Brazilië: Illegale goudzoekers doodgeschoten in inheems gebied

Illegale goudzoekers hebben de Braziliaanse politie en milieubeschermingsagenten in een hinderlaag gelokt op uitgestrekt inheems gebied in het Amazone-regenwoud. In een vuurgevecht dat daarbij ontstond zijn vier mijnwerkers doodgeschoten, zei de regering.

Het ministerie van Milieu zei maandag dat zijn team een dag eerder was aangevallen toen ze bezig waren om een illegaal mijnkamp te ontmantelen dat gerund werd door een georganiseerde misdaadbende in het Yanomami-reservaat.

Het ministerie zei in een verklaring dat de Braziliaanse federale politie het incident onderzoekt, dat plaatsvond nadat een aanval op zaterdag één man doodde en twee anderen ernstig gewond raakten op het grondgebied van Yanomami.

Het geweld komt nadat de regering van de Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva eerder dit jaar de invallen hervatte om illegale mijnwerkers te verwijderen die het grootste inheemse reservaat in het Zuid-Amerikaanse land waren binnengevallen.

Jarenlang hadden inheemse leiders opgeroepen tot meer bescherming om hun gemeenschappen te verdedigen tegen de illegale mijnwerkers en beschuldigden ze hen van het zaaien van geweld.

Uit een rapport van de Hutukara Yanomami Association vorig jaar bleek dat het gebied getekend door "garimpo", of illegale goudwinning, in het Yanomami-reservaat in 2021 met 46 procent is toegenomen tot 3.272 hectare  - de grootste jaarlijkse toename sinds het begin van de monitoring in 2018.

"Naast de ontbossing van ons land en de vernietiging van onze wateren, heeft de illegale winning van goud en cassiteriet [een belangrijk ingrediënt van tin] op het grondgebied van Yanomami, geleid tot een explosie van malaria en andere besmettelijke ziekten... en is er sprake van een angstaanjagende golf van geweld tegen inheemse volkeren”, aldus de groep.

Aangenomen wordt dat meer dan 20.000 mijnwerkers het uitgestrekte Yanomami-reservaat hebben bezet, dat zo groot is als Portugal en zich uitstrekt over de deelstaten Roraima en Amazonas in de noordwestelijke hoek van het Braziliaanse Amazonegebied.

De voormalige president van het land, Jair Bolsonaro, promootte meer ontwikkeling in het Amazonegebied, terwijl zijn regering de Braziliaanse milieubescherming en inheemse rechtenbureaus verzwakte.

De Yanomami, naar schatting ongeveer 28.000 mensen, hebben gezegd dat het beleid van Bolsonaro heeft bijgedragen aan de toegenomen bedreigingen tegen hen.

Volgens minister van Inheemse Volkeren Sonia Guajajara is ongeveer 80 procent van de goudzoekers die het reservaat binnenvielen sindsdien uitgezet, en degenen die overblijven verzetten zich gewelddadiger tegen verwijdering.

In de verklaring van maandag zei het ministerie van Milieu dat 327 mijnkampen waren ontmanteld, terwijl 18 vliegtuigen, een helikopter en tientallen schepen waren vernietigd tijdens de operatie om het grondgebied van Yanomami te ontruimen.

President Lula heeft nultolerantie beloofd voor mijnbouw op inheems land dat wordt beschermd door de Braziliaanse grondwet.

Het ministerie van Milieu bereid ondertussen ook ontruimingsoperaties voor in vijf andere reservaten waar illegale houtkap en mijnbouw, onder Bolsonaro toenamen.