Puerto Rico kijkt naar koloniale erfenis

Standbeelden, straatnamen, pleinen en zelfs het lichaam van conquistador Juan Ponce de Leon zelf: Spanje heeft in Puerto Rico een bijna onuitwisbare erfenis nagelaten die elk jaar hordes toeristen trekt, maar sommige activisten proberen het uit te wissen nu ze zich aansluiten bij een Amerikaanse beweging die symbolen van onderdrukking uitroeit.

Tientallen activisten marcheerden zaterdag door het historische deel van de hoofdstad van Puerto Rico, sommigen droegen traditionele Taino-kleding terwijl ze op trommels sloegen en op schelphoorns bliezen om te eisen dat de Amerikaanse regering begint met het verwijderen van standbeelden, waaronder die van de Italiaanse ontdekkingsreiziger Christopher Columbus. "Deze beelden vertegenwoordigen de hele geschiedenis van geweld, invasie, plundering, diefstal en moord", zei een activist die Pluma heet en lid is van de Puerto Rico Council for the Defense of Indigenous Rights. "Dit zijn misdaden tegen de menselijkheid."

Columbus landde in 1493 in Puerto Rico, vergezeld van de Spanjaard Ponce de Leon, die later de eerste gouverneur van het eiland werd en een opstand van de inheemse Tainos, een subgroep van een inheems volk, de Arawak, onderdrukte. Historici en antropologen geloven dat er destijds tot 60.000 Taino's in Puerto Rico woonden, maar ze werden al snel gedwongen tot dwangarbeid en bezweken aan uitbraken van infectieziekten.

Eeuwen later eerden lokale overheidsfunctionarissen beide ontdekkingsreizigers door standbeelden te bouwen en straten en pleinen naar hen te vernoemen in heel Puerto Rico. Het Columbus Plaza bevindt zich bij de ingang van Old San Juan en heeft ​​een standbeeld van Columbus dat in 1893 werd onthuld om de 400e verjaardag van zijn aankomst te vieren.

Ondertussen staat een nabijgelegen standbeeld van Ponce de Leon op het zuiden gericht met zijn linkerhand op zijn heup en zijn rechtervinger wijst naar de eerste nederzetting die hij stichtte. De ruïnes markeren nog steeds de plek van de eerste Spaanse hoofdstad van het eiland en zijn een nationaal historisch monument van de VS. Het beeld, gemaakt van gesmolten staal van Britse kanonnen, wijst ook in dezelfde richting van de nabijgelegen San Juan Bautista-kathedraal met de overblijfselen van Ponce de Leon en is een populaire toeristische plek.

Op zaterdag eisten activisten dat beide beelden werden verwijderd als eerste stap in het wegnemen van onderdrukkingssymbolen in Puerto Rico. "Nee, het zal niet gemakkelijk zijn", erkende activist Francisco Jordan Garcia, die de mars hielp organiseren. "Het wordt een lang proces." Maar hij bood snel alternatieven: "We kunnen ze smelten en een ander beeld creëren van iemand die het echt verdient."

Activisten hebben onlangs contact opgenomen met het kantoor van burgemeester van San Juan, Carmen Yulin Cruz, en zeiden dat een assistent hen vertelde dat ambtenaren de kosten van het verwijderen van de beelden zouden evalueren.

Interesse in het inheemse verleden
De mars komt wanneer de interesse van Puerto Ricanen in het inheemse verleden van het gebied blijft groeien. In de volkstelling van 2010 identificeerden ongeveer 42.000 van de 3,7 miljoen mensen die op dat moment op het eiland woonden zichzelf als ten minste gedeeltelijk Taino.

Standbeelden van Columbus zijn elders op het vasteland van de VS verwijderd of gekanteld na een oproer over racisme nadat de politie op 25 mei George Floyd had vermoord. Demonstranten in Baltimore gooiden een standbeeld van Columbus in een haven, terwijl anderen in Boston daar een tweede standbeeld onthoofden. Ondertussen hebben ambtenaren in onder meer New York, Ohio, Californië, Missouri en Connecticut soortgelijke beelden verwijderd.

Een kolossaal standbeeld van Columbus blijft echter rechtop staan ​​en is geworteld in Amerikaanse bodem. De creatie, getiteld 'Birth of a New World', rijst uitdagend op langs de noordkust van Puerto Rico, een standbeeld van 660 ton dat meer dan twee keer zo groot is als het Vrijheidsbeeld zonder voetstuk.

Het was ooit twee decennia 'dakloos', omdat verschillende Amerikaanse steden het weigerden om redenen variërend van kosten tot uiterlijk, totdat de regering van Puerto Rico het in 1998 als een geschenk accepteerde en US$ 2,4 miljoen aan openbare middelen gebruikte om het naar het eiland te brengen.