Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie en voorzitter van de Europese Raad, Charles Mitchel, wonen een persconferentie bij na een G7-bijeenkomst in Brussels, België. (Foto: Reuters)
Europa heeft maandag voorgesteld om voor 30 dagen de buitengrenzen voor buitenlanders te sluiten in een poging een keerpunt te maken in zijn strijd tegen het coronavirus. De Franse premier Emmanuel Macron heeft in een televisie-
toespraak aangekondigd dat de buitengrenzen van het Schengengebied vanaf dinsdag 12.00 uur zullen sluiten. 

Met het officiële dodental in Italië nu boven de 1.800 en het aantal gevallen dat snel rond het continent groeit, heeft de crisis de verdeeldheid in de 27 leden tellende Europese Unie (EU) aan het licht gebracht. Sommige landen hebben grenscontroles ingevoerd in wat normaal gesproken de Schengenzone van Europa met open grenzen is, terwijl andere hebben geweigerd om medische gegevens of apparatuur te delen.

De oproepen tot eenheid vanuit Brussel lijken tot nu toe aan dovemansoren gericht. Beelden bij kruisingen in Europa tonen voertuigen in lange rijen die wachten om de onzichtbare grenzen over te steken. "Hoe minder reizen, hoe meer we het virus kunnen bevatten. Daarom ... stel ik aan de staatshoofden en regeringsleiders voor om tijdelijke beperkingen in te voeren op niet-essentiële reizen naar de EU '', zei Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie. "Deze reisbeperkingen moeten gedurende een eerste periode van 30 dagen gelden, maar kunnen indien nodig worden verlengd."

Leiders van EU-lidstaten zullen de voorstellen vandaag bespreken tijdens een videoconferentie. Diplomatieke bronnen zeiden dat ze werden gesteund door Macron, die heeft aangedrongen op gecoördineerde Europese actie.

"Etalage aankleding"
Het plan zou betrekking hebben op 30 landen: alle EU-lidstaten met uitzondering van Ierland, evenals IJsland, Noorwegen, Zwitserland en Lichtenstein, die deel uitmaken van de Schengenzone, hoewel ze geen deel uitmaken van de Europese Unie.

Groot-Brittannië, dat de EU in januari verliet, en Ierland zouden onafhankelijk moeten beslissen of het in de pas zou gaan door hun grenzen af ​​te sluiten. Maar hun onderdanen zouden het recht behouden om intussen naar Europa te reizen, aldus EU-ambtenaren.

Van Portugal in het westen tot Hongarije in het oosten, Europese landen hebben de grenscontroles eenzijdig aangescherpt, waardoor eerder op maandag vanuit Brussel een waarschuwing werd geactiveerd dat chaotische maatregelen de voedsel- en medicijnvoorraden zouden kunnen schaden en de crisis zouden verergeren.

De voorstellen over het sluiten van de buitengrenzen van Europa voor buitenlanders, waaronder een hele reeks vrijstellingen, werden door sommigen gezien als een poging van Brussel om de controle te krijgen. “We weten wel dat de dreiging al binnen zit, de dreiging komt niet meer van buitenaf. Het gaat dus meer om politieke boodschappen '', zei een EU-functionaris die persbureau Reuters verzocht om anonimiteit.

Charles Grant, directeur van de denktank van het Centre for European Reform, was het daarmee eens. Hij beschreef de voorstellen als "het aankleden van een etalage ... om de schaamte van lidstaten die hun grenzen voor elkaar sluiten, te verdoezelen." Hij zei: "Ik zie de mogelijke voordelen niet."

Elders in Europa
Spanje is om middernacht begonnen met controles aan de landgrenzen. Alleen Spaanse staatsburgers, inwoners en speciale gevallen zijn in het land toegestaan. De Spaanse regering heeft haar 47 miljoen inwoners zaterdag gedeeltelijk opgesloten als onderdeel van een noodtoestand van 15 dagen. Mensen mogen het huis niet uit, behalve om essentiële benodigdheden en medicijnen te kopen of om te werken.

Italië, het zwaarst getroffen land buiten China, waar het virus is ontstaan, heeft meer dan 20.000 gevallen en heeft meer dan 1.800 sterfgevallen genoteerd. Premier Guiseppe Conte vertelde de krant Corriere della Sera dat de schade door het virus "ernstig en wijdverbreid" zou zijn. Hij voegde eraan toe: "Na het coronavirus zal niets meer zijn zoals voorheen, we zullen moeten gaan zitten en de handelsregels en de vrije markt herschrijven".

"De realiteit is dat een groot deel van de Nederlandse bevolking ziek wordt, dat is wat experts ons vertellen", zei de Nederlandse premier Mark Rutte. Het wordt een moeilijke tijd, maar samen komen we er wel doorheen." Het aantal bevestigde coronavirusinfecties in Nederland is maandag gestegen met 278 tot 1.413 en het dodental staat al op 24.

Nederland heeft zondag een breed scala aan beperkende maatregelen opgelegd om verspreiding van Covid-19 te voorkomen, waaronder sluiting van winkels, scholen, sportfaciliteiten en restaurants tot 6 april. "In al deze onzekerheid is één ding volkomen duidelijk: de taak waar we voor staan ​​is immens, en we moeten dit doen met 17 miljoen mensen", zei Rutte. "Probeer voor elkaar te zorgen."

In Frankrijk zijn de komende twee weken enkel strikt noodzakelijke verplaatsingen toegelaten. Macron lijkt daarmee de maatregelen die sinds vorige week in buurland Italië gelden, over te nemen. Het is toegestaan om boodschappen te doen "met discipline en door een meter afstand in acht te nemen," zei Macron in een televisietoespraak. Frankrijk had maandag 21 nieuwe sterfgevallen door het coronavirus, wat het totaal op 148 brengt. Het aantal besmettingen in het land is gestegen tot 6.633.

Griekenland sluit alle winkels, bars, apotheken en benzinestations en zet alle aankomsten uit het buitenland 14 dagen in quarantaine.

De Tsjechische autoriteiten hebben een gebied in het oosten van het land afgesloten - Unicov, Cervenka en Litovel.

Polen heeft alle binnenlandse vluchten opgeschort na soortgelijke maatregelen op het gebied van internationaal lucht- en treinverkeer.

Georgië verbood alle buitenlanders het land binnen te komen.

Servië heeft de noodtoestand uitgeroepen. Het heeft door het coronavirus de parlements-, gemeenteraad- en provinciale verkiezingen, die gepland waren voor 26 april geschrapt. Ze worden verplaatst naar een nog te bepalen datum.

De hoofdstad van Oekraïne, Kiev, sluit vanaf vandaag restaurants, cafés en bars en beperkt verkeer naar andere steden.

Denemarken heeft de grenzen al gesloten.