West-Afrikaanse leiders komen bijeen na verstrijken deadline Niger

West-Afrikaanse leiders zullen Niger donderdag bespreken nadat de junta die daar op 26 juli de macht greep een deadline trotseerde om de afgezette president te herstellen of de dreiging van militaire interventie onder ogen te zien, zei een woordvoerder van het regionale blok op maandag.

De Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (Ecowas), die in het verleden strijdkrachten naar de onrustige lidstaten heeft gestuurd, had de junta gezegd uiterlijk zondag af te treden, maar de leiders van de staatsgreep sloten in plaats daarvan het luchtruim van Niger en beloofden het land te verdedigen.

"De strijdkrachten van Niger en al onze defensie- en veiligheidstroepen, gesteund door de niet aflatende steun van ons volk, staan klaar om de integriteit van ons grondgebied te verdedigen", zei een vertegenwoordiger van de junta in een verklaring op de nationale televisie.

Het door land omgeven Niger is meer dan twee keer zo groot als Frankrijk en veel vliegroutes door Afrika zouden normaal gesproken door het luchtruim gaan. Air France schortte vluchten van en naar Ouagadougou in Burkina Faso en Bamako in Mali, die beide aan Niger grenzen, op tot 11 augustus en waarschuwde dat sommige vluchttijden zouden toenemen.

Ecowas-woordvoerder Emos Lungu zei dat het blok donderdag een buitengewone top zou houden om Niger te bespreken in Abuja, de Nigeriaanse hoofdstad, waar het zijn hoofdkantoor heeft.

De club van 15 landen heeft zich harder opgesteld bij de staatsgreep in Niger, de zevende in de regio in drie jaar tijd, dan bij eerdere coups. Zijn geloofwaardigheid staat op het spel omdat het had gezegd dat het dergelijke omverwerpingen niet meer zou tolereren.

De defensiechefs van Ecowas zijn het vrijdag eens geworden over een mogelijk militair actieplan als de gedetineerde president, Mohamed Bazoum, niet wordt vrijgelaten en hersteld, hoewel ze zeiden dat operationele beslissingen door de staatshoofden zouden worden genomen.

Maar de eenheid van het blok is verbroken door een belofte van de heersende junta's in Mali en Burkina Faso, beide lidstaten, om Niger zo nodig te verdedigen.

Beide landen stuurden delegaties naar Niamey om solidariteit te tonen, zei het Malinese leger maandag op sociale media. Vluchtvolgwebsite FlightRadar24 toonde een Burkina Faso militair vliegtuig dat rond het middaguur in Niamey aankwam.

Een breuk binnen Ecowas en een escalatie van de impasse met Niger zou een van de armste regio's ter wereld verder destabiliseren, die al wordt geconfronteerd met een hongercrisis en een islamitische opstand die duizenden heeft gedood en miljoenen heeft ontheemd.

De uranium- en oliereserves van Niger en zijn cruciale rol in een oorlog met islamistische militanten in de Sahelregio geven het economisch en strategisch belang voor de Verenigde Staten, Europa, China en Rusland.

Hoop op diplomatie
Afrikaanse en westerse bondgenoten hebben sancties opgelegd en de hulp aan Niger stopgezet in een poging de junta onder druk te zetten om af te treden. Duitsland zei maandag dat er sancties op tafel liggen en beschreef het vliegverbod van de junta als een tegenvaller.

De Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antonio Tajani, zei echter in een maandag gepubliceerd interview dat Ecowas de deadline voor het herstel van Bazoum zou moeten verlengen. "De enige manier is de diplomatieke", zei Tajani tegen de krant La Stampa.

"Het is goed dat hij (Bazoum) wordt vrijgelaten, maar we kunnen het niet doen. De Verenigde Staten is hier erg voorzichtig mee, het is ondenkbaar dat ze een militaire interventie in Niger zouden beginnen", voegde Tajani eraan toe.

De junta lijkt steun te krijgen van in ieder geval een deel van de bevolking. Tijdens pro-coup-bijeenkomsten in Niamey hebben sommige deelnemers de situatie afgeschilderd als een patriottische strijd van de voormalige Franse kolonie om haar onafhankelijkheid te behouden ondanks imperialistische inmenging. Sommigen hebben Russische vlaggen omhoog gehouden en anti-Franse sentimenten geuit.

"Het doel van de demonstratie is om de hele wereld en de internationale gemeenschap te laten zien dat we 100% achter de junta staan", zei demonstrant Amadou Hamadou Moumouni zondag tijdens een luidruchtige bijeenkomst in het nationale stadion.

Frankrijk waarschuwde zijn burgers tegen alle reizen naar Niger, terwijl de Chinese ambassade in Niamey zei dat zijn onderdanen in Niger naar een derde land moesten vertrekken of naar huis moesten terugkeren als ze geen reden hadden om te blijven.

Bazoum zei in een vorige week gepubliceerd opiniestuk dat hij een gijzelaar was en riep de Verenigde Staten en de internationale gemeenschap op om de constitutionele orde te herstellen.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, riep vrijdag op tot "onmiddellijk herstel van de democratisch gekozen regering van Niger", en zei dat de V.S bepaalde buitenlandse hulpprogramma's die de regering van Niger ten goede komen, zou opschorten.

"Er is een nogal buitengewone eenduidigheid van het Westen en van Afrika... om te veroordelen wat er gebeurt", zei de Franse minister van Europese Zaken, Laurence Boone, maandag. "Ik hoop dat we de democratie en de grondwet zonder bloed en in vrede kunnen herstellen", zei ze op de Franse televisiezender LCI.