Sinds 1991 gedenken wij op initiatief van de International Diabetes Federation en de World Health Organization de Wereld Diabetes Dag. In 2006 omarmde de Verenigde Naties (VN) deze dag en werd dit toegevoegd aan de internationale gedenkdagen van de VN. 14 november was de geboortedag van Frederick Banting die samen met Charles Best in 1922 insuline uitvond. Het thema van de WDD 2020 is The Nurse and Diabetes.

Diabetes Mellitus (DM), ook wel suikerziekte genoemd, is een aangeboren of ontwikkelde stofwisselingsziekte waarbij de alvleesklier, m.n. de eilandjes van Langerhans, niet voldoende insuline of glucagon produceert, waardoor er een verstoring optreedt in de suikerstofwisseling (glucose) in het lichaam. Insuline verlaagt de bloedsuikerspiegel en Glucagon zorgt de stijging van de bloedsuikerspiegel. DM is een chronische ziekte die, net als alle chronische ziekte, een day-to-day monitoring en zelfdiscipline vereist.

In het licht van het thema van dit jaar staan wij stil bij de rol die verpleegkundigen in de monitoring en begeleiding van DM spelen. Verpleegkundigen, i.h.b. diabeet verpleegkundigen, zijn niet alleen de fysieke verzorger na behandeling tegen een complicatie, maar ook de eerste opvang van de patiënten binnen het begeleidingsproces in het omgaan met en monitoren van DM. Ze observeren en volgen de patiënt, leggen de relevante informatie vast voor de behandelende arts en helpen bij de besluitvorming over het behandelingsplan. Bij onduidelijkheden over de behandeling en behoeften aan opvang en begeleiding zijn de verpleegkundigen vaak genoeg het eerste aanspreekpunt voor de patiënt. De verpleegkundige heeft altijd een belangrijke rol gespeeld bij de preventie en behandeling van diabetes mellitus en zal dit ook altijd blijven doen.

Na de diagnostisering van DM bij een persoon, veranderd het leven van die persoon. Zoals tegenwoordig vaak gezegd: er ontstaat een nieuw normaal. De schommelende suikergehalte heeft invloed op het metabolisme van het lichaam, waardoor het hongergevoel beïnvloedt wordt. DM kan ook leiden tot wisselende emoties, gevoelloosheid in bepaalde lichaamsdelen, stoornissen binnen seksualiteit, e.a.. Ter voorkoming van complicaties is het belangrijk om therapie trouw te zijn en de eigen omgeving te informeren over het nieuw normaal en eventuele richtlijnen hoe hiermee om te gaan. Bewustwording i.h.k.v. preventie en behandeling van DM is essentieel.

Dit jaar is vanwege de Corona Covid-19 pandemie een uitdagend jaar geweest bij de behandeling, monitoring en preventie van DM. De toegang tot zorg is afgenomen, de toegang tot medicijnen is moeilijker geweest en mensen zijn uit angst voor Covid-19 terughoudender geweest om de nodige middelen voor zelfmanagement te vinden. Mensen zijn ook meer en anders gaan eten en minder gaan bewegen. Mensen zijn ook meer gaan piekeren over de onstabiele sociaal economische situatie in het land, welke de toegankelijkheid tot en betaalbaarheid van de nodige voorzieningen beperkt.

Wij moeten ons tijdens deze crisis meer bewust zijn van deze uitdagingen, aangezien ze kunnen leiden tot stress en mogelijk tot angst en depressie, hetgeen kan leiden tot meer complicaties bij mensen met een chronische ziekte. Ik pleit daarom voor een betere en efficiëntere aanpak van kennis en informatie disseminatie, waarbij de overheid, de private sector en de NGO’s elkaar’s rol herkennen en erkennen en samen het hoofd bieden aan dit groeiend (zowel in aantal als verschuiving naar jongere leeftijd) probleem en gaan voor een optimale public health in Suriname.

Een Shubh Divali! Moge het licht de duisternis op alle gebieden overwinnen.
Angelika Namdar
Secretaris Diabetes Vereniging Suriname