Fernald: Meer kansen voor kansarme kinderen (slot)

Leerlingen uit laaggeletterde milieus en lage inkomensgroepen vertonen doorgaans de grootste vertraging in leergroei. Voor een belangrijk deel is het terug te voeren naar het feit dat hoogontwikkelde ouders hun kroost beter kunnen begeleiden bij het huiswerk. Zij beschikken ook over genoeg financiële armslag om kun kind, indien nodig, op bijles te zetten. Deze kinderen beschikken over internetfaciliteiten, speelgoed en een eigen kamer. Er wordt thuis vaker de krant gelezen en diepgaand gesproken over maatschappelijke issues. Hierdoor hebben deze kinderen een ruimere intellectuele en sociale bagage dan hun vriendjes uit de lage inkomensgroepen, die laaggeletterd zijn en bovenal de schooltaal (Nederlands) niet zo machtig zijn.

Profiel
Laaggeletterde ouders met een smalle beurs zijn nauwelijks in staat om hun kinderen te helpen met schoolwerk. Zij missen vaak elementaire reken- en taalvaardigheden en hebben het bijzonder moeilijk. Het gezin leeft praktisch onder de armoedegrens en ouders zijn bezig om te hosselen (te overleven) om zodoende hun kroost te voeden. De sociale situatie is vaak schrijnend. De kinderen hebben geen eigen slaapkamer, geen studeertafel om huiswerk te maken. Er is geen geld voor muziek, sport, boeken en ‘circus Suarez’ en gezellig uit de stad gaan met z’n allen, is helaas niet voor hen weggelegd. De sociale beslommeringen en chronisch geldgebrek zorgen voor veel stress. Sommige kinderen krijgen niet elke morgen een ontbijt voorgeschoteld. Met een hongerige en knorrige maag kun je geen optimale schoolprestaties leveren.  

Eerlijke kansen
In een crisissituatie moeten kwetsbare en kansarme leerlingen niet evenveel kansen krijgen, maar juist meer kansen. Er zijn aanwijzingen dat de coronacrisis (2020-2022) de ongelijkheid onder leerlingen heeft vergroot. De leerachterstanden zijn bij deze groepen verder opgelopen, omdat de thuissituatie geen ruimte bood voor zelfstudie. De huidige vernieuwing van het onderwijs speelt hierop onvoldoende in, omdat de randvoorwaarden voor speciale begeleiding niet of nauwelijks aanwezig zijn. Zwakke scholieren hebben niet ‘more of the same nodig (meer van hetzelfde nodig’), maar specifieke ondersteuning, afgestemd op hun onderwijsbehoeften. Uitsluitend klassikaal onderwijs zal het probleem niet oplossen. Deze kinderen moeten in kleine groepen worden ondergebracht om de hiaten weg te werken.