Fernald: Corona en reorganisatie van ons onderwijs (1)

De coronacrisis en in het bijzonder, de langdurige sluiting van de school, heeft een desastreuze invloed op de leeropbrengsten en het welbevinden van leerlingen en studenten. Ivan Fernald, auteur van het boek: Het roer moet om, gaat in een 3-tal artikelen in op de nieuwe uitdagingen. Hij geeft ook de richting aan voor de noodzakelijke reorganisatie van het onderwijs in Suriname.

De corona pandemie heeft diepe wonden geslagen en wereldwijd het sociaal- economisch en cultureel leven ontwricht. De ernst van de ziekte en de snelheid waarmee het om zich heen grijpt heeft geleid tot drastische maatregelen van de overheid. Verregaande beperkingen zijn nodig gebleken zoals isolatie, quarantaine en de toepassing van partiële lockdowns om de verspreiding van het virus een halt toe te roepen c.q. te beteugelen. Gelukkig zijn er nu ook voor Suriname vaccins ter beschikking, maar het proces verloopt traag en de kinderen onder 18 jaar worden wereldwijd nog niet gevaccineerd. Daarvoor is meer research nodig.

Aanslag op het onderwijs
De scholen in Suriname zijn in maart 2020 voor 8 weken gesloten geweest. Daarna is het onderwijs niet volledig en verre van ideaal hervat. Leerlingen en studenten moesten bij toerbeurten naar school. Vervolgens is, vanwege een nieuwe golf aan besmettingen, het nodig gebleken om de school na de kerstvakantie, nog langer gesloten te houden. De onderwijsinstellingen hebben pas op 22 februari 2021 hun deuren geopend, waardoor scholieren noodgedwongen maanden langer thuisbleven.

Het ministerie van Onderwijs trachtte leerlingen te motiveren om in de thuissituatie effectief aan de slag te gaan. Maar kunnen wij alle scholieren bereiken? Wereldwijd laten studies (Thijs Bol, 2020) zien dat de lage inkomensgroepen en kinderen van laagopgeleide ouders er bekaaid van afkomen. Wij moeten er rekening mee houden dat het in Suriname niet anders is. Wij moeten ons realiseren dat sommige kinderen de omstandigheden missen om thuis effectief aan de slag te gaan. Het betreft niet alleen de beschikking over smart devices (apparatuur), de toegang tot internet (die zij ontberen), maar de sociale en fysieke omstandigheden thuis, maken leren soms onmogelijk.

Uiteenlopend kennisniveau
De lesonderbrekingen en de schrijnende thuissituatie waarin sommige kansarme leerlingen zich bevinden, geven aanleiding om het onderwijs in het coronatijdperk te beschouwen en de gevolgen hiervan te beschrijven. Dit is het belangrijkste aanknopingspunt voor creatieve aanpassingen in de huidige situatie en het wegwerken van leerachterstanden in het post corona tijdperk. Wij moeten erop bedacht zijn dat het beheersingsniveau per leerling (na doorstroming naar de volgende klas of het opeenvolgend onderwijsniveau) verschillend zal zijn. Dit legt in de komende jaren een extra druk op de organisatie van het onderwijs en de didactische kwaliteiten van de leraar.

Data
Het is noodzakelijk dat er voldoende data beschikbaar is. De leervertragingen moeten nauwgezet per school en per leerling in kaart gebracht worden. Is er geregistreerd hoe groot de schooluitval is geweest per niveau en tussen de verschillende scholen binnen hetzelfde niveau (glo, voj, vos, hbo)? Is het gekwantificeerd in weken en uren? Kan het procentueel worden weergegeven? Zou er een vergelijking gemaakt kunnen worden?
Is het überhaupt mogelijk om de prestaties voor en na het Corona tijdperk te vergelijken volgens dezelfde meetinstrumenten? Is de achterstelling groter bij de slecht presterende scholieren?

Prikkel voor reorganisatie
De nieuwe uitdagingen geven ook een extra stimulus voor reorganisatie en innovatie van het onderwijs. Al te lang heeft menigeen met lede ogen aangezien hoe de doorstroming stagneert en leerlingen soms nodeloos worden achtergehouden. De onderwijsinhoud en de didactische werkvormen zijn aan vervanging toe. Met minister Levens aan het roer zullen er ontegenzeggelijk structurele verbeteringen optreden. Het is wel van belang dat op heldere wijze de innovatie wordt beschreven en op degelijke wijze wordt voorbereid. Wat moet anders, waarom is het nodig en hoe zullen wij dat doen? Dit zijn kernvragen die antwoord behoeven. In de volgende artikelen in deze serie zal hierop nader worden ingegaan.

Ivan Fernald