Saya: 4 miljoen procent geen mensensmokkel

Jean ‘Saya’ Mixon, die er werk van gemaakt heeft om Haïtianen naar Suriname te halen, wordt beticht van mensenhandel en -smokkel. De zakenman is daar zeer gebelgd over. Hij geeft “3 miljoen procent” garantie dat het niet gaat om mensensmokkel. “If yu wan ete wan miljoen, mi e gi yu 4 miljoen procent garantie. Smokkel no de in a san disi.” Hij toont aan dat alles legaal gebeurt. Saya meent dat er uit jaloezie een aanval op hem is geopend. Hij is niet de enige die Haïtianen naar Suriname laat afreizen. Er zijn grotere ondernemingen, deelt hij mee.

Er is heel wat ophef ontstaan over de toestroom van Haïtianen de afgelopen weken terwijl het luchtruim alleen voor repatrianten en essentiële personen open zou zijn. Er wordt gesproken van mensenhandel. Verschillende bronnen melden dat Covidtesten en andere documenten vervalst zouden zijn. Ook hebben grote groepen Haïtianen geprobeerd  over te steken naar Frans-Guyana. Er zouden ook kinderen zonder begeleiding op de vluchten zitten. Saya zou US$ 1.500 per persoon verdienen.

De ondernemer die ook voorzitter is van stichting Team Haïti, die een jaar geleden is opgericht, is uitgebreid ingegaan op de kwestie. Het steekt hem dat er wordt gesproken van mensenhandel. Hij wil dat de autoriteiten dat woord terugnemen. Het is een ernstige aanslag, stelt Saya. “Mensenhandel en mensensmokkel gebeuren in de illegale sfeer,” benadrukt hij. “Daar worden mensen in containers gebracht.” Saya heeft uitgelegd welke procedure er gevolgd wordt. Hij vliegt graag met SLM en niet met Fly Allways, geeft hij aan. “Zodat de Staat ook verdient. Ik ben er om het land te helpen opbouwen. Dus mijn eerste keus gaat altijd SLM zijn.”

Behalve dat de hordes bij SLM genomen moeten worden, moet er ook toestemming komen van Buitenlandse Zaken voor visum, Volksgezondheid en Transport, Communicatie & Toerisme moeten ook akkoord gaan. Op Zanderij worden de mensen opgewacht door de Immigratiedienst waar ze een stempel moeten krijgen op hun visum. Dat is 6 maanden geldig. “Dus hoe komt men erbij dat het om mensensmokkel gaat?” vraagt Saya zich af. “Er zijn zoveel andere reisbureaus die dit doen. Vanaf 2016 vliegen er maatschappijen bijna 2 keer per dag. Er zijn vele anderen die het doen. Dus waarom doet men dit met mij? Is het omdat ik in de politiek zit? Ze willen mijn naam schaden. Dat ga ik niet accepteren.”  

Saya legt uit dat hij niet naar klanten op zoek gaat. “Zij (Haïtianen) komen hier bij mij,” deelt Saya mee. “Ik help graag. Maar het is niet gratis. Dat ik US$ 1.500 per persoon zou verdienen aan een vlucht van 200 mensen, dat is een leugen. ”De mensen moeten ten minste de ticket kunnen betalen, geeft hij aan. “De kosten van een PCR-test, het visum en hotelverblijf van quarantaine, neem ik op mij. Een PCR-test kost in Haïti US$ 100, een visum US$ 75, het hotel afhuren US$ 12.000. Het vliegtuig van SLM kan hooguit 110 mensen brengen en van Fly Allways 75. Zo een operatie kan ruim US$ 110.000 per vlucht kosten. Als er een broodje valt te verdienen ga ik dat doen. Maar de meeste mensen betalen mij wat zij kunnen. Ik kan ze niet uitbuiten. Bij Fly Allways en anderen moeten ze de volle pond betalen. Het hoogste bedrag dat ik soms krijg is US$ 1.200. Ja, ik lijd verlies. Maar het gaat niet om geld. Het is een investering voor morgen. Ik ga de mensen altijd nodig hebben. Dus help ik ze vandaag en zij mij morgen.”

Saya kan niet bevestigen of er kinderen zonder ouders afreizen. Hij deelt mee dat het niet vreemd is dat kinderen alleen afreizen. Daarvoor zijn er internationale regels, legt hij uit. Die kinderen reizen allemaal met documenten om hun weg te kunnen vinden naar familie. Saya heeft de Surinaamse nationaliteit. Hij heeft het geschopt tot autohandelaar. Hij helpt graag andere Haïtianen ook een beter bestaan te vinden in Suriname. “Ik help ze hier komen, wat ze daarna doen is niet mijn probleem,” zegt hij. “Ze komen als toeristen. Ze worden echt niet gesmokkeld,” benadrukt hij. “Sommige willen blijven en gaan na zes maanden hun visum verlengen of andere papieren in orde maken om te blijven. Anderen gaan weer weg want ze vinden het hier niet leuk. Sommigen gaan naar Frans-Guyana. Als de Fransen vinden dat de mensen er illegaal zijn, zouden ze hen toch al terug hebben gestuurd? De ambassadeur spreekt van valse documenten. Dat is wat we horen maar niet hebben gezien.”

Saya geeft aan dat hij alle begrip heeft voor de actie om de vluchten uit Haïti voorlopig stop te zetten. “Ik zou dat ook doen,” geeft hij aan. “Als je zo iets hoort moet je direct handelen. Je moet onderzoeken of het waar is.” Saya benadrukt dat de vluchten uit Haïti niet zijn afgeschaft. “Er is rust nodig maar het komt goed,” merkt hij op. “Waarom is het een probleem nu ik dit ook doe (Haïtianen laten halen)? Men vond het niet leuk dat ik twee vluchten kon brengen en zij maar één. Waarom is dat erg. Ik help de mensen toch? En anderen vragen keihard geld. Ik niet.”  

De zakenman roept op om geen politiek met de kwestie te bedrijven. Hij benadrukt dat hij nog steeds VHP'er is. Hij gelooft er heilig in dat de regering het land uit de crisis zal halen. ”We hebben de NDP 10 jaren gegeven. We kunnen deze ook tijd geven. En als het nu nog niet lukt, laten we even volhouden,” roept hij op. “Ik heb de Haïtianen van de NDP naar VHP gebracht omdat we willen dat het goed gaat met Suriname. Dan gaat het goed met iedereen. Deze president is er niet alleen voor Haïtianen maar voor iedereen.” Saya gelooft dat “wi o set en, anders mi sref o faya.”

René Gompers