Peru: Castillo en Keiko Fujimori naar tweede ronde verkiezingen

Vakbondsman Pedro Castillo en populist Keiko Fujimori zullen tegenover elkaar staan in de tweede ronde de presidentsverkiezingen in Peru. Volgens analisten dreigt dit resultaat het door crisis vermoeide Peru verder te polariseren.

Met 96 procent van de stemmen geteld op dinsdag, leidde onderwijzer Castillo met 19,09 procent, terwijl Fujimori, de dochter van de gevangengezette ex-president Alberto Fujimori, volgde met 13,35 procent. Het tweetal versloeg 16 andere kandidaten in een versnipperde eerste stemronde op zondag. De twee zullen het opnieuw tegen elkaar opnemen in de tweede ronde op 6 juni.

In een land gehavend door de coronavirus-epidemie, een steile economische neergang en jaren van politieke onrust, was geen enkele kandidaat in staat om kiezers aan te zetten om de 51 procent te behalen die nodig was voor de overwinning in de eerste ronde. De verkiezingen vonden plaats in de ergste week van de coronaviruspandemie in Peru - de dag nadat het land een recordaantal van 384 doden in 24 uur had gemeld.

Terwijl sommige van de 25 miljoen in aanmerking komende kiezers in de rij stonden om hun stem uit te brengen - wat verplicht is in Peru - stonden anderen in de rij voor het bijvullen van zuurstof voor zieke familieleden die strijden tegen Covid-19.

Velen zeiden dat ze, ondanks de angst voor infectie, zijn gaan stemmen omdat ze de boete van 88 soles (ongeveer $ 24) niet konden betalen.

Keuze 'tussen dengue en Covid-19'
Het toneel is klaar voor een felle economische ideologische strijd tussen links en rechts in de tweede ronde. Castillo, die bij opiniepeilingen niet eens in de top vijf was geplaatst, vertegenwoordigt de uiterst linkse partij Free Peru en pleit voor staatsinterventie in de economie, onder meer door nationalisatie van activa.

Fujimori, van haar kant, leidt de Popular Force bij het verdedigen van een vrijemarkteconomie zoals uiteengezet in de grondwet van Peru, afgekondigd onder het bewind van haar vader in 1993.

Beide kandidaten zijn sociaal conservatief - tegen abortus en het homohuwelijk. En beide zullen waarschijnlijk leiden tot een sterke tegenstem.

Er is een diepgeworteld wantrouwen jegens het communisme in het ene deel van de Peruaanse samenleving in het licht van de lange burgeroorlog tegen de Maoïstische groep het Lichtend Pad, en een sterk anti-Fujimoristisch sentiment in een ander deel, gezien de slechte staat van dienst van de ex-president op het gebied van mensenrechten en corruptie, en corruptiebeschuldigingen en politieke manipulatie tegen zijn opvolger.

"Beide kandidaten wekken grote antipathie op bij de bevolking", zei politiek analist Augusto Alvarez Rodrich. "Mensen hebben bedenkingen bij beide, maar democratie vereist dat één van hen wordt gekozen, wat de Peruanen op een kruispunt plaatst. Kiezen voor de ene (of de andere) lijkt een keuze tussen dengue en Covid-19", zei Rodrich.

Rijk versus arm
Castillo (51) was een vrijwel onbekende tot 2017, toen hij duizenden leraren leidde in een langdurige nationale staking die resulteerde in een compromis van de regering. Hij heeft campagnebeloften gedaan om "illegale buitenlanders" die misdaden plegen uit te zetten, de doodstraf terug te brengen en de regering de controle over de energie- en minerale bronnen van Peru te laten overnemen.

Te midden van het aantal stemmen verklaarde hij over zijn rivaliteit met Fujimori: "Dit is een wedstrijd tussen de rijken en de armen ... ook een strijd tussen de baas en de pion, en tussen de meester en de slaaf."

Fujimori (45) maakt haar derde kans op het presidentschap, maar wordt beschuldigd van het aannemen van geld van de door schandalen besmette Braziliaanse bouwgigant Odebrecht om haar presidentiële campagne in 2011 en 2016 te financieren. Als ze in juni wint, worden de aanklachten opgeschort tot na haar ambtsperiode aangezien de Peruaanse wet zittende presidenten vrijstelt van vervolging.

Recessie en onrust
Als eerste op de agenda van de nieuwe president staat het aanpakken van het coronavirus, dat in het land van 33 miljoen mensen meer dan 55.200 heeft gedood.

Ook de economie zal dringend aandacht nodig hebben. Peru bevindt zich sinds het tweede kwartaal van vorig jaar in een recessie nadat het coronavirus de deuren van bedrijven had gesloten en de zo belangrijke toeristische sector lamlegde.

De economie kromp in 2020 met meer dan 11 procent, vier miljoen mensen raakten hun baan kwijt en nog eens vijf miljoen vielen in armoede.

Om de zaken nog erger te maken, baarde de onzekere verkiezingsuitslag de markten zorgen en daalde de Peruaanse sol vorige maand naar een record-dieptepunt van 3,8 ten opzichte van de US-dollar.

Het land is ook geschokt door politieke onrust, gedreven door claims van corruptie op het hoogste niveau.

Degene die op 28 juli wordt beëdigd, wordt de vijfde president van Peru in drie jaar, nadat er drie binnen enkele dagen na elkaar vielen in november 2020 te midden van protesten waarbij twee mensen omkwamen en honderden gewond raakten.

Het tellen van de stemmen is bijna afgerond, maar de Nationale Verkiezingsjury zal pas begin mei de laatste twee kandidaten officieel bekendmaken. Het tellen van de stemmen voor 130 congresleden zal langer duren, maar wordt geleid door de partijen van Castillo en Fujimori.