Buitenlands beleid als ontwikkelingsinstrument
04 Aug, 10:21
foto


De rol die de Staat inneemt in ontwikkelingstimulerende strategieën vormt een belangrijk onderdeel in de beleidsvorming in veel ontwikkelingslanden. Ook in ons land. Analyse van de rol van het buitenlands beleid in het stimuleren van ontwikkeling bevestigd dat er een belangrijke rol is weggelegd voor de Staat in deze. Het buitenlandse beleid kan onderverdeeld worden in twee grote gebieden: Economie en Politiek met o.a. een verdere onderverdeling naar het stimuleren van economische groei.

Het economisch deel van het buitenlands beleid wordt onderverdeeld in:
1. Handelspromotie
2. Investeringsbeleid
3. Economische, financiële en commerciële onderhandelingen
Op politiek gebied is er een indirecte relatie met ontwikkelingspromotie, waarbij o.a. een positief klimaat gecreëerd wordt zodat de economische acties kans van slagen hebben. Dit neemt meer tijd in beslag. Het politieke richt zich ook op:
1. Grondstoffen exploitatierechten
2. Internationale samenwerking
3. Internationale projectie

De economische ‘pay-back’ gebeurt niet ‘overnight’. Handelspromotie is meer dan het verhogen van de nationale exporten, maar meer nog het kwalitatief ‘upgraden’ hiervan. Dat is de sleutel tot de niet-traditionele markten. Het vereist een binnenlands beleid dat verhoogde kwaliteit in productie stimuleert en dus ook verbeteringen in de vaardigheden van de arbeiders.

Het investeringsbeleid richt zich op het aantrekken van FDI en het uitbreiden van nationale investeringen buiten de grenzen.  Belangrijk voor ons als ontwikkelingsland is dat de kapitaals ‘transfers’ gevolgd worden door technologie ‘transfers’; het laatste is broodnodig voor ontwikkeling.

Er kan voorbeeld genomen worden aan landen zoals Brazilië en Turkije. In Brazilië heeft de buitenlandse politiek vanaf 1930 een belangrijke rol in de nationale ontwikkeling. Er is een historische trend om handel te bevorderen met verre gebieden. Het departement voor Trade Promotion and Investment samen met het ministerie voor Ontwikkeling, Industrie en Buitenlandse Handel  en de Braziliaanse Trade and Investment Promotion Agency zijn verantwoordelijk voor het verbeteren van de Braziliaanse exporten en consumenten markten. Een combinatie van sterke beleidsondersteuning voor het lokale bedrijfsleven/ondernemerschap en het betreden van nog onbekende markten, inclusief stimulering van het eigen bedrijfsleven om ook daar te investeren, heeft het Braziliaans bedrijfsleven geen windeieren gelegd. Er is vooral nadruk op het creëren van het noodzakelijk wettelijk raamwerk en een positief milieu voor investeringen in binnen- en buitenland.

Kortom: Brazilië’s diplomatieke geschiedenis gecombineerd met haar gunstige regionale situatie heeft een belangrijke rol vervuld in zowat elk aspect van haar internationale projectie voor ontwikkeling. Door haar grensconflicten al vroeg in de 20ste eeuw op te lossen kon Brazilië haar buitenlands beleid ongestoord focussen op het garanderen van ontwikkeling en autonomie. Daarnaast bedient Brazilië zich ook van keihard getrainde, gedisciplineerde en professionele diplomaten. Brazilië bouwt internationaal steeds aan een imago als een promotor van ontwikkeling voor de hele wereld waarbij zij een actieve bijdrage wenst te leveren aan het scheppen van de noodzakelijke condities.

Handelspromotie is een element van uitermate belang binnen het Turkse buitenlands beleid. Vanaf de jaren ’80 richt de Turkse ontwikkelingsstrategie zich op exporteren. Hoewel de Europese markt een heel belangrijke markt is, beijvert het ministerie zich ook haar exporten uit te breiden naar andere regio’s, buiten haar traditionele invloedssfeer, zoals Afrika en Latijns-Amerika. Voorts wordt veel energie geïnvesteerd vanuit het buitenlands beleid om het juiste milieu te creëren voor expansie van handelsactiviteiten. FDI wordt aangezocht ter investering binnen de landsgrenzen alsook het stimuleren van Turkse investeringen buiten de grenzen.

Ondanks verschillen tussen de twee genoemde landen, hebben hun internationale acties veel gemeen wanneer het gaat om de uitbreiding van de nationale bedrijfsactiviteiten zowel nationaal als internationaal, als belangrijke acties van de staat in het buitenland, op zoek naar nieuwe mogelijkheden voor politiek en economisch voordeel.
Het is onontkenbaar dat succesvolle nationale ontwikkeling ondersteund kan en moet worden door nationaal buitenlands beleid.

Zowel het uitdenken van dit beleid als de uitvoering hiervan vereist bijzondere scherpe vaardigheden en bovenal ervaring en kennis van de wereld, de geschiedenis, de huidige ontwikkelingen en wat te verwachten voor de toekomst. Het vereist effectieve professionele diplomaten. Wanneer wij kijken naar de wereld om ons heen evenals in onze eigen regio dan is het duidelijk dat de diplomatieke diensten van landen die groei en ontwikkeling doormaken steeds meer de nadruk leggen op professionalisme en ervaring. Ons land staat voor een bijzondere uitdaging wil zij zich ook in dit rijtje aansluiten. Het verwerpen en negeren van opgedane ervaring en kennis te midden van amateurisme moet definitief de deur gewezen worden, willen wij enige kans van slagen hebben. Suriname verdient beter!

Romeo Stienstra
Werkgroep Buitenlands Beleid
DA’91 Wetenschappelijk Buro
Advertenties