China landt aan de andere kant van de maan

China heeft zondag een onbemand ruimtevaartuig aan de andere kant van de maan geland en heeft daarmee een belangrijke hindernis overwonnen in zijn baanbrekende missie om 's werelds eerste rots- en grondmonsters uit het donkere halfrond van de maan te halen.

De landing verhoogt de status van China in een mondiale stormloop naar de maan, waar landen als de Verenigde Staten hopen maanmineralen te kunnen exploiteren om in het komende decennium langdurige astronautenmissies en maanbases te ondersteunen.

Het Chang'e-6-vaartuig, uitgerust met een scala aan gereedschappen en een eigen lanceerinrichting, landde in een gigantische inslagkrater genaamd het Zuidpool-Aitken Basin aan de naar de ruimte gerichte kant van de maan, aldus de Chinese Nationale Ruimtevaartadministratie.

De missie "gaat gepaard met veel technische innovaties, hoge risico's en grote moeilijkheden", aldus het bureau in een verklaring op zijn website. "De verrichtingen die door de Chang'e-6-lander worden uitgevoerd, zullen werken zoals gepland en wetenschappelijke verkenningsmissies uitvoeren."

De succesvolle missie is China's tweede aan de andere kant van de maan, een regio die geen enkel ander land heeft bereikt. De kant van de maan die voortdurend van de aarde is afgekeerd, is bezaaid met diepe en donkere kraters, waardoor communicatie en robotlandingsoperaties, een grotere uitdaging worden.

Gezien deze uitdagingen beschreven maan- en ruimtedeskundigen die betrokken waren bij de Chang'e-6-missie de landingsfase als een moment waarop de kans op mislukking het grootst is.

"Landen aan de andere kant van de maan is erg moeilijk, omdat je geen zichtlijncommunicatie hebt, je afhankelijk bent van veel schakels in de keten om te controleren wat er gebeurt, of je moet automatiseren wat er gaande is", zegt Neil Melville-Kenney, een technisch officier bij de European Space Agency, die samen met China werkt aan een van de Chang’e-6-ladingen.

"Automatisering is erg moeilijk, vooral op hoge breedtegraden, omdat je lange schaduwen hebt, wat erg verwarrend kan zijn voor landers", voegde Melville eraan toe.

De Chang'e-6-sonde werd op 3 mei gelanceerd met de Chinese Long March 5-raket vanaf het Wenchang Satellite Launch Center op het zuidelijke eiland Hainan en bereikte ongeveer een week later de omgeving van de maan, voordat hij zijn baan strakker maakte ter voorbereiding op een landing.

Chang'e-6 markeert 's werelds derde maanlanding dit jaar: de Japanse SLIM-lander landde in januari, de maand daarop gevolgd door een lander van de Amerikaanse startup Intuitive Machines.

De andere landen die ruimtevaartuigen naar de dichtstbijzijnde buur van de aarde hebben gestuurd, zijn de toenmalige Sovjet-Unie en India. De Verenigde Staten is het enige land dat sinds 1969 mensen op de maan heeft gezet.

Monsters van de maan
Met behulp van een schep en een boor zal de Chang'e-6-lander in twee dagen tijd 2 kg maanmateriaal verzamelen en terugbrengen naar de aarde.

De monsters zullen worden overgebracht naar een raketaanjager bovenop de lander, die de ruimte zal ingaan. Het zal worden gekoppeld aan een ander ruimtevaartuig in een baan om de maan en zal terugkeren, met een landing in de regio Binnen-Mongolië van China die rond 25 juni wordt verwacht.

Als alles volgens plan verloopt, zal de missie China een onberispelijk verslag van de 4,5 miljard jaar durende geschiedenis van de maan opleveren en nieuwe aanwijzingen opleveren over de vorming van het zonnestelsel. Het zal ook een ongekende vergelijking mogelijk maken tussen het donkere, onontdekte gebied en de beter begrepen, naar de aarde gerichte kant van de maan.

Een simulatielaboratorium voor de Chang'e-6-sonde zal bemonsteringsstrategieën en apparatuurcontroleprocedures ontwikkelen en verifiëren, aldus het officiële Chinese persbureau Xinhua. Er zal gebruik worden gemaakt van een volledige replica van het bemonsteringsgebied, gebaseerd op verkenningsresultaten van het milieu, de gesteenteverdeling en de toestand van de maanbodem rond de landingsplaats.

De Chinese maanstrategie omvat de eerste landing van een astronaut rond 2030 in een programma dat Rusland als partner beschouwt. In 2020 voerde China zijn eerste retourmissie voor maanmonsters uit met Chang'e-5, waarbij monsters werden opgehaald van de dichtstbijzijnde kant van de maan.

Het Amerikaanse Artemis-programma voorziet een bemande maanlanding eind 2026 of later. NASA werkt samen met ruimtevaartorganisaties, waaronder die van Canada, Europa en Japan, waarvan de astronauten zich bij de Amerikaanse bemanningen zullen voegen op een Artemis-missie.

Artemis is sterk afhankelijk van particuliere bedrijven, waaronder SpaceX van Elon Musk, wiens Starship-raket dit decennium de eerste astronautenlanding wil proberen sinds NASA's laatste Apollo-missie in 1972.

De Chinese miljardair Yusaku Maezawa annuleerde zaterdag een privémissie rond de maan waarvoor hij had betaald, waarbij gebruik zou worden gemaakt van het Starship van SpaceX, daarbij verwijzend naar onzekerheden in de planning van de ontwikkeling van de raket.

Boeing en NASA hebben de eerste bemande lancering van Starliner uitgesteld, een lang uitgestelde capsule die bedoeld was om de tweede Amerikaanse ruimtetaxi naar een lage baan om de aarde te worden.