Abracadabra
Nu pas beginnen de leerkrachten iets te begrijpen van de vernieuwing en voor sommige ouders is het maar abracadabra. Veel ouders zijn nog onvoldoende op de hoogte van de uitgangspunten en doelstellingen van de vernieuwingen. De mening heeft postgevat dat het particulier basisonderwijs, mede vanwege de beschikbare resources, het beste onderwijs kan aanbieden. Zelfs onderwijsfunctionarissen die sturing moeten geven aan het innovatieproces overwegen hun schoolgaande kinderen op particuliere instellingen te plaatsen. Dit draagt bepaald niet bij tot het vertrouwen in het ingezet vernieuwingsproces.

 
Onderwijsinspectie
Het ministerie van Onderwijs is verantwoordelijk voor het waarborgen van de waardevastheid van de diploma’s. Het inspectieapparaat is belast met het toezicht op de kwaliteit van het onderwijs, maar is het in staat om een correct beeld te krijgen over de handhaving en verbetering van de kwaliteit? Het apparaat hoort te controleren of de scholen de minimale vereisten (eindtermen) halen. 

De huidige structuur van de inspectie dateert van 1981. Er vindt vooral inspectie plaats van individuele leerkrachten. De werkzaamheden zijn, gezien de vernieuwingsgedachte, niet ruim genoeg. Indien wij een vernieuwingsproces willen inzetten, dan zal de inspectie getransformeerd moeten worden. Er zal gelet moeten worden op de systematiek tussen doelstelling van de vernieuwing, nieuwe eindtermen (kennis en vaardigheden), onderwijsmethode, gedifferentieerde wijze van lesgeven en toetsing. Wij willen namelijk geen oude wijn in nieuwe zakken.

 
De inspectie dient regelmatig te zorgen voor een professionele doorlichting van de school. Zij moet zich niet beperken tot de productevaluatie (kwantitatieve cijfers), maar moet ook oog hebben voor organisatorische, (gezonde) intermenselijke relaties en organisatorische aangelegenheden. Dit zijn ook indicatoren die inzicht geven in de prestaties van de school als een team. Is de inspectie hiertoe in voldoende mate in staat?

 
De onderwijsinspectie is belast met de kwaliteitsbewaking op alle openbare scholen in Suriname. Dit houdt in dat naast de scholen in het kustgebied ook afgelegen scholen in de districten en het binnenland onder dit toezicht vallen. Het binnenland maakt bijkans 80% uit van ons grondgebied. Sommige regio’s zijn slechts toegankelijk via water en luchttransport. De moeilijke bereikbaarheid en de beperkte middelen maken dat deze taak een grote uitdaging is.

7 maanden in staking
In herinnering wordt gebracht dat onderwijsinspecteurs zich meermalen beklaagd hebben dat zij nauwelijks betrokken waren bij het innovatieproces. Dit kwam onder meer tot uiting op het seminar ‘De rol van de Inspectie bij de huidige onderwijsvernieuwingen’ dat op 6 en 7 april 2023 is gehouden. Uit het seminar is gebleken dat de inspecteurs zich zwaar miskend voelden.

 
Zij hadden zelfs uit onvrede gedurende zeven maanden het werk neergelegd. Hoe is het mogelijk dat dit buiten het gezichtsveld van de samenleving is gebleven? Je krijgt de indruk dat niemand zich hierover bekommert. Waarom heeft het parlement geen uitleg gevraagd?

Het Examenbureau
Vinden wij dat het diploma meer waard is geworden en is de aansluiting op het vervolgonderwijs verbeterd? Is de positie van jongeren op de arbeidsmarkt verbeterd? MinOWC moet de kwaliteit waarborgen van de diploma’s die studenten ontvangen na afronding van hun schoolloopbaan. De uniforme eindexamens zijn daarbij van belang. De examens dienen waardevast te bepalen of een leerling voldoet aan de vereisten. Het examenbureau zorgt voor het ontwikkelen, organiseren, analyseren van de toetsen en examens t.b.v. het Basisonderwijs.

 
Maar het Examenbureau is ook een instrument om de kwaliteit van het onderwijs te bewaken. Er gaan stemmen op om het examenbureau eveneens te belasten met het ontwikkelen van objectieve instrumenten om de kwaliteit van het onderwijs te meten en voor de diagnose en selectie van leerlingen. Een voorwaarde is dat er specialistisch kader wordt aangetrokken. Bovendien zal er een behoorlijke financiële vergoeding verschaft moeten worden, overeenkomstig de verantwoordelijkheden en de omvang van de werkzaamheden.

Profiel goede scholen
Wereldwijd wordt aangenomen dat goede scholen een verbetercultuur hebben. Een cultuur waarin het lerarenteam en de schoolleiding intensief samenwerken om het onderwijs steeds beter te maken. De meest dominante factoren voor het bieden van meer kansen aan leerlingen zijn vakbekwame, gedreven leerkrachten en excellente schoolleiders. Daarom moeten wij planmatig investeren in onze onderwijsgevenden.

In Suriname zijn er uitmuntende scholen aan te wijzen die steevast goed scoren. Het is verstandig om het onderwijsleerproces, zoals het zich bij de excellente scholen manifesteert, onder de loep te nemen en te vergelijken met de slecht presterende scholen. Het is interessant om na te gaan wat de succesformule van deze scholen is. Wat maakt deze scholen zo bijzonder? Het is aanbevelenswaardig om een experiment op 20 basisscholen en 10 scholen voor voortgezet onderwijs uit te voeren en na te gaan wat precies het prestatieverhogend effect sorteert.

Ivan Fernald

Lees ook: 

deel 2