Column: Wereldnieuws nader belicht - Indonesië
19 Feb, 00:59
foto
Marten Schalkwijk


Verkiezingen in Indonesië: de nieuwe president is Prabowo Subianto

In Indonesië zijn de afgelopen woensdag verkiezingen gehouden. Er is gestemd voor een president, maar ook voor het parlement en voor regionale vertegenwoordigers. Indonesië telt 279 miljoen inwoners, het vierde grootste land qua bevolking. Het is ook een van de grootste democratische landen in de wereld met bijna 205 miljoen kiezers. Wie is de nieuwe president?

Kiesstelsel
Indonesië kent rechtstreekse presidentsverkiezingen, welke elke vijf jaar gehouden worden. De vicepresident wordt samen met de president gekozen. Tegelijkertijd worden ook verkiezingen voor het parlement gehouden. Het parlement kent twee kamers t.w. het Huis van Afgevaardigden (Dewan Perwakilan Rakyat, DPR), waar wetten worden gemaakt en aangenomen. Er zijn 580 parlementsleden, die via politieke partijen gekozen worden. Hiernaast is er ook een Huis van Regionale Afgevaardigden (Dewan Perwakilan Daerah, DPD), ook wel de Senaat van Indonesië genoemd. De leden hiervan worden ook wel senatoren genoemd. 

De Senaat heeft echter weinig bevoegdheden en maakt zelf geen wetten en kan ook geen wetten van het parlement tegenhouden. De Senaat concentreert zich op regionale aangelegenheden. Elk van de 33 provincies kiest 4 senatoren op persoonlijke basis (niet via politieke partijen).

Het land is verdeeld in 84 kiesdistricten voor het parlement. Hiernaast worden ook per provincie en per stad nog vertegenwoordigers gekozen; er zijn 301 provinciale en 2375 gemeentelijke kiesdistricten. In totaal moeten er zo een 20.000 vertegenwoordigers gekozen worden.

Verkiezingsorganisatie
De verkiezingen worden in Indonesië georganiseerd door een onafhankelijke Verkiezings Commissie (KPU = Komisi Pemihilan Umum). Het land bestaat uit meer dan 17.000 eilanden en het organiseren van een verkiezing is niet eenvoudig. Iedereen stemt echter op dezelfde dag en er zijn 823.220 stembureaus. Er is ook een orgaan dat toezicht houdt op de verkiezingen. Omdat het land zo groot is, duurt het bijna een maand voordat het officiële resultaat kan worden vastgesteld. De meeste resultaten zijn echter al snel binnen en zelfs op de avond van de verkiezingen is de uitslag al bekend, omdat er gewerkt wordt met een steekproef van stembureaus door vier gerenommeerde bureaus.
De kiesgerechtigde leeftijd in Indonesië is 17 jaar. Politiemensen en militairen in actieve dienst mogen niet stemmen. Indonesiërs in het buitenland kunnen ook stemmen.

De verkiezingen worden ook wel ‘Pesta Demokrasi’ of het democratisch feest genoemd. Rond de verkiezingen zijn er dan ook veel optredens van allerlei groepen. Zelfs de leden van de stembureaus zijn vaak verkleed op de dag van de verkiezingen. En nadat mensen hun stem hebben uitgebracht blijven velen nog gezellig in de buurt met een hapje en drankje om te wachten op de telling.

 
Een stembureau in Indonesië. Op de achtergrond drie stemhokjes van de KPU (Verkiezingscommissie). Een lid 
van het stembureau in batman pak staat bij de vijf dozen waar men de verschillende stembiljetten in moet doen.

Presidentskandidaten
De presidentsverkiezingen zijn gegaan tussen drie teams, waarvan de belangrijkste kandidaten waren: Prabowo Subianto (minister van defensie in het huidig kabinet), Ganjar Pranowo (voormalig gouverneur van Oost Java) en Anies Baswedan (voormalig gouverneur van Jakarta). Om in de eerste ronde gekozen te worden moet een kandidaat minstens 50% van de stemmen halen plus tenminste 20% in de helft van de provincies.
De telling van de stemmen is te volgen op de website van de KPU. Bij het tellen van bijna 67% van de stemmen leidde het team van Subianto met bijna 58%, terwijl het team van Baswedan iets meer dan 24% had en het team van Pranowo bijna 18%.

De huidige president Joko Widodo, is behoorlijk populair, maar is al twee keer president geweest en mag niet voor een derde termijn gaan. Hij heeft twee keer gewonnen van Prabowo Subianto, die dus nu voor de derde keer meedoet. De president heeft Subianto na diens tweede nederlaag opgenomen in zijn kabinet als minister van defensie. Daarnaast is de 36 jarige zoon van de huidige president de vice presidentskandidaat van de 72 jarige Subianto. Op die manier heeft de president niet alleen zijn steun aan Subianto gegeven, maar ook zijn eigen familie meer invloed gegeven in de toekomst. Hiertoe heeft het Constitutioneel Hof een uitzondering gemaakt op de regel dat een kandidaat voor vice president minstens 40 jaar oud moet zijn. De doorslaggevende stem in het Constitutioneel Hof kwam van de zwager van president Widodo.

 Alle drie presidentskandidaten met hun vicepresident. Onder de foto staan de symbolen van de politieke partijen 
die hen steunen. Het middelste team is Prabowo Subianto en Gibran Rakabuming Raka.

Wie is Prabowo Subianto?
De nieuwe president is nog in dienst geweest van president Soeharto, de militaire dictator die in 1998 na grote protestmanifestaties en onder druk van grote moslimgroepen aftrad. Soeharto was vanaf 1967 president en onder zijn regime zijn tussen de 500.000 en 1 miljoen mensen vermoord. Volgens Transparancy International heeft Soeharto tijdens zijn 32 jarige regeerperiode meer dan U$ 15 miljard verduisterd. Nadat Soeharto was afgetreden is Subianto uit het leger gezet, vanwege kidnapping van democratische activisten en schendingen van mensenrechten in Oost Timor. Subianto was ook getrouwd met een dochter van Soeharto, maar ze zijn later gescheiden.

De militaire geschiedenis van Subianto heeft gemaakt dat hij gezien werd als een autocraat, die de democratie zou kunnen ondermijnen en elementen van het Soeharto tijdperk terug zou kunnen brengen. Hij heeft twee verkiezingen verloren van president Joko Widodo. Die heeft hem in feite een make-over gegeven door hem in zijn kabinet op te nemen. De afgelopen verkiezing is Subianto ingegaan met het image van een aardige opa en iemand die het werk van de huidige president precies zo zal voortzetten. De komende jaren zal de wereld merken wat de echte politieke koers van de nieuwe president wordt.

Marten Schalkwijk
Politiek analist

Advertenties