Turkije: Noodtoestand afgekondigd na aardbeving

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft de noodtoestand voor drie maanden afgekondigd in tien provincies die het zwaarst zijn getroffen door een aardbeving die duizenden mensen het leven heeft gekost. Erdogan zei dat het dodental in Turkije is gestegen tot 3.549 mensen. In Syrië zouden meer dan 1.600 mensen zijn omgekomen.

In een televisietoespraak zei Erdogan dat de noodtoestand is om ervoor te zorgen dat reddingswerk "snel kan worden uitgevoerd" in het zuidoosten van het land. Hij zei dat de maatregelen hulpverleners en financiële hulp in de getroffen regio's zouden toelaten, maar gaf geen verdere details.

De noodtoestand eindigt vlak voor de verkiezingen op 14 mei, wanneer Erdogan na 20 jaar zal proberen aan de macht te blijven.

Turkije heeft in 2016 voor het laatst de noodtoestand uitgeroepen na een mislukte staatsgreep. Het werd twee jaar later opgeheven.

Reddingswerkers in Turkije strijden tegen hevige regen en sneeuw terwijl ze tegen de klok racen om overlevenden te vinden van de aardbeving die in de vroege uren van maandag toesloeg.

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft gewaarschuwd dat het dodental dramatisch kan stijgen naarmate reddingswerkers meer slachtoffers vinden.

Zware machines werkten de hele nacht door in de stad Adana, met lichten die de ingestorte gebouwen en enorme platen beton verlichtten, in scènes die zich in heel Zuid-Turkije herhaalden.

Af en toe stopte het werk en klonk er een roep van "Allahu Akbar" wanneer een overlevende werd gevonden of wanneer de doden werden geborgen.

Adana zit vol met daklozen - degenen die hun huis zijn kwijtgeraakt en anderen die te bang zijn voor naschokken om terug te keren.

Sommigen vertrokken zonder schoenen, jassen en telefoonopladers. De verwachting is dat de temperaturen later deze week onder het vriespunt dalen.

De beving met een kracht van 7,8 op de schaal van Richter deed zich maandag om 04:17  uur lokale tijd voor op een diepte van 17,9 km nabij de stad Gaziantep, volgens de US Geological Survey.

Een latere beving had een kracht van 7,5 en het epicentrum lag in het district Elbistan in de provincie Kahramanmaras.

Dinsdagochtend stond het verkeer stil op de snelweg naar de Turkse stad Maras, vlakbij het epicentrum van de aardbeving.

Af en toe kropen auto's naar voren, de natte weg verlicht door gloeiende rode remlichten. Er zijn nog maar weinig reddingswerkers in dit deel van Zuid-Turkije.

Een zoek- en reddingsteam op weg naar de stad, hun busje volgeladen met gespecialiseerde uitrusting en voorraden, vertelde de BBC dat ze graag wilden beginnen met het zoeken naar overlevenden, maar dat ze geen idee hadden hoe erg de verwoesting zou zijn toen ze aankwamen.

Landelijk zijn 8.000 mensen gered uit meer dan 4.700 verwoeste gebouwen, zei de Turkse Autoriteit voor rampen- en noodbeheer (AFAD) in haar laatste verklaring.

In de zuidelijke provincie Hatay meldde persbureau Reuters dat onder een hoop puin een vrouwenstem was gehoord die om hulp riep. "Ze maken geluiden, maar er komt niemand", zei een bewoner die zijn naam als Deniz noemde huilend.

"We zijn er kapot van, we zijn er kapot van. Mijn God... Ze roepen. Ze zeggen: 'Red ons', maar we kunnen ze niet redden. Hoe gaan we ze redden? Er is niemand geweest sinds de ochtend."

In Hatay werd de Ghanese voetballer Christian Atsu - die 107 wedstrijden speelde voor Newcastle - met verwondingen uit het puin van een gebouw gehaald, vertelde zijn manager Mustafa Özat aan de Turkse radio. Atsu speelt nu voor de Turkse club Hatayspor. De sportief directeur van de club, Taner Savut, ligt nog steeds onder het puin, zei Özat.

In de Turkse stad Osmaniye, vlakbij het epicentrum, belemmerde de stromende regen reddingswerkers. De stad zat zonder stroom toen de kou en regen begonnen.

Een gezin kampeerde op straat, bang voor de naschokken, ondanks de vriestemperaturen. Elke keer dat ze een naschok voelden, verhuisde het gezin dichter naar het midden van de straat.

Een hoteleigenaar in de stad vertelde de BBC dat van de 14 gasten die die nacht logeerden, er slechts zeven waren gevonden.

Landen over de hele wereld sturen steun om de reddingsinspanningen te helpen, inclusief gespecialiseerde teams, speurhonden en uitrusting.

Maar de aardbeving heeft aanzienlijke schade aangericht aan drie luchthavens in heel Turkije, wat ook voor uitdagingen zorgt bij de levering van hulpgoederen.

Het is nu bekend dat minstens 1.600 mensen zijn omgekomen in Syrië, waar miljoenen vluchtelingen in kampen aan de Turkse grens wonen.

Turkije ligt in een van 's werelds meest actieve aardbevingszones.

In 1999 doodde een aardbeving meer dan 17.000 mensen in het noordwesten, terwijl in 1939 33.000 mensen stierven in de oostelijke provincie Erzincan.

Deze aardbeving was zo krachtig dat het ook in Cyprus, Libanon en Israël is gevoeld.