De SCHREEUW om de STILTE te doorbreken

Heeft u weleens een chaos aan gedachten of een verlammend gevoel ervaren door uw overtuigingen en gebeurtenissen in uw leven? Heeft u de ongemakken en klachten genegeerd uit schaamte en angst voor negatieve vooroordelen of uitsluiting? Heeft het lichaam uiteindelijk signalen afgegeven dat er iets aan de hand is? Bent u daardoor de medische molen ingegaan zonder dat er een medische oorzaak is gevonden? Als dat niet op u van toepassing is, dan kent u vast iemand die dat wel heeft ervaren.  

Mentale klachten komen uiteindelijk via het lijf tot uiting. Zo leiden die tot fysieke klachten en ziektes. Dit is wetenschappelijk bewezen. Daarom is het nodig om aandacht te schenken aan uw mentale gezondheid als onderdeel van uw welzijn. Dit essentieel onderdeel van de gezondheid is nog altijd verborgen in stilte en stigma. Hierdoor kiezen sommigen uit hopeloosheid voor onomkeerbare daden met pijnlijke gevolgen voor zichzelf, voor naasten en voor de gemeenschap. Suïcide wordt dan als middel ingezet. Onhoorbare schreeuwen om hulp gaan hier in stilte aan vooraf.

Suïcide is voor degenen die de wanhoop nabij zijn, de oplossing om niet langer de (mentale) pijn te voelen. Het is dus geen doel, maar een middel. Vergelijkbaar met het gebruik van paracetamol als middel tegen o.a. pijn. Letterlijk een ‘painkiller’. Daarom is het ‘geschreeuw’ dat suïcide een probleem is dat opgelost moet worden, niet de juiste. Nu zal bij u de vraag rijzen wat dan wel het probleem is. Dat is het onvermogen om met onverwachte (heftige) gebeurtenissen om te gaan.

Het is dus noodzakelijk om ter versterking van mentale vaardigheden, preventieprogramma’s aan te bieden. Zo wordt de bevolking geholpen om meer grip op het leven te krijgen of die te behouden. Deze verantwoordelijkheid rust gezien onze wetten op de overheid en diens organisaties belast met openbaar en algemeen belang. Immers zegt artikel 36 van de grondwet afdeling gezondheid: ‘eenieder heeft recht op gezondheid. De Staat bevordert de algemene gezondheidszorg door systematische verbetering van leef- en werkomstandigheden en geeft voorlichting ter bescherming van de gezondheid’.

Wat de mentale gezondheid betreft, wordt hier onvoldoende prioriteit aan gegeven. Mocht het u verwonderen waarom dit zo is, het antwoord is stilte door stigma. Stigma bij het individu en stigma bij de gemeenschap. Inclusief de hulpverlening. Het is nu de hoogste tijd voor onderkenning en erkenning van de urgentie van de mentale gezondheid en van de mentale gezondheidszorg in ons land.

Het destigmatiseren verdient prioriteit. Dit doel is bereikt zodra wij de misvatting over mentale gezondheid uit de weg ruimen, mentale klachten erkennen en laagdrempelige hulp kunnen bieden. Mentale gezondheidsproblemen dienen met dezelfde urgentie te worden behandeld als lichamelijke gezondheidsproblemen.

Hoe kan de mentale zorg zichtbaar en bereikbaar gemaakt worden? Kan er ook een eerste hulp bij mentale ongemakken (EHBMO) opgericht worden? Hoe kunt u bijdragen hieraan, zodat de zorg naar een hoger niveau getild kan worden?

Padma Behari