Cultuurdirecteur: Excuses omzetten in diepzinnig pardon verzoek

Cultuurdirecteur Roseline Daan vindt dat de excuses die het Nederlandse kabinet voor het slavernijverleden op 19 december wil uitspreken, omgezet moet worden in een diepzinnig pardon verzoek. Nederland zal op basis van Surinaamse formulering over de slavernij en de effecten daarvan pardon moeten vragen en het niet moeten willen afdoen met een simpele betuiging van spijt of verontschuldiging. “In plaats van te zeggen ‘sorry voor het ongemak toen’, zal je moeten vragen om vergeving,” stelt Daan ferm. Het besef moet tot hen zijn doorgedrongen

Daarnaast stelt de Cultuurdirecteur voor die plechtige gebeurtenis op een dag en plaats zal moeten plaatsvinden die historisch voor Suriname belangrijk en niet gewoon op 19 december. Wat zegt 19 december ons, vraagt Daan zich af. “Die datum moet in overleg met ons bepaald worden vastgesteld waarbij Suriname een betekenisvolle datum aangeeft.”

Overigens is deze kwestie niet onder de aandacht gebracht van het Directoraat Cultuur, maar gezien het gewicht van het onderwerp meent ze toch hierop te moeten ingaan. De diepgewortelde pijn en afname van het immaterieel en materieel erfgoed van de slaven doet zich nu nog gevoelen. Wanneer gesproken wordt over religiën, lijkt van de nazaten van tot slaaf gemaakten de meest beangstigend. Hun religie cq geloof is in een eng kader geplaatst wat een ernstige vorm van schending van een belangrijk mensenrecht is.

Daan wijst erop dat het slavernijverleden niet op één hoop gegooid moet worden met situaties van contractarbeiders. De omstandigheden van de slaven waren erbarmelijker, waarbij hun hele zijn en wezen, kortom hun menszijn is afgepakt. Ook hadden zij na de slavernij periode geen enkele vorm van compensatie ontvangen. Integendeel, moesten zij na de periode van afschaffing nog 10 jarenlang gedwongen arbeid verrichten en alle volwassen geëmancipeerden moeten voor de rest van hun leven een speciale belasting betalen.

Tegen deze achtergrond adviseert Daan dat vanuit Nederland een commissie wordt samengesteld die samen met haar Surinaamse counterpart om de tafel gaat zitten om te komen tot een duidelijke formulering van de pardon aanvraag. Genoegen nemen met minder zal slechts zorgen voor meer onbegrip en disharmonie in de banden tussen Nederland en Suriname op dit stuk.