Ian geselt Florida als categorie 4-storm

Orkaan Ian heeft woensdag met catastrofale kracht de Golfkust van Florida binnengeploegd en veroorzaakte huilende winden, stortregens en verraderlijke vloedgolven. Ian is een van de krachtigste stormen waarmee de VS de afgelopen jaren meemaakt.

Ian kwam om 15:05 uur lokale tijd aan land in de buurt van Cayo Costa, een barrière-eiland net ten westen van Fort Myers, als een orkaan van categorie 4, met aanhoudende winden tot 241 km per uur, meldde het Amerikaanse National Hurricane Center (NHC) .

De windsnelheden van de storm zorgen ervoor dat het net geen categorie 5-aanduiding op de Saffir-Simpson-schaal heeft, de zwaarste classificatie voor stormen met maximale aanhoudende wind van ten minste 252 km per uur.

Ongeveer 90 minuten later meldde het NHC dat Ian aan land was gegaan op het vasteland van Florida, net ten zuiden van de havenstad Punta Gorda, met licht afgenomen aanhoudende winden met een maximum van 233 km per uur.

Gouverneur Ron DeSantis zei dat Ian levensbedreigende stormvloeden had veroorzaakt - golven van door de wind aangedreven zeewater die langs de kust overstroomden - op sommige plaatsen tot 3,7 meter. Voorspellers waarschuwden ook voor intense onweersbuien en mogelijke tornado's, met tot 65 cm regen die wordt verwacht in delen van centraal Florida naarmate de storm verder landinwaarts trekt.

"Dit is een storm waar we nog vele jaren over zullen praten, een historische gebeurtenis", zegt Ken Graham, directeur van de National Weather Service.

De regio rond de aanlanding herbergt kilometerslange zandstranden, tal van resorthotels en talloze stacaravanparken, een favoriet bij zowel gepensioneerden als vakantiegangers. Maar de storm veranderde idyllische kustplaatsen al snel in rampgebieden.

Scenes van verwoesting
Een uur na de aanlanding lieten video's op sociale media en lokale tv-stations zien dat water gevoed door een stormvloed door verschillende gemeenschappen stroomde en bijna de daken bereikte. De stad Fort Myers Beach was bijna overstroomd door overstromingen en de ruïnes van huizen waren stroomafwaarts te zien, samen met auto's.

Een op Twitter gepost uitzicht op Sanibel Island toonde de oceaan die over een zeewering raasde en in het zwembad van een resorthotel stroomde. Andere videobeelden van het eiland toonden wegen die overspoeld werden door de stormvloed, tot aan de toppen van straatnaamborden, met palmbomen zijwaarts gebogen te midden van een stortvloed van bijna verblindende regen en wind terwijl golven een strand op een weg beukten.

In termen van zijn aanhoudende windsnelheden, die een piek bereikten van 410 km per uur vóór de aanlanding, geldt Ian als een van de meest woeste orkanen die de afgelopen jaren het Amerikaanse vasteland hebben getroffen. Ter vergelijking: orkaan Michael kwam in 2018 aan land in de panhandle van Florida met constante wind van 249 km per uur, terwijl Ida vorig jaar aanhoudende winden van 241 km per uur had toen het landde in Louisiana.

The Weather Channel meldde dat Ian aan land kwam op exact hetzelfde punt op Cayo Costa waar orkaan Charley in 2004 aan land kwam als een storm van categorie 4. Beide orkanen pakten wind van 241 km per uur bij aanlanding.

Ian heeft tot nu toe de stroom uitgeschakeld voor ten minste 1,1 miljoen huizen en bedrijven, meldden lokale nutsbedrijven.

Cuba worstelde nog steeds om de stroomvoorziening te herstellen een dag nadat Ian het eiland trof, met de meeste van de 11 miljoen inwoners van de Caribische natie nog steeds in het ongewisse.

Het NHC zei dat orkaankrachtwinden zich naar buiten zouden uitstrekken tot 75 km van het centrum van Ian, met tropische stormwinden tot wel 280 km.

Blijven of gaan
Zelfs toen Ian de Golfkust van Florida in de laatste uren voor het aan land sloeg met felle wind en stortregens, waarschuwden de autoriteiten de bewoners dat het te laat was voor iedereen die nog moest evacueren om dit veilig te doen.

Eerder deze week zeiden de autoriteiten tegen meer dan 2,5 miljoen inwoners dat ze moesten evacueren. Doug Coe uit Venetië was een van die bewoners die ervoor koos om waarschuwingen te negeren en te blijven zitten. Terwijl hij woensdagochtend door de regen liep, gaf Coe toe dat hij nog nooit een storm van zo'n omvang had meegemaakt, maar hij leek onaangedaan door het dreigend gevaar. "Je moet waakzaam zijn, want je weet nooit wat ermee gaat gebeuren", zei hij. "Ik blijf waakzaam, maar probeer me geen zorgen te maken."

De regio is bezaaid met stacaravanparken, die de meeste bewoners hadden verlaten en hun toevlucht zochten in lokale scholen en andere voorzieningen die waren omgebouwd tot noodopvang. Ook de talrijke assistentiewoningen in het gebied werden grotendeels geëvacueerd.

Klimaatverandering maakt orkanen natter, winderiger en intenser. Er zijn ook aanwijzingen dat het ervoor zorgt dat stormen langzamer reizen, wat betekent dat ze meer water op één plek kunnen dumpen, zeggen wetenschappers.

"De snelle intensivering van orkaan Ian zou een ander voorbeeld kunnen zijn van hoe een opwarmende planeet orkanen verandert", zegt Kait Parker, meteoroloog en klimaatwetenschapper bij IBM's weather.com. "Uit onderzoek blijkt dat we dit veel vaker zien dan in de afgelopen decennia."