De verwoesting bij de treinramp in Odisha was zaterdagochtend duidelijk zichtbaar. (Beeld: Reuters)
Reddingswerkers en vrijwilligers hebben de hele nacht doorgewerkt op zoek naar overlevenden en lichamen.

Het uitgestrekte spoorwegnet van India ondergaat een transformatie van US$ 30 miljard met glanzende nieuwe treinen en moderne stations, maar het dodelijke treinongeluk van vrijdag toont aan dat er meer aandacht moet worden besteed aan veiligheid, aldus industrieanalisten.

Minstens 261 mensen kwamen om het leven bij het ergste treinongeluk van het land in meer dan twee decennia nadat een passagierstrein van de rails raakte en een andere trein raakte in de oostelijke deelstaat Odisha.

Staatsmonopolie Indian Railways beheert het op drie na grootste treinnetwerk ter wereld. Het vervoert dagelijks 13 miljoen mensen en vervoerde in 2022 bijna 1,5 miljard ton vracht.

Lang beschouwd als de levensader van 's werelds dichtstbevolkte land, heeft het 170 jaar oude systeem een snelle uitbreiding en modernisering ondergaan onder de druk van premier Narendra Modi om de infrastructuur en connectiviteit in de snelgroeiende economie te stimuleren.

Dit jaar heeft de regering een recordbedrag van 2,4 biljoen roepie (30 miljard dollar) geïnvesteerd in de spoorwegen, een stijging van 50% ten opzichte van het voorgaande fiscale jaar, om sporen te verbeteren, congestie te verminderen en nieuwe treinen toe te voegen.

Een nieuwe, semi-hogesnelheidstrein gebouwd in India en genaamd de "Vande Bharat Express", of "Salute to India Express", wordt tentoongesteld als bewijs van deze modernisering, waarbij Modi zelf de eerste reizen van veel van de treinen door het land afvlagt.

Maar de crash van vrijdag is een schok voor deze make-over, zeiden experts.

"Het veiligheidsrecord is in de loop der jaren verbeterd, maar er is meer werk aan de winkel", zegt Prakash Kumar Sen, hoofd van de afdeling werktuigbouwkunde aan het Kirodimal Institute of Technology in centraal India en hoofdauteur van een studie uit 2020 over "Oorzaken van Spoorontsporing in India en corrigerende maatregelen".

"Menselijke fouten of slecht onderhoud van de baan zijn over het algemeen de oorzaak van dergelijke ongevallen", zei Sen.

De spoorwegen hebben steeds meer treinen ingezet om aan de stijgende vraag te voldoen, maar het personeel om ze te onderhouden heeft geen gelijke tred gehouden, zei hij.

Werknemers zijn niet voldoende opgeleid of hun werkdruk is te hoog en ze krijgen niet genoeg rust, zei Sen.

De oostkustroute waarop de crash van vrijdag plaatsvond, is een van de oudste en drukste van het land, omdat er ook veel van India's kolen- en olievracht wordt vervoerd, zei hij.

"Deze sporen zijn erg oud ... de belasting ervan is erg hoog, als het onderhoud niet goed is, zullen er storingen optreden", zei Sen.

'Goede veiligheidsrecord'
Indian Railways beweert dat veiligheid altijd een belangrijk aandachtspunt is geweest en wijst op het lage aantal ongevallen door de jaren heen.

"Deze vraag over veiligheid rijst omdat er nu één incident is geweest. Maar als je de gegevens ziet, zie je dat er al jaren geen grote ongevallen meer zijn gebeurd", aldus een woordvoerder van het ministerie van Spoorwegen.

Het aantal ongevallen per miljoen treinkilometers, een maatstaf voor veiligheid, was gedaald van 0,10 in 2013-2014 naar 0,03 in het boekjaar 2021-2022, aldus de woordvoerder.

Een vijfjarig veiligheidsfonds van 1 biljoen roepie, opgericht in 2017-2018, is verlengd met nog eens vijf jaar van 2022-23, met nog eens 450 miljard roepies aan financiering, nadat het eerste plan leidde tot een "algehele verbetering van de veiligheidsindicatoren", voegde hij eraan toe.

"Er is een storing opgetreden en dat zal uit het onderzoek blijken", zei hij, verwijzend naar de crash van vrijdag. "We zullen uitzoeken waarom het is gebeurd en hoe het is gebeurd."

Srinand Jha, een onafhankelijke transportexpert en auteur bij de International Railway Journal, zei dat de spoorwegen hebben gewerkt aan veiligheidsmechanismen zoals antibotsingsapparatuur en noodwaarschuwingssystemen, maar traag zijn geweest om ze op het netwerk te installeren.

"Ze zullen je altijd vertellen dat ongevallen op een zeer beheersbaar niveau zijn, omdat ze erover praten in termen van percentages", zei Jha, eraan toevoegend dat de focus de afgelopen jaren meer op nieuwe treinen en moderne stations lag en niet zozeer op sporen, signaleringssystemen en vermogensbeheer.

"Dit ongeval brengt de noodzaak naar voren om meer op deze aspecten te focussen", zei hij.