Nigeria is met een bevolking van 225 miljoen het land met de meeste inwoners in Afrika en ook de grootste democratie. Eens per vier jaar worden er verkiezingen gehouden voor verschillende organen. De verkiezingen worden georganiseerd door de onafhankelijke nationale verkiezingscommissie (INEC). Organiseren van de verkiezingen kost veel in Nigeria, meer dan US$ 600 miljoen. Er zijn 93 miljoen kiezers, waarvan 87 miljoen een kiezerskaart hebben opgehaald. Er zijn bijna 180.000 stemlokalen over het hele land verspreid. Kiezers krijgen een permanente kiezerskaart met foto (net een Surinaamse ID kaart), waarmee ze in elke verkiezing kunnen stemmen. Alleen kan je niet op elk stembureau stemmen, want dat wordt aangewezen.

De afgelopen twee verkiezingen werden gewonnen door Muhammadu Buhari van de All Progressive Congress partij. Hij was leider van een militair regime (1983-1985) dat aantrad na een coup in 1983. In 1985 werd hij bij een coup afgezet door een andere generaal. Hij is inmiddels 80 jaar en tijdens zijn periode als president was hij vaker in Engeland vanwege ziekte. De laatste jaren werd zijn regering geconfronteerd met een opstand van Moslim extremisten (Boko Haram) in het noordoosten, terwijl in het noordwesten de veiligheid werd bedreigd door criminele bendes, die personen voor losgeld gijzelden.

Toen Buhari aantrad was de koers van de Nigeriaanse Naira 198 voor een Amerikaanse dollar en bij de laatste verkiezingen was dat opgelopen tot 460 Naira. De inflatie is ook erg toegenomen en in het grootste olieproducerende land van Afrika is zelfs de benzine schaars geworden. Zo een 40% van de bevolking leeft onder de armoedegrens en indien we andersoortige armoede erbij nemen dan stijgt dit tot 63%.

Bola Tinubu, is de nieuwe president en komt uit dezelfde partij als zijn voorganger. Hij wordt ook wel ‘Jagaban’ genoemd, de grote baas, want hij was een politieke makelaar, die nu zelf voor het hoogste ambt gaat. Hij was eerder gouverneur van de staat Lagos en heeft toen goede resultaten bereikt. Bij de verkiezingen haalde hij 37% van de stemmen.

De belangrijkste concurrenten waren Atiku Abubakar die 29% van de stemmen haalde en Peter Obi met 25% van de stemmen. Abubakar, een voormalige vice-president is van de belangrijkste oppositiepartij PDP (Peoples Democratic Party). Peter Obi behoorde tot voor kort ook tot de PDP, maar richtte vlak voor de verkiezingen de Labour Party op. Indien ze bij elkaar waren gebleven had de oppositie een duidelijke overwinning behaald. Peter Obi heeft veel jonge kiezers aangetrokken en in de opiniepeilingen stond hij voor.

Voor het eerst is er een president in Nigeria gekozen met minder dan 50% van de uitgebrachte stemmen. In feite heeft de president met 8,8 miljoen stemmen nog geen 10% van de stemgerechtigden achter zich gekregen. De opkomst was slechts 27% ook een van de laagste sinds er verkiezingen in Nigeria worden gehouden. De introductie van nieuwe bankbiljetten en het ongeldig verklaren van de oude biljetten per eind januari, heeft gezorgd voor een financiële chaos, want er waren niet genoeg bankbiljetten. Veel mensen die geld op de bank hebben kunnen het niet opnemen en konden geen voeding en andere spullen kopen.

Daarnaast heeft de benzineschaarste gemaakt dat velen niet zijn gaan stemmen. Overigens konden veel mensen die wel naar de stembus zijn gegaan op verschillende plaatsen niet stemmen, omdat het personeel niet was komen opdagen m.n. in gebieden waar de oppositie sterk was. Of het personeel kwam erg laat. Ook zijn er rapportages en filmpjes over gewapende groepen die stemlokalen bestormden en stembussen kapot maakten of meenamen. Omkoperij is ook schering en inslag en vlak voor de verkiezingen is er een kandidaat met US$ 500.000 aangehouden met een lijst van personen aan wie geld gegeven zou worden. De oppositie accepteert het verkiezingsresultaat niet en stapt naar de rechter. De Verenigde Staten heeft het resultaat inmiddels geaccepteerd, maar de Europese Unie heeft nog twijfels (zie het rapport). Veel landen zullen, ondanks vele tekortkomingen, de uitslag toch wel accepteren, omdat de INEC die reeds bepaald heeft.

Vanwege de onregelmatigheden en de heel lage opkomst, is te verwachten dat de nieuwe president moeite zal hebben om geaccepteerd te worden. Daarnaast heeft de nieuwe president een traditie doorbroken. De bevolking van Nigeria bestaat voor 50% uit Moslims, 40% uit Christenen, terwijl 10% een stamgodsdienst aanhangt. Traditioneel is de kandidaat voor president een Moslim en de vice-president een Christen of omgekeerd. Tinubu is Moslim, maar heeft ook een Moslim als vice-president. Peter Obi, de gedoodverfde winnaar, is Christen en heeft een jonge aanhang. In Nigeria met 250 etnische groepen en regionale tegenstellingen, speelt religie een belangrijke rol. De nieuwe president heeft naast economische uitdagingen en een veiligheidsprobleem, nog voldoende andere zaken op te lossen.

Marten Schalkwijk

Politiek analist