EU lanceert eerste fase van eerste koolstofgrenstarief ter wereld

De Europese Unie (EU) heeft zondag de eerste fase gelanceerd van 's werelds eerste systeem om CO2-uitstoottarieven op te leggen aan geïmporteerd staal, cement en andere goederen, in een poging te voorkomen dat meer vervuilende buitenlandse producten de groene transitie ondermijnen.

Het geplande tarief heeft onrust veroorzaakt onder handelspartners. Vorige maand heeft China's topklimaatgezant Xie Zhenhua er tijdens een forum bij landen op aangedrongen geen toevlucht te nemen tot unilaterale maatregelen zoals de EU-heffing.

Het blok zal pas in 2026 beginnen met het innen van CO2-emissieheffingen aan de grens.

Zondag markeert echter het begin van een eerste fase van het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), waarin EU-importeurs de broeikasgasemissies zullen moeten rapporteren die zijn ingebed tijdens de productie van geïmporteerde hoeveelheden ijzer en staal, aluminium, cement, elektriciteit, meststoffen en waterstof.

Importeurs zullen vanaf 2026 certificaten moeten kopen om deze CO2-uitstoot te dekken, om buitenlandse producenten op gelijke voet te brengen met EU-industrieën die vergunningen moeten kopen op de EU-koolstofmarkt als ze vervuilen.

Europees commissaris voor Economie, Paolo Gentiloni, zei dat het doel was om een wereldwijde verschuiving naar groenere productie aan te moedigen en te voorkomen dat Europese fabrikanten verhuizen naar landen met lagere milieunormen.

Het is ook bedoeld om te voorkomen dat ze het onderspit delven ten opzichte van buitenlandse concurrenten, terwijl ze investeren om bij te dragen aan het behalen van de EU-doelstellingen om de netto-uitstoot van het blok tegen 2030 met 55% te verminderen ten opzichte van het niveau van 1990.

Bedrijven in de Europese Unie, Groot-Brittannië en Oekraïne hebben tegen Reuters gezegd dat ze tijdens de proeffase weinig initiële impact verwachten.

De Europese Commissie zegt dat de grensheffing in overeenstemming is met de regels van de Wereldhandelsorganisatie, in die zin dat zij buitenlandse en binnenlandse bedrijven gelijk behandelt en aftrek van de grensheffingen toestaat voor eventuele koolstofprijzen die al in het buitenland zijn betaald.

"CBAM gaat niet over handelsbescherming. Het gaat over het beschermen van de klimaatambitie van de EU – en het proberen het niveau van de klimaatambitie wereldwijd te verhogen", zei Gentiloni in schriftelijke antwoorden op de vragen van Reuters.

De Europese staalindustrievereniging Eurofer, die voorop loopt bij degenen in Europa die op zoek zijn naar een grenstarief, zei dat de eerste fase zou testen hoe waterdicht CBAM is in het voorkomen dat de industriële productie naar het buitenland verschuift, naar landen met een minder ambitieus klimaatbeleid.

Van de belangrijkste handelspartners van Europa weigerden het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, het Turkse ministerie van Handel en een Amerikaanse functionaris, commentaar te geven op de lancering.