met de stemmen was geknoeid.

"Sommige formulieren die uit die stembureaus komen, laten zien dat er in feite discrepanties zijn en dat er onder de mensen een reële angst bestaat dat als hun stemmen niet worden gerespecteerd, in termen van weerspiegelen op wie ze hebben gestemd, die frustratie zou kunnen uitmonden in de straten, zoals we al op sommige plaatsen hebben gezien, "zei Baig.

Hij voegde eraan toe dat naar verluidt twee mensen zijn gedood en twintig anderen gewond zijn geraakt als gevolg van geweld over de verkiezingsresultaten in het noordwesten van Pakistan.

Ondertussen kondigde de Pashtoonkhuwa Mili Awami Party (PKMAP) protesten aan in de provincie Balochistan tegen de verkiezingsresultaten, en partijvoorzitter Mehmood Khan Achakzai noemde de peilingen van 2024 vervalst, meldde Saadullah Akhter van Al Jazeera.

Ook de langdurige vertraging bij de start van de verkiezingen schrikt mensen af.

Muhammad Hussain (67) zei dat de stembureaus op een bepaald station in de regio Malir in Karachi pas om 15.00 uur begonnen, zeven uur na de geplande starttijd.

"Wij hebben voor verandering gestemd. Maar zoals het nu gaat, lijkt het erop dat dit niet het geval zal zijn", zei hij tegen Al Jazeera.

Elders hebben verschillende landen, waaronder de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, de autoriteiten opgeroepen onderzoek te doen naar gemelde onregelmatigheden bij de algemene verkiezingen in Pakistan, aangezien de definitieve telling van de stemmen nog bezig is.

De definitieve telling wordt vanochtend verwacht.