Palestijnen lopen langs het puin van gebouwen die tijdens het Israëlische offensief zijn verwoest, te midden van een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas, in Rafah in de zuidelijke Gazastrook. (Foto: Reuters)
President Donald Trump zei dat de VS het door oorlog geteisterde Gaza zou overnemen en een 'Riviera van het Midden-Oosten' zou creëren na het hervestigen van Palestijnen elders, waarmee decennia van Amerikaans beleid ten aanzien van het Israëlisch-Palestijnse conflict zou worden verbrijzeld en regionale veroordeling zou worden veroorzaakt.

De schokkende zet leidde tot snelle veroordeling door regionaal zwaargewicht Saudi-Arabië, waarvan Trump hoopt dat het banden met Israël zal aangaan.

Een functionaris van de Palestijnse militante groep Hamas, die de Gazastrook bestuurde voordat ze daar een brute oorlog tegen Israël voerden, zei dat Trumps uitspraken over het overnemen van de enclave "absurd" waren.

"Trumps opmerkingen over zijn wens om Gaza te controleren zijn belachelijk en absurd, en elk idee van dit soort kan de regio in vuur en vlam zetten," vertelde Sami Abu Zuhri aan Reuters.

Trump onthulde zijn verrassende plan zonder details te geven, tijdens een gezamenlijke persconferentie op dinsdag met de bezoekende Israëlische premier Benjamin Netanyahu.

"De VS zal de Gazastrook overnemen en wij zullen er ook een taak mee uitvoeren... we gaan het ontwikkelen, duizenden en duizenden banen creëren, en het zal iets zijn waar het hele Midden-Oosten erg trots op kan zijn," vertelde Trump aan verslaggevers, klinkend als de vastgoedontwikkelaar die hij ooit was.

De aankondiging volgde op Trumps schokkende voorstel eerder op dinsdag voor de permanente hervestiging van de meer dan twee miljoen Palestijnen uit Gaza naar buurlanden, waarbij hij de enclave - waar de eerste fase van een fragiel Israëlisch-Hamas staakt-het-vuren en gijzelaarsvrijlatingsakkoord van kracht is - een "slooplocatie" noemde.

De VS die een direct belang in Gaza nemen, zou in strijd zijn met het langdurige beleid in Washington en voor een groot deel van de internationale gemeenschap, die heeft volgehouden dat Gaza deel zou uitmaken van een toekomstige Palestijnse staat die de bezette Westelijke Jordaanoever omvat.

Trump kan verwachten dat bondgenoten en vijanden zich fel zullen verzetten tegen elke Amerikaanse overname van Gaza, en zijn voorstel roept vragen op of de Midden-Oostenmacht Saudi-Arabië bereid zou zijn zich aan te sluiten bij een hernieuwde door de VS bemiddelde poging tot een historische normalisering van de betrekkingen met de Amerikaanse bondgenoot Israël.

Saudi-Arabië, ook een belangrijke bondgenoot van de VS, verwerpt alle pogingen om de Palestijnen van hun land te verdrijven, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken van Saudi-Arabië in een verklaring op woensdag.

Saudi-Arabië zei dat het geen banden met Israël zou aangaan zonder de oprichting van een Palestijnse staat, wat in tegenspraak is met de bewering van de Amerikaanse president Donald Trump dat Riyadh geen Palestijns thuisland eiste toen hij zei dat de VS de Gazastrook wil overnemen.

De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman heeft het standpunt van het koninkrijk bevestigd op 'een duidelijke en expliciete manier' die onder geen enkele omstandigheid enige interpretatie toelaat, aldus de verklaring.

Trump zei dat hij van plan is om Gaza, Israël en Saudi-Arabië te bezoeken. Trump zei niet wanneer hij van plan is om op zo'n reis te gaan.

Netanyahu, door Trump een paar keer aangeduid met zijn bijnaam, "Bibi," wilde niet in detail ingaan op het voorstel, behalve om Trump te prijzen voor het proberen van een nieuwe aanpak.

De Israëlische leider, wiens leger meer dan een jaar lang hevig had gevochten met Hamas-militanten in Gaza, zei dat Trump "out of the box dacht met frisse ideeën" en "bereidheid toonde om conventioneel denken te doorboren."

Palestijnen bang voor weer een 'nakba'
Verplaatsing is een zeer gevoelig onderwerp onder zowel Palestijnen als Arabische landen.

Terwijl er in de oorlog in Gaza werd gevochten, vreesden Palestijnen dat ze te maken zouden krijgen met een nieuwe 'Nakba', of catastrofe, de tijd waarin honderdduizenden mensen van hun huizen werden beroofd in de oorlog bij de geboorte van de staat Israël.

Als het gaat om het Saudische beleid in het Midden-Oosten, staat er veel op het spel voor zowel Trump als Israël.

De Verenigde Staten had maandenlang diplomatieke inspanningen geleverd om Saudi-Arabië, een van de machtigste en invloedrijkste Arabische staten, ertoe te bewegen de banden met Israël te normaliseren en het land te erkennen. Maar de oorlog in Gaza, die in oktober 2023 begon, zorgde ervoor dat Riyad de kwestie op de plank legde vanwege de woede van de Arabieren over het Israëlische offensief.

Trump wil dat Saudi-Arabië volgt in de voetsporen van landen als de Verenigde Arabische Emiraten, een handels- en zakencentrum in het Midden-Oosten, en Bahrein, dat in 2020 de zogenaamde Abraham-akkoorden ondertekende en de banden met Israël normaliseerde.

Daarmee werden ze de eerste Arabische staten in een kwart eeuw die een lang bestaand taboe doorbraken.

Het aangaan van banden met Saudi-Arabië zou een geweldige prijs zijn voor Israël, omdat het koninkrijk een enorme invloed heeft in het Midden-Oosten, de bredere moslimwereld en 's werelds grootste olie-exporteur is.

Trump drong er dinsdag bij Jordanië, Egypte en andere Arabische staten op aan om inwoners van Gaza op te nemen, en zei dat de Palestijnen daar geen andere keus hadden dan de kuststrook te verlaten, die herbouwd moet worden na bijna 16 maanden van een verwoestende oorlog tussen Israël en Hamas-militanten.

Een in januari vrijgegeven schadebeoordeling van de VN toonde aan dat het opruimen van meer dan 50 miljoen ton puin dat in Gaza is achtergebleven na het Israëlische bombardement, 21 jaar kan duren en tot $ 1,2 miljard kan kosten.

De Verenigde Naties en de Verenigde Staten hebben, tot Trumps aankondiging, lang een visie onderschreven van twee staten, Israël en Palestina, die naast elkaar leven binnen veilige en erkende grenzen. Palestijnen willen een staat op de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en de Gazastrook, allemaal gebieden die door Israël zijn veroverd in de oorlog van 1967 met naburige Arabische staten.