Op 28 april 2020 verscheen op Starnieuws een artikel ‘Psychologische intimidatie op de werkvloer’ waarin ik dit oud psychologisch fenomeen nader belichtte. De reacties na de publicatie van dit artikel waren niet alleen bemoedigend, maar meteen een eye-opener dat psychologische intimidatie op de werkvloer kennelijk, want onderzoek naar dit verschijnsel moet naar mijn beste weten nog plaatsvinden, een realiteit is binnen de Surinaamse arbeidswereld.

Even resumerend: Psychologische intimidatie behelst een reeks handelingen door één of meerdere personen die met een zekere regelmaat plaatsvinden, en die bedoeld zijn om een individu in een benadeelde positie te brengen. Het uiteindelijk doel van deze negatieve sociale handelingen is om het slachtoffer mentale schade te berokkenen.

Maakt u zich de volgende voorstellingen:
U bent recentelijk besmet geraakt met Covid-19 en keert terug naar het werk na weken van herstel en quarantaine. Uw verwelkoming op het werk is alles behalve collegiaal en hartverwarmend. Collega’s die u straal negeren en/of vermijden alsof u Covid-19 bent in een menselijke vorm. Erger nog, doet het gerucht de ronde dat u die collega bent die het virus heeft gebracht in de organisatie en die verder verspreidt. Tja, u bent dus die Covid sma! De negatieve emoties die u hierbij ervaart liggen voor het oprapen.

Een ander voorbeeld is dat van een leidinggevende die onzeker is over diens positie binnen de organisatie en de druk om te presteren hierdoor enorm is. Dit brengt de nodige stress met zich mee met als consequentie dat elk ongelukkig of tegenvallend resultaat wordt aangegrepen om anderen te verwijten, terwijl men niet toegeeft aan de eigen tekortkomingen (ownership). Wellicht is het (onbewust) doel dat u begint te twijfelen aan uw eigen competenties, kennis en kunde.

Zo zijn er een scala aan voorbeelden, maar die behelzen een heel boekwerk. Echter, is de strekking dat psychologische intimidatie geen mythe of slechts theorie is. Alleen uit de diverse gesprekken die ik heb gevoerd met mensen werkzaam bij ministeries en particuliere bedrijven, is een onderzoek naar deze materie een warme aanbeveling. De negatieve effecten op de mentale gezondheid en het dagelijks functioneren van de medewerkers als gevolg van dit fenomeen zijn niet te onderschatten, maar is een effectieve en serieuze aanpak wel vereist.

Met World Mental Health Day (10 oktober 2020) in aantocht, is mental health awareness niet slechts en alleen aandacht vragen voor mentale kwesties, zoals depressie, suïcide, stress en stoornissen, maar is het even belangrijk om te weten wat de multifactoriële benaderingen zijn van mentale gezondheid. Psychologische intimidatie is één van de tig aspecten die van invloed kan zijn op onze mentale gezondheid. Organisaties doen er goed aan om bewustwording te creëren van dit fenomeen op de werkvloer, want daar begint het mee alvorens men adequaat beleid kan ontwikkelen, waarna primaire, secundaire en tertiaire maatregelen kunnen worden doorgevoerd ter bescherming en bevordering van de (mentale) gezondheid van medewerkers op de werkvloer.

Ten overvloede doe ik wederom een beroep op onze beleidsmakers om wetgeving te introduceren, met inachtneming van de ILO-richtlijnen en conventies, die in het belang zijn van de arbeidswereld en die de omstandigheden en rechten van onze arbeiders verder verstevigen en/of verbeteren. Ik verwijs bij deze terug naar de twee ontwerpwetten, ‘Wet Geweld en Seksuele Intimidatie Arbeid’ d.d. 25 april 2019 en ‘Arbeidsomstandighedenwet’ d.d. 09 juli 2019, die zijn ingediend bij DNA door het ministerie van Arbeid, Werkgelegenheid & Jeugdzaken. Kon un’ set mental health in Sranan!

Donovan Isselt, MSc.
Arbeids- & Organisatiepsycholoog