Column: Waarschuwingen van een vp
06 Jul, 00:59
foto
Hans Breeveld


Onze kieswet heeft in de loop der tijd verschillende wijzigingen ondergaan. Deze hadden steeds als belangrijk oogmerk om de volkswil bij verkiezingen zo representatief mogelijk weer te geven. Het kiesstelsel dat in 1963 werd ingevoerd spant daarbij de kroon. De pater intellectualis (geestesvader) van dit kiesstelsel was dr. Ir. Frank Essed, terwijl het wetsvoorstel door het statenlid Jopie Pengel werd ingediend. Beiden behoorden ze tot de Nationale Partij Suriname (NPS).

Het was Frank Essed - vader van de decentralisatiegedachte in Suriname – een doorn in het oog dat de meer dan 13.000 binnenlandbewoners het kiesrecht al decennia werd onthouden. Onder zijn leiding kwam een kiesstelsel tot stand waarbij naast het meerderheidsstelsel ook dat van de landelijke evenredige vertegenwoordiging was geïncorporeerd. Maar nog belangrijker was dat vanaf toen de – in het binnenland wonende - Marrons en de inheemsen stemrecht kregen. Het is dan ook juister te zeggen dat het algemeen kiesrecht in Suriname in 1963 werd ingevoerd en niet in 1948, zoals algemeen wordt beweerd. Het kiesstelsel van 1963 – dat in 1967 een aanpassing onderging - heeft tot de militaire staatsgreep van 1980 naar volle tevredenheid van het electoraat gefunctioneerd.

In 1987 werd een kiesstelsel geïntroduceerd dat vanwege demografische ontwikkelingen rond de introductie daarvan, steeds onderwerp van discussie is geweest. De binnenlandse oorlog die vanaf 1986 woedde had tot enorme ontvolking van districten in het binnenland geleid, terwijl het aantal te verkrijgen zetels in die districten ongewijzigd bleef. Anderzijds kwamen - door de op de vlucht geslagen personen en de gangbare urbanisatie - de relatief weinige zetels in districten als Paramaribo en Wanica sterk onder druk te staan.

Dat advocaat, mr. Serena Muntslag-Essed anno 2022 middels een verzoekschrift aan het Constitutioneel Hof vroeg het huidige kiesstelsel niet bindend te verklaren zou niemand vreemd mogen vinden. Groot was mijn verbazing dan ook toen ik de vicepresident (vp) op een partij meeting ‘waarschuwende’ woorden horen richten tot advocaat Muntslag-Essed en leden van het Constitutioneel Hof. De vp vervolgde met te zeggen: … En mi leki vicepresident mi taygi a president keba, unu nay kenki a kiesstelsel. Nanga a kiesstelsel a (VHP) wini toch 20 zetels … dan san fout na en?

Kennelijk is het de vp ontgaan dat Wij – het volk van de Staat Suriname -  middels de grondwet hebben aangegeven dat wij wensen te leven in een democratische rechtsstaat. Een machtsstaat waar slechts één persoon of enkelen bepalen wat goed is voor de totale natie daar zitten maar weinig mensen in dit land op te wachten.
Aangezien de vp de president publiekelijk in zijn betoog betrokken heeft zou de president niet meer mogen zwijgen, maar heel duidelijk zijn visie over het kiesstelsel moeten kenbaar maken. Een president die het presidentschap waardig wil blijven, zal niet alleen zijn stem moeten laten horen en maar waar nodig ook corrigerend moeten optreden. Een vicepresident kan zich niet tij en ontij als activist opstellen. Het funeste van het optreden van de vp is dat wij afgeleid worden van belangrijke zaken.

Het voorzitterschap van de Caricom is overgedragen aan Suriname, in de persoon van president Santokhi. Alle staatshoofden van de Caricom landen waren hier aanwezig. Voor het eerst krijgen we bezoek van een Secretaris-Generaal van de VN. Het grote nieuws is dan niet wat deze bezoeken zullen betekenen voor de duurzame ontwikkeling van Suriname, maar een provocerende vp staat centraal. Dit doet toch afbreuk aan dat wat moeizaam gebouwd wordt.

Met de bedreigingen van de vp vragen velen zich af of wij teruggaan naar de periode van de angstcultuur. De tijd die zo kenmerkend was voor de militaire periode en nog lang na de beëindiging daarvan nog merkbaar was. Overigens was het moment dat de vp koos om deze dreigende woorden te uiten ook erg ongelukkig. Het was aan de vooravond, neen de avond voor de herdenking van het feit dat 159 jaar geleden in Suriname de eerste stappen werden gezet op weg naar bevrijding van de onderdrukte mens in Suriname.

Het is te hopen dat dit de laatste keer is dat de vp zich op deze wijze laat kennen. De tijd is veel te kostbaar om deze zo vaak en zo lang aan dit soort zaken te moeten verdoen.

Hans Breeveld
Advertenties