Nederland gaat schatten teruggeven aan Indonesië en Sri Lanka

Nederland gaat honderden kostbare kunstvoorwerpen teruggeven die tijdens de koloniale periode uit Indonesië en Sri Lanka zijn meegenomen. Voorwerpen die moeten worden teruggegeven, zijn onder meer een met edelstenen ingelegd bronzen kanon en een geplunderde voorraad juwelen uit de "Lombok-schat".

Een rapport had er bij de regering op aangedrongen om items terug te sturen als landen daarom vragen.

De overeengekomen restitutie komt er nu Nederland steeds meer de confrontatie aangaat met zijn koloniale verleden.

Andere landen zijn de afgelopen jaren ook begonnen met het teruggeven van kostbare geroofde artefacten. Bekende voorbeelden zijn onder meer de ondertekening door Britse en Duitse musea van enkele van de zogenaamde Benin-bronzen die tijdens een grootschalige Britse militaire expeditie in 1897 uit Nigeria zijn gestolen.

"Dit is de eerste keer dat we voorwerpen teruggeven die nooit in Nederland hadden mogen zijn", zei minister van Cultuur, Gunay Uslu. "Maar we geven niet zomaar objecten terug. We beginnen eigenlijk aan een periode waarin we intensiever gaan samenwerken met Indonesië en Sri Lanka."

Onder de collecties die aan Indonesië moeten worden teruggegeven, bevindt zich de zogenaamde "Lombok-schat" - een schat aan juwelen, edelstenen, goud en zilver die in 1894 door het Nederlandse koloniale leger werd geplunderd uit een koninklijk paleis op het Indonesische eiland Lombok.

Het kanon zou in 1765 in Nederlandse handen zijn gevallen, toen Nederlandse troepen het Sri Lankaanse koninkrijk Kandy aanvielen en veroverden.

Minister van Cultuur Uslu zei dat de regering handelde naar aanbevelingen in een rapport uit 2020 van een Nederlandse commissie die onderzoek doet naar kunst die tijdens het koloniale tijdperk is gemaakt.

De commissie drong er bij de regering op aan "bereid te zijn tot onvoorwaardelijke teruggave" van in voormalige Nederlandse koloniën geroofde cultuurgoederen op verzoek van het land van herkomst.

"Nederland moet zijn verantwoordelijkheid nemen voor zijn koloniale verleden door de erkenning en het herstel van dit onrecht centraal te stellen in het beleid inzake koloniale collecties", aldus het rapport.

Het land worstelt de laatste jaren openlijker met zijn nalatenschap.

Koning Willem-Alexander bood zaterdag formeel zijn excuses aan voor de rol van Nederland in de slavenhandel en zei dat hij zich "persoonlijk en intens" aangesproken voelde.

Het land werd na de 17e eeuw een belangrijke koloniale macht, bezat gebieden over de hele wereld en Nederlandse slavenhandelaren verhandelden meer dan 600.000 mensen.