Als je deze dagen mensen tegenkomt, bijvoorbeeld in één van de weinige supermarkten die nog open
gaan, valt het op dat de meesten anders kijken. In bijna alle ogen is een waas
van angst te herkennen. Angst waarvoor? Het antwoord is niet moeilijk te raden:
het gaat om een plotselinge confrontatie met de dood. De dood die ieder van ons
ineens kan treffen, zonder dat we daarop voorbereid zijn… Terwijl ons leven
hiervoor best overzichtelijk was, we ons plan voor de komende tijd min of meer
op orde hadden, kwam daar plotsklaps een grote wending in. Uit een ver land is
een gevaarlijk virus overgewaaid, waardoor al zoveel mensen zijn overleden.
Intussen zijn er ook corona-patiënten in ons land. Pasklare medicijnen ervoor
zijn er nog niet en een vaccin is er ook nog niet.
En nu? We kunnen ineens niet meer doen wat zo normaal voor ons was.
Niet meer gewoon naar het werk, naar school, gaan winkelen of zelfs naar de
dokter. Alles is omgeven met nieuwe regels, veel verboden, instructies en
adviezen. Hoewel die nieuwe regels en verboden bedoeld zijn om onze gezondheid
te beschermen, houden de risico’s ons bezig. Wat als ik het krijg? Wat als ik
nu doodga? Hoe kom ik aan eten voor mijn gezin als ik niet kan werken? Wie
zorgt dat mijn kinderen blijven leren? Hoe gaat mijn vrouw die auto afbetalen?
Kortom, ons leven staat ineens op zijn kop. Bijna niets van wat we
hadden gepland voor de komende tijd, is nog zeker. Ineens gaat het vooral om
overleven. En dit niet alleen voor jou,
maar voor iedereen die je kent, de buren, de familie, collega’s en ook
voor onbekenden op straat. En niet alleen in jouw stad of land, maar ook in
alle andere landen. In wezen hebben we nu te maken met een wereldramp, die
velen angst aanjaagt. En het is niet door oorlog of andere menselijke opzet. Nu
gaat het om een groot risico voor de gezondheid van de wereldbevolking.
Waar komt onze plotselinge doodsangst eigenlijk vandaan? Is het niet,
omdat we dachten dat we nog lang niet zouden sterven? Leefden we eigenlijk niet
in een droom? In de Vedische literatuur (Teachings
of Lord Kapila, the son of Devahuti; 17:41) lezen we over koning
Yudhisthira, die 5.000 jaar geleden uitsprak hoe wonderbaarlijk het is dat
iedereen denkt dat hij altijd zal leven, ook al sterven er elke minuut, elke
seconde, mensen om hem heen.
Onverwachts confronteren mediaberichten ons met de dood die mogelijk
voor de deur staat. Dat is schrikken! Natuurlijk weten we allemaal, dat wie
geboren is, ooit zal sterven. Alleen, het overkomt toch mensen die oud zijn? Of
ziek? In ieder geval anderen dan onszelf. Toch?
Iedere religieuze denominatie geeft antwoorden op levensvragen. Uit de Bhagavad Gita (13:8-12)
leren we, dat kennis o.a. inhoudt, dat aan dit lichamelijk bestaan
onoverkomelijk ellende verbonden is, dat geboorte gevolgd wordt door ouderdom, ziekte en de dood. Ons
vereenzelvigen met dit lichaam komt voort uit onwetendheid. Maar
zelfrealisatie, beseffen dat we niet dit lichaam, maar een ziel zijn, is
werkelijke kennis. Door ons menselijk bewustzijn kunnen we het werkelijke doel
van dit leven bereiken, namelijk door gyān (kennis)
en vairāgya (onthechting) loskomen uit de cyclus van
geboorte en dood. Het einddoel is terechtkomen in de spirituele wereld, van sat-cit-ānanda (altijddurend, vol kennis en gelukzaligheid), in
gezelschap van de Allerhoogste. We leren ook, dat we in dit lichamelijk bestaan gevaar
lopen bij iedere stap: “padaṁ padaṁ yad vipadāṁ na
teṣām” (Śrimad Bhagavatam 10.14.58). Het gevaar van sterfte ligt aldus
steeds op de loer.
Wat doet jouw bewustzijn met het besef dat
je echt (eens) doodgaat? Je kunt ofwel in voortdurende angst leven ofwel een
gevoel van bevrijding ervaren. In het tweede geval treedt je eigen ik naar
voren: wat wil ik, waar houd ik van, en waarvan niet? Dagelijkse aandachtsgebieden als eten, slapen, je relatie
en je nest maken plaats voor nadenken over “waar ga ik naartoe?”
Levensbeschouwing en religie kunnen daarin een rol spelen, maar niet per se. En
ineens … krijgen we inspiratie om te doen wat we eigenlijk het liefst willen.
Dit geeft zelfvervulling, als een droom die bewaarheid wordt, maar ook kracht,
om verder te gaan.
Weet ú eigenlijk wat u werkelijk wilt? Wat wilt u
allemaal doen als deze gezondheidscrisis achter de rug is? Wat is uw werkelijke
inspiratie? En wat hindert u misschien al zo lang in uw leven? Mogelijk is er
in de afgelopen weken iets veranderd in uw denken en de manier waarop u uw
leven ziet. Een luisterend oor, zonder oordeel en zonder dat iemand u een of
ander geloof wil aanpraten, kan welkom zijn.
Voor wie behoefte heeft om zijn of haar hart te luchten
in deze corona-crisis, of om nieuwe inzichten te delen in vertrouwen: bel of
schrijf ons eens. Wij zullen in de maand
april en mei kosteloos geestelijke begeleiding en ondersteuning geven waar wij
dat kunnen.
Vereniging Hare Krishna
e-mail: verenigingharekrishna@gmail.com.
Dit artikel is geschreven vanuit de
universitaire discipline Spiritual Care en bevat enkele thema’s uit het
Vaishnavisme, de leer van het Krishna-bewustzijn.