Gasbellen uit de Nord Stream1 in de Zweedse economische zone in de Oostzee. Methaanlekkage is waarschijnlijk de grootste uitbarsting van het krachtige broeikasgas dat ooit is geregistreerd in een van de meest vervuilde watermassa's. (Foto via Reuters)
Methaan dat lekt door nog te verklaren schade aan de Nord Stream 1- en 2-pijpleidingen, is waarschijnlijk de grootste uitbarsting van het krachtige broeikasgas dat ooit is geregistreerd, waardoor nieuwe angsten ontstaan ​​voor het effect op de noodsituatie in het klimaat. De Nord Stream-pijpleiding van Rusland naar Duitsland pompte donderdag, enorme hoeveelheden methaan in de Baltische Zee en in de atmosfeer - tot wel vijf keer meer dan ontsnapte bij de Aliso Canyon-ramp - de grootste bekende terrestrische lozing van methaan in de Amerikaanse geschiedenis.

De lekkage kan gelijk zijn aan een derde van de totale jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen in Denemarken, zei Kristoffer Böttzauw, hoofd van het Deense energieagentschap. De Deense uitstoot in 2020 bedroeg ongeveer 45 miljoen ton koolstofdioxide (CO2).

Rusland en de Amerikaanse en Europese bondgenoten hebben elkaar beschuldigd van het opzettelijk saboteren van de gasleiding naarmate de invasie van Oekraïne door Moskou toeneemt.

"Degene die dit heeft bevolen, moet worden vervolgd voor oorlogsmisdaden en naar de gevangenis gaan", zegt Rob Jackson, klimaatwetenschapper aan de Stanford University.

Volgens de Deense regering is in het worstcasescenario naar schatting 778 miljoen kubieke meter gas gelekt.

Jackson en David Hastings, een gepensioneerd chemisch oceanograaf in Gainesville, Florida, berekenden elk een equivalent van ongeveer een half miljoen ton methaan. Bij de ramp met de Aliso Canyon kwam 90 tot 100.000 ton vrij.

Methaan levert een belangrijke bijdrage aan klimaatverandering en is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de klimaatverstoring die mensen nu al ervaren. Dat komt omdat het 82,5 keer krachtiger is dan koolstofdioxide bij het absorberen van de warmte van de zon en het opwarmen van de aarde.

'Catastrofaal'
Andrew Baxter, een chemisch ingenieur bij de milieugroep EDP, had een conservatievere schatting dan de Deense regering, maar het was nog steeds het dubbele van de Aliso Canyon-ramp. Slechts één van de pijpleidingen zou emissies kunnen vrijgeven die gelijk zijn aan de jaarlijkse uitstoot van twee miljoen auto's, merkte hij op. "Dat is één ding dat consistent is met deze schattingen", zei Baxter. "Het is rampzalig voor het klimaat."

De pijpleidingen zijn onlangs gebarsten op verschillende locaties in de exclusieve economische zones van Denemarken en Zweden, terwijl geen van beide in bedrijf was tijdens de energie-impasse tussen Rusland en Europa.

Methaan dat aan het oppervlak van de oceaan borrelde, was een indicatie van "een sterke opwaartse stroom", aldus Paul Balcombe, een lid van de technische faculteit van de afdeling chemische technologie aan het Imperial College London. De effecten van de lekken komen nog steeds in beeld, zei Balcombe, maar zullen waarschijnlijk aanzienlijk zijn. "Het zou inderdaad een zeer grote impact hebben op het milieu en het klimaat - zelfs als het een fractie hiervan zou vrijgeven."

Denemarken heeft gezegd dat meer dan de helft van het gas in de Nord Stream-pijpleidingen in de Oostzee in de atmosfeer was gelekt, nadat het was beschadigd door vermoedelijke sabotage.

"Een duidelijke meerderheid van het gas is al uit de leidingen gekomen", zegt Böttzauw. "We verwachten dat de rest zondag ontsnapt."

De Oostzee is een van de meest vervuilde watermassa's op aarde vanwege industriële chemicaliën en stedelijk zwerfvuil.