Ivan Fernald: Srefidensi en Onderwijs (1)

In het kader van de herdenking van 45 jaar Staatkundige onafhankelijkheid is het goed om stil te staan bij het onderwijs. In een 5-tal artikelen werpt Ivan Fernald een blik terug op de periode rond de onafhankelijkheid. Hij geeft aan dat onderwijs in maatschappelijk perspectief beschouwd moet worden. Ivan Fernald belicht ook enkele markante persoonlijkheden die hun sporen verdiend hebben in de periode voor en na de onafhankelijkheid.

Het menselijke potentieel is van onschatbare waarde voor de ontwikkeling van ons land. Educatie is het belangrijkste instrument om kennis te vergaren en vaardigheden te ontwikkelen. Dit is nodig om beter toegerust te zijn om de hedendaagse en toekomstige uitdagingen het hoofd te kunnen bieden. De mens beschikt over kennis, creativiteit, sociale en persoonlijke vaardigheden die van onschatbare waarde zijn voor de economische en sociale ontwikkeling.
De essentie is om kennis optimaal te benutten ter realisatie van welvaart en welzijn. Daarom moeten er keuzes gemaakt worden met betrekking tot de inzet van het menselijke kapitaal en de benutting van onze natuurlijke hulpbronnen voor de ontwikkeling van ons land.

Wij moeten slim zijn en investeren in geïdentificeerde deviezen genererende sectoren. Daartoe behoren mijnbouw maar ook duurzame industrieën zoals de dienstensector, toerisme, ICT en bosbouw. De exploitatie van de rijke olievoorkomens voor onze kust vraagt specifiek deskundig kader. Wij moeten ons realiseren dat er ook kansen liggen voor toeleveringsbedrijven. Het is dus van belang dat er weloverwogen geïnvesteerd wordt in het opleiden van eigen kader om ontwikkelingspotenties ten volle te benutten.

Verantwoordelijk voor eigen ontwikkeling
De Staatkundige onafhankelijkheid (Srefidensi) is een historische gebeurtenis omdat in 1975 de soevereiniteit volledig in Surinaamse handen werd overgedragen. Het Surinaamse volk droeg vanaf dat gedenkwaardig moment, de volle verantwoordelijkheid voor haar eigen ontwikkeling. Wat wij moeten realiseren is, dat wij een gemeenschappelijke toekomst hebben. Het is dus van belang dat iedere Surinamer zich hiervan rekenschap geeft en dat wij verder samenbouwen aan een welvarend Suriname waar het goed vertoeven is.

Een terugblik
Het onderwijssysteem  heeft rond de onafhankelijkheid voldaan aan de verwachtingen en zelfs internationale bekendheid verworven. Aansluiting op gerenommeerde onderwijsinstellingen in het buitenland was, voor hier opgeleide studenten, hoegenaamd geen probleem. Afgestudeerden van de AMS, maar ook van onze Surinaamse Kweekschool en het Algemeen Pedagogisch Instituut hebben succesvol, zonder noemenswaardige problemen, hun weg gevonden naar vervolgopleidingen in Nederland, België maar ook in landen in de regio zoals Trinidad, Cuba en de Verenigde Staten van Amerika.

De kennisinhoud en het curriculum waren afgestemd op de toenmalige behoeften die de maatschappij stelde. De didactische werkvormen voldeden aan de eisen om de belangstelling gaande te houden. Volgens oud inspecteurs van onderwijs was het gezag voor de leerkracht (meester) zeer groot. Suriname heeft uitstekende onderwijsgevenden gehad. De leraar stond in hoog aanzien. Het bezit van de hoofdakte, was destijds niet voor iedereen weggelegd. De kennis en vaardigheden van de volledig bevoegde onderwijzers, waren werkelijk bewonderenswaardig.

De tijdgeest
Om de bewegingen in het onderwijs te begrijpen moet de periode waarin het een en ander plaatsvindt, worden beschouwd. Het einde van de 2e Wereldoorlog markeert een drang naar meer autonomie en een groeiend nationalisme. Suriname nam kennis van het feit dat wereldwijd in rap tempo het een na het ander geknecht land zich ontdeed van zijn kolonisator. Deze ontwikkelingen hebben als inspiratiebron gegolden om in zelfstandigheid te bouwen aan een welvarende natie. Dat heeft het onderwijs niet onberoerd gelaten.

De onderwijshervormingen die toen plaatsvonden moeten in dat licht bezien worden. Ons onderwijs mag wellicht gestoeld zijn geweest op het Nederlandse systeem, maar het kan niet betiteld worden als een ‘dependance’ van het Nederlandse onderwijsstelsel. Er werd getracht om de programma’s in lijn te brengen met de specifieke behoeften van ons land. Wij hadden onze eigen examens in tegenstelling tot veel landen in de Caricom, die nog de examenregeling hanteerden van het Verenigd Koninkrijk (Engeland).

De torenhoge verwachtingen die wij ten tijde van de onafhankelijkheid koesterden zijn, gezien de huidige staat van ons onderwijs, niet bewaarheid geworden. De jonge Republiek Suriname heeft zware beproevingen doorstaan en traumatische gebeurtenissen, waarvan de ‘littekens’ nog zichtbaar zijn, zijn ons niet bespaard gebleven. Het Surinaamse volk is in haar korte geschiedenis helaas niet bespaard gebleven van rampspoed en destructie. De militaire dictatuur, het gewapende binnenlands conflict, hebben diepe wonden geslagen in de samenleving. Daarbij moet eveneens in beschouwing genomen worden de financieel economische ravage, die door het wanbeleid in 2010-2020 is aangericht. Het zal pijnlijke offers vergen van de Surinaamse samenleving om de economie weer op het goede spoor te zetten.