Waardering onderwijsgevenden bijstellen

(Ingezonden)

“De eisen die de leerkrachten hebben ingediend zijn in mijn ogen onredelijk, hoe moet de regering dat betalen?” Dit stelt minister Henry Ori van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur. Hij vindt ook dat de onderwijsgevenden hun bestedingspatroon moeten nagaan. Alle beroepsgroepen gaan gebukt onder de gevolgen van de economische crisis en zullen dus dezelfde voorzieningen eisen. Verwachtingsvol kijken deze groepen ernaar uit of de overheid de eisen van de leerkrachten zal inwilligen. Reken maar dat zij dan op de stoep staan om hun deel op te eisen.

Legitiem
Strikt genomen zijn de eisen van de onderwijzers legitiem. De koopkracht is uitgehold en menige leerkracht kan amper rondkomen. In zo’n situatie is de uitspraak van minister Ori, dat ‘onderwijsgevenden hun bestedingspatroon maar moeten aanpassen’ als een rode lap voor een stier. Hoe moet het een hardwerkende vader vergaan die wel degelijk verstandige uitgaven doet, maar nauwelijks bij machte is om zijn gezin op behoorlijke wijze te onderhouden? Wat gaat er in het hoofd om van een alleenstaande juf die de eindjes aan elkaar moet knopen en er maar amper in slaagt om haar kroost te voeden? Zij doen immers geen buitensporige uitgaven, slechts het hoognodige wordt aangeschaft. De minister had wat meer empathisch vermogen aan de dag kunnen leggen. Een tactvol optreden zou meer begrip doen ontstaan.

Dilemma
Toegeven aan de eis van de leraren voor voedingsbonnen ter waarde van SRD 5.000 en een ‘oli moni karta’ waarbij zij twee keer per maand, recht hebben op een volle tank brandstof, betekent dat ook andere groepen met recht dezelfde claim mogen leggen. De extra uitgaven van de overheid kunnen dan zorgen voor een groei van de geldhoeveelheid en dit zal ontegenzeggelijk een inflatoir effect hebben. Onze verdiencapaciteit (buitenlandse valuta) is immers ontoereikend.

Intussen heeft Ravaksur zich geroerd en vraagt een koopkrachtversterking van SRD 2500 voor alle werknemers. Misschien is dit haalbaar en kan er (ter leniging van de nood) een tegemoetkoming gegeven worden, die geen negatief macro-economisch effect sorteert. In elk geval is er hieromtrent spoedoverleg met het Onderhandelingsorgaan van de Overheid. Het is te hopen dat er overeenstemming wordt bereikt. Niemand zit te wachten op acties aan het begin van het nieuwe schooljaar, waarbij lesonderbrekingen niet uitgesloten zijn. Dit zou funest zijn voor leerlingen die al een enorme achterstand hebben.

Rechtvaardigheidsgrond
Wat is dan een rechtvaardigheidsgrond voor leerkrachten voor een betere waardering? Waarin verschillen de onderwijsgevenden met alle andere beroepsgroepen?
Er is een ingrijpend vernieuwingsproces gaande in het onderwijs. In de nieuwe praktijksituatie wordt de rol die de leraar te vervullen heeft als coach, motivator, vakdidacticus en organisator van leerprocessen, steeds belangrijker. Naast de vaktechnische kennis moet er voldoende ruimte zijn voor de ontwikkeling van didactische vaardigheden en 21th century skills van leraren. Het gaat immers niet alleen om wat er geleerd wordt, maar ook hoe leerlingen leren om te leren.

De nieuwe inzichten vragen een veranderende taakopvatting van leraren. Bijscholing in de vorm van trainingen, workshops en seminars zullen op reguliere basis moeten geschieden. Bovendien zal de leerkracht naast de onderwijskundige en vaktechnische werkzaamheden ook administratieve taken moeten verrichten en data moeten verzamelen.
Dit zou de werkdruk aanmerkelijk doen toenemen. Een hogere professionaliteit moet beloond worden.

Het is daarom gepast om aan de hand van de nieuwe opleidingseisen en op basis van een nieuw beroepsprofiel, ook een functieanalyse te plegen en de dienovereenkomstige waardering bij te stellen.
In het innovatietraject moet ook de toegenomen werkdruk worden gebudgetteerd. Aan de andere kant moeten er ook scherpere deugdelijkheidseisen gesteld worden aan de leerkrachten. Gelukkig zijn er excellente onderwijsgevenden die zich liefdevol ontfermen over onze kroost en er alles aan doen om zich bij te scholen. Helaas zijn er ook leerkrachten die niet vooruit te branden zijn. Dat moet gaan veranderen. Er is een dankbare taak weggelegd voor de onderwijsinspectie en een didactisch begeleidingsapparaat. Ik pleit voor constructief overleg met de vakbonden over beloning naar prestatie.

Ivan Fernald