Leden van de Bolivariaanse Nationale Garde houdt demonstranten vast tijdens protesten tegen de uitslag van de presidentsverkiezingen die de Venezolaanse president Nicolas Maduro een derde termijn gaven, in Caracas, Venezuela. (Foto: Reuters)
Meer dan twee weken nadat de Venezolaanse president Nicolas Maduro de overwinning claimde bij de herverkiezing, laten de VS en andere westerse landen weinig tekenen zien dat ze van plan zijn om snel strenge maatregelen opleggen voor wat velen van hen hebben veroordeeld als stemfraude.

De meeste regeringen hebben geëist dat de Nationale Kiesraad van Venezuela (CNE) een volledige set stemlijsten vrijgeeft nadat zowel Maduro als oppositiekandidaat Edmundo Gonzalez verklaarden dat ze gewonnen hadden. Brazilië en anderen hebben geprobeerd om gesprekken tussen de twee partijen veilig te stellen, politieke rivalen die al tientallen jaren niet meer hebben bemiddeld.

Protesten tegen Maduro in de dagen na de stemming werden hardhandig onderdrukt, waarbij de autoriteiten de demonstraties veroordeelden als een poging tot "staatsgreep". De confrontatie kostte 23 mensen het leven en meer dan 2.000 mensen werden gearresteerd, volgens gegevens van de Verenigde Naties op maandag.

Westerse regeringen proberen het "langzaam" aan te pakken in hun reacties, zei een ambassadefunctionaris, die anoniem wilde blijven omdat hij niet bevoegd was om in het openbaar over de kwestie te spreken. Geen enkele regering wilde als eerste op de proppen komen, voegde hij toe.

"Dit is geen race om te zien wie verbaal het verst kan gaan in zijn eisen zonder enige effectiviteit, maar om effectief te zijn in onze steun voor democratie in Venezuela," vertelde de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken Jose Manuel Albares dinsdag tijdens een hoorzitting in de Senaat.

Spanje, dat diepgewortelde banden heeft met zijn voormalige kolonie, "leidde het EU-standpunt" tegen geweld en voor de verdediging van rechten zoals vrijheid van vreedzame vergadering in Venezuela, zei hij.

Drie functionarissen uit verschillende landen zeiden dat de afgemeten reactie komt omdat ze zich bewust zijn van wat er is gebeurd na Maduro's herverkiezing in 2018. Vervolgens werd de stemming snel veroordeeld als een schijnvertoning en leidde tot de zwaarste sancties tot nu toe voor de OPEC-natie. Een interim-regering onder leiding van de oppositie werd in het buitenland breed erkend, maar de inspanning verdampte uiteindelijk, waardoor Maduro aan de macht bleef.

In Washington, dat onder Republikeinse president Donald Trump de cruciale olie-export van Venezuela blokkeerde, lijkt er weinig animo te zijn voor strengere sancties. Democratische Amerikaanse functionarissen hebben tot nu toe gedreigd met nieuwe strafmaatregelen, maar hebben deze uitgesteld.

De regering-Biden heeft er alles aan gedaan om de weg vooruit voor de oppositie, geleid door Maria Corina Machado en kandidaat Gonzalez, niet te compliceren, aangezien de Venezolanen "zelfs kleine concessies" van Maduro eisen, zei een persoon die bekend is met Washingtons denkwijze.

Sommige van die concessies hebben betrekking op open communicatiekanalen tussen de twee partijen waarvan de oppositie hoopt dat ze kunnen leiden tot een onpartijdig oordeel over de verkiezingsuitslag en een mogelijke politieke transitie.

Een beoordeling door het Hooggerechtshof van Venezuela zal waarschijnlijk tijd kosten en leidt mogelijk niet tot een onpartijdige mening, aangezien het wordt gevuld door bondgenoten van Maduro.

Amerikaanse functionarissen hebben contact opgenomen met regionale en internationale partners om een ​​gecoördineerde reactie te organiseren, zeiden de drie bronnen. Voorzichtig heeft de VS Gonzalez erkend als de winnaar van de verkiezingen van 28 juli, maar het heeft hem niet tot president-elect uitgeroepen.

"Nu is het tijd voor de Venezolaanse partijen om gesprekken te beginnen over een respectvolle en vreedzame transitie," zei Vedant Patel, plaatsvervangend woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, op maandag.

Washington overweegt een reeks opties "om Maduro onder druk te zetten om Venezuela terug te brengen naar een democratisch pad," voegde hij toe.

De resterende opties van de regering-Biden lijken echter beperkt. De VS legde in april opnieuw enkele oliesancties op aan Venezuela, waarbij Maduro ervan werd beschuldigd zijn verkiezingsbeloften te verbreken, en het heeft de afgelopen vijf jaar talloze individuele sancties opgelegd, waaronder aan het hoofd van de CNE, Elvis Amoroso.

Amerikaanse functionarissen hebben hun bezorgdheid geuit dat de omwenteling na de verkiezingen ertoe zou kunnen leiden dat meer Venezolanen het land verlaten en naar de grens tussen de VS en Mexico trekken, aldus de bron in Washington. Aangezien immigratie al een heet hangijzer is, zou dat nieuwe problemen kunnen opleveren voor de Amerikaanse vicepresident Kamala Harris in haar campagne voor het presidentschap.

Gefragmenteerde Amerika's
De in Washington gevestigde Organisatie van Amerikaanse Staten is er niet in geslaagd een gezamenlijk antwoord overeen te komen, zelfs niet toen de Electoral Cooperation and Observation van de regionale groep een gedetailleerd rapport uitbracht over "onrechtmatigheden, gebreken en slechte praktijken" tijdens de verkiezingen.

"De officiële resultaten zijn niet betrouwbaar of verdienen geen democratische erkenning," concludeerde het in het rapport van 30 juli.

De presidenten van Brazilië, Mexico en Colombia coördineren hun actie terwijl ze oproepen tot volledige toegang tot stemgegevens, terwijl een coalitie met de VS, Canada, Panama en anderen afzonderlijke gesprekken voert met elkaar en met de oppositie van Venezuela, zeiden mensen die bekend zijn met de kwestie.

Panama bood Maduro politiek asiel aan - een controversieel aanbod aangezien hij wordt onderzocht door het Internationaal Strafhof voor beschuldigingen van mensenrechtenschendingen - en riep op tot een regionale top om de verkiezingsuitslag te bespreken.

Brazilië zal Maduro's overwinning niet erkennen zonder volledige openbaarmaking en validatie van de tellingen, zei een bron bij de Braziliaanse regering, eraan toevoegend dat de zorgen van ambtenaren over escalerend geweld en dreigementen van meer politieke arrestaties zijn toegenomen.

"Er zijn berichten naar Maduro gestuurd waarin duidelijk wordt gemaakt dat het arresteren van Gonzalez en Machado een no-go is," zei de bron, eraan toevoegend dat Brazilië zich richt op het omgaan met beide partijen.

De Europese Unie zei vorige week dat er niet genoeg bewijs was om Maduro's overwinning te ondersteunen zoals aangekondigd door de CNE. Het verwachtte geen actie.
Landen zoals China, Rusland, Nicaragua en Cuba hebben Maduro's overwinning erkend en hebben hem steun aangeboden.