Nu de EBS aan de vooravond staat van verhogingen van de stroomtarieven, komen allerlei belanghebbenden op de proppen met alle soorten rekenmethodologische invalshoeken. Er wordt geclaimd dat zij de beste rekenmethode hebben voor de verbruikers. U begrijpt dat deze nog steeds belangengroepen zijn en dus vaak een eenzijdige invalshoek hebben n.l. het eigen belang.

De onmogelijke positie van de minister van Financiën
Bekijken we de geaccumuleerde schulden van de EBS aan de Staat in 2017, dan lopen die in de orde van SRD 2,8 miljard voor geleverde energie, olieleveringen en overige zaken. De EBS heeft daarentegen ook een geaccumuleerde vordering op de Staat van ruim SRD 2,6 miljard. De vordering van Staat op de EBS is slechts SRD 167 miljoen. Inmiddels zijn de schulden van de EBS i.v.m. leningen, opgelopen tot SRD 471 miljoen. Dit komt omdat er geen redelijk rendement wordt gehaald en de tarieven ernstig geknepen worden, om maar niet te spreken over de tekorten van de financiële kasstromen.

Het gevolg is dat anno 2020 de vordering van de Staat op de EBS verder is geaccumuleerd tot SRD 4,9 miljard en omgekeerd de EBS op de Staat van SRD 3,8 miljard. Per saldo een vordering van SRD 1,1 miljard van de Staat op de EBS. De Staat beschouwt dit als de effectieve subsidie aan de EBS op basis van een schuldverrekening methodiek. Terecht kan daarom de vraag gesteld worden of dit een subsidie is of een ordinaire schuldverrekening. Mijn stelling is dat het verkeerd is om te veronderstellen dat de Staat de EBS subsidieert. Als er geredeneerd wordt dat het uiteindelijke effect toch een subsidie is dan is dit een abracadabra redenering die men jarenlang ongestraft heeft gebezigd. 

Het is daarom de vraag of het subsidie-argument van de Staat en het IMF op de juiste gronden is gestoeld. Dat is een discussie voor juristen en beleidsmakers. Ook met de nodige nuance snijdt het subsidieargument dus geen hout. Wat moet het IMF dan vragen? Hooguit dat de Staat zijn verrekeningen met de EBS moet terugbrengen naar een acceptabel niveau.

De Effecten:
Hoe we het draaien of keren, de energietarieven moeten omhoog en EBS moet kostendekkende tarieven in rekening brengen en een redelijk rendement kunnen genereren. Dit mag de EBS niet onthouden worden. De resulterende prijs en kosten effecten worden afgewenteld op de gebruikers en de gemeenschap. Deze kunnen deels opgevangen worden middels een sociaal vangnet of een SUBJECT subsidie toegepast op het individu of zijn gezin.

Meer dan 'Double Whammy':
Het subsidie-uitgangspunt is dat 'om niet' geld of producten aan de EBS gegeven is en wordt. De EBS moet de subsidie niet als een schuld classificeren, omdat de Staat consequent heeft aangegeven dat het om een subsidie aan de EBS gaat. De EBS subsidie.
1. Dit zal resulteren in het moeten wegschrappen van de geaccumuleerde schuld van de EBS aan de Staat ter waarde van SRD 4,9 miljard per eind 2020.
2. De schuld van de Staat aan de EBS voor afgenomen diensten ter waarde van SRD 3,8 miljard blijft staan.
3. De schuld van de EBS aan de Staat van SRD 1,1 miljard zal omslaan naar een vordering op de Staat van SRD 3,8 miljard. Dit is natuurlijk erg heftig.
4. Als we meerekenen het recht op een redelijk rendement van de EBS, dan zal de vordering op de Staat verder toenemen met ruim SRD 1 miljard.
5. Dus in totaal een vordering van ruim SRD 5 miljard.

Waarom we niet moeten subsidiëren:
Per eind 2010 heb ik VP Ameerali persoonlijk gewaarschuwd om kookgas niet te subsidiëren. Inmiddels is in 2017 de schuld aan de Staat voor kookgassubsidie opgelopen tot SRD 42M en per eind 2020 loopt dit verder op tot iets onder de SRD 100M. De cijfers liegen niet. Hoe moet de Staat dit nu corrigeren? De kookgasprijs zal dus op termijn ook moeten worden verhoogd. Deze SRD 100 miljoen is in de schuld op de Staat van ruim SRD 3,8 miljard verondersteld.

Het roer omgooien:
Hoe kunnen we een halt toeroepen aan de huidige ontwikkeling waarbij de rijken rijker worden en de minder rijken terugvallen naar de middenklasse? De middenklasse die nu de lagere middenklasse wordt en de laatste nu jan modaal. Wie vroeger jan modaal was is nu lid van de arme klasse. En ja, de armen worden bedelaars en de bedelaars gaan dood. Dit is de verarmingsspiraal waar Suriname al jaren gebukt onder gaat.

Ik hoop dat er nu meer duidelijkheid is gekomen in de subsidie problematiek van de EBS en de op handen zijnde tariefstructuur aanpassing. De fouten uit de historie kunnen niet gemakkelijk worden gecorrigeerd en dus hoop ik dat partijen wijs zullen handelen.

Gerard Lau
Paramaribo 27 juni 2021

(Dit is een samenvatting, u kunt het volledige artikel hier downloaden)


Documenten: