VS-defensiechef: Militairen moeten civiel worden gecontroleerd

De minister van Defensie van de Amerikaanse president Joe Biden, Lloyd Austin, heeft op een Amerikaanse defensieconferentie in Brazilië gezegd dat militairen onder civiele controle moeten staan. In Brazilië is militaire loyaliteit aan de grondwet een centraal punt geworden voorafgaand aan de presidentsverkiezingen van 2 oktober.

Austin, een gepensioneerde generaal van het Amerikaanse leger, maakte de opmerkingen dinsdag vanuit de Braziliaanse hoofdstad Brasilia. "Geloofwaardige afschrikking vereist militaire en veiligheidstroepen die klaar, capabel en onder stevige civiele controle staan", zei Austin. Hij voegde eraan toe: "Hoe meer we onze democratieën verdiepen, hoe meer we onze veiligheid verdiepen."

De opmerkingen van Austin kwamen slechts twee dagen nadat de Braziliaanse president Jair Bolsonaro formeel zijn herverkiezingsbod had gelanceerd door te zeggen: "Het leger staat aan onze kant."

De rechtse populist heeft publiekelijk de geldigheid van het Braziliaanse kiesstelsel in twijfel getrokken. Volgens sommige opiniepeilingen verloor hij bijna 20 procentpunten ten opzichte van zijn belangrijkste presidentiële tegenstander, voormalig president Luiz Inacio Lula da Silva van de Arbeiderspartij.

Austin zal naar verwachting woensdag, vandaag, bilaterale gesprekken voeren met de Braziliaanse delegatie. Hij neemt in Brazilië deel aan de 15e Conference of Defense Ministers of the Americas (CDMA).

Het Amerikaanse ministerie van Defensie zei dat Austin tijdens het bezoek "de bevestiging van de rol van het leger in een democratische samenleving zal ondersteunen, inclusief respect voor civiele autoriteiten, democratische processen en mensenrechten", aldus een vrijdag gepubliceerd persbericht.

"Hij gaat een zeer sterke en duidelijke boodschap brengen aan de hele zaal over de noodzaak voor militairen om democratieën te respecteren", vertelde een hoge Amerikaanse defensiefunctionaris aan Reuters, sprekend op voorwaarde van anonimiteit.

De manoeuvres hebben de Braziliaanse toeschouwers in Washington, DC, ook in het Congres, zenuwachtig gemaakt.

"Austin moet gewoon duidelijk maken dat het leger zich buiten de verkiezingen moet houden en toestaan ​​dat geschillen over de verkiezingen met constitutionele middelen worden opgelost", zei de Amerikaanse vertegenwoordiger Tom Malinowski, een democraat en lid van de commissie Buitenlandse Zaken van het Huis aan Reuters. "En hij moet zijn collega's eraan herinneren dat de Amerikaanse wet onze samenwerking met buitenlandse militairen die deelnemen aan alles wat op een staatsgreep lijkt, beperkt."

Militaire leiders hebben herhaaldelijk gezegd dat de Braziliaanse strijdkrachten elk resultaat van de verkiezingen zullen respecteren. Sommige militaire functionarissen hebben echter de krantenkoppen gehaald door de opmerkingen van Bolsonaro over mogelijke zwakke punten in het Braziliaanse stemsysteem te herhalen.

Bolsonaro heeft getracht de komende race te karakteriseren als een strijd tussen goed en kwaad, in navolging van zijn campagne van 2018 die hem presenteerde als een buitenstaander die op kruistocht was om de wet, orde en conservatieve waarden te herstellen in een eigenzinnige natie. Hij sloot zich in november aan bij de centristische Liberale Partij nadat hij er niet in was geslaagd zijn eigen partij op te richten.

Bolsonaro heeft een groot deel van zijn politieke carrière gebaseerd op nostalgie naar de Braziliaanse militaire dictatuur van 1964-1985, waarbij hij het Congres en de rechtbanken minachtte, terwijl hij zijn regering vulde met huidige en voormalige officieren van de strijdkrachten.

Thomas Shannon, een voormalige Amerikaanse ambassadeur in Brazilië, zei dat Brazilianen op zoek waren naar tekenen over hoe hun leger zou kunnen handelen als Bolsonaro weigert de nederlaag bij de stembus te accepteren. "Minister Austin... belandt in een politieke storm waarin Brazilianen proberen het niveau van institutionele steun te meten voor een mogelijke poging om de resultaten van de verkiezingen ongedaan te maken", vertelde Shannon aan Reuters.

Voormalige Amerikaanse functionarissen, waaronder Shannon, waarschuwden dat Brazilië niet goed reageert op bedreigingen en dat alle berichten gericht moeten zijn op het partnerschap tussen de VS en Brazilië "in plaats van te zeggen: 'Doe dit niet en doe dat niet.'"

"Maar het moet een boodschap zijn die duidelijk maakt dat het militair-militair partnerschap tussen de VS en Brazilië afhangt van een gemeenschappelijke inzet voor democratische waarden en praktijken", zei Shannon.

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigde onlangs zijn vertrouwen in het Braziliaanse kiesstelsel, een zeldzame stap tijdens een verhitte, polariserende campagne.

“We willen helemaal niet midden in de Braziliaanse verkiezingen komen. Maar we willen ervoor zorgen dat het feit bekend is dat we geloven dat het Braziliaanse kiesstelsel geloofwaardig is en in staat is om vrije en eerlijke verkiezingen te leiden", zei de hoge Amerikaanse defensiefunctionaris.