Dat het formeren van regeringen in Nederland erg lang kan duren is ondertussen algemeen bekend. Na in 2021 een nieuw record van 299 dagen gevestigd te hebben wordt gehoopt dat de formatie na de recente verkiezing korter zal duren. De uitslag van de recente verkiezingen in Nederland bracht hoop, vooral bij hen die niet vertrouwd zijn met de politieke ‘kookkunsten’ van Nederlandse politici.
De Tweede Kamer telt 150 leden. Slechts die partijen kunnen regeren die op steun van tenminste 76 leden uit die Kamer kunnen rekenen. Willen ze tenminste met een meerderheidskabinet aan de slag. De PVV van Wilders mag zich met haar 37 zetels de winnaar van de recente verkiezingen noemen. Algemeen werd dan ook verwacht dat deze beweging het voortouw zou nemen bij de formatie. De VVD, de partij waar Wilders ooit lid van was, is met haar 24 zetels nog steeds een grote partij, maar na een verlies van 13 zetels zit die partij niet te trappelen om zitting te nemen in de drivers seat.
VVD is net iets groter dan de NSC van Pieter Omtzigt die vanuit het ‘niets’ met 20 zetels in de Kamer kwam. Daarmee is deze partij de grootste winnaar van de verkiezingen. Met een totaalaantal zetels van 81 hebben de genoemde 3 partijen ruim voldoende zetels om een meerderheidskabinet te vormen. Maar zij die de Nederlandse politiek volgen en begrijpen weten dat het behalen van een meerderheid aan zetels in de Tweede Kamer vaak een noodzakelijke, maar niet altijd een voldoende voorwaarde is voor het formeren van een regering.
De welwillendheid van Caroline van der Plas om met de 7 zetels van haar BBB te helpen aan het vergroten van het politieke draagvlak van een mogelijk te vormen regering zou dienstig kunnen zijn in normale tijden. Maar dat is nu juist het probleem in Nederland. Het zijn politiek geen normale tijden die Nederland doormaakt. Wie had ooit gedacht dat de organisatie van Wilders - de man met zijn wilde ideeën - ooit de grootste politieke organisatie van Nederland zou worden.
Zolang een Mark Rutte en andere wijze politici de deur voor Wilders gesloten hielden vonden veel Nederlanders een op Wilders een verloren stem. Met haar misplaatste politieke correctheid, dat ze niets en niemand en dus ook Wilders niet uitsluit, heeft Dilan Yeşilgöz - de opvolger van Mark Rutte - de eindsprint voor Wilders tot een fluitje van een cent gemaakt. Of heeft zij hem een flinke duw in de rug gegeven. Maar onder premier Wilders dienen willen mevrouw Yeşilgöz en haar VVD zeker niet. Er wordt tot nu toe ervoor gekozen geen zitting te willen nemen in een mogelijke komende regering onder leiding van de PVV. Zij willen zo een regering hooguit gedogen. Dus vanuit de Tweede Kamer ondersteunen op punten waar zij het met de regering mee eens zijn.
Maar ook de NSC van Pieter Omtzigt staat niet handenwrijvend te trappelen om met Wilders en zijn beweging in zee te gaan. De reden zijn de vele ongenuanceerde tot beledigende uitspraken toe van Wilders aan etnische en religieuze minderheden in Nederland. Met name moesten de moslims het ontgelden. Nu essentiële partijen aangeven vanwege verwerpelijk uitspraken van Wilders niet met hem in zee te willen gaan, geeft hij aan geen bezwaar te hebben deze uitspraken in de ijskast te willen zetten. Met name zijn anti-Islamstandpunten. Terecht vraagt Omtzigt om deze ommekeer op papier vast te leggen.
Anderzijds mag de vraag gesteld worden hoe moreel ethisch verantwoord het is om de grootste beweging te worden tijdens de verkiezingen – mede door deze verwerpelijke uitspraken en vervolgens met het grootste gemak aan te geven geen problemen te hebben deze uitspraken te willen bevriezen, als het moet. Is dit niet een ernstige vorm van kiezersbedrog, volksverlakkerij. Overigens is Pieter Omtzigt en zijn NSC niet de enigen die zich publiekelijk ernstig storen en ongerust maken om de xenofobe denkbeelden van Wilders. Volgens NOVA (Nederlandse Orde van Advocaten) is het Programma van de PVV in strijd met gedachten van de rechtsstaat.
Het blijkt nu weer eens dat het politiekbedrijf complexer is dan wat populisten ervan maken. Zij die op eendimensionale wijze politiek wensen te voeren. Zij die denken met oneliners weg te kunnen komen zullen zichzelf in de toekomst wel tegenkomen. Laten we hopen, bidden, maar er vooral er naartoe werken dat politici in Suriname niet zo gemakkelijk als nu weg komen met hun dwaalleren uit het verleden.
Hans Breeveld