Het nieuwe investeringsbedrijf New Surfin NV wordt geschrapt. Er gingen goede bedoelingen achter schuil, maar in de haast om Suriname te redden, zijn niet de juiste procedures gevolgd. Waar hard gewerkt wordt, worden fouten gemaakt. De regering heeft dit toegegeven - ook iets nieuws - en ze is beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.

Maar het idee van een schone staatsinvesteringsmaatschappij staat nog overeind. Er wordt gewerkt aan een nieuwe opzet van het bedrijf. Om psychologische redenen moet er uiteraard een nieuwe naam worden bedacht. De Surinaamse economie is door het tuig en de dagdieven van de voorbije jaren diep in de klei komen vast te zitten. Velen zijn nu arm en houden het hoofd nog maar net boven water. Het nieuwe staatsinvesteringsbedrijf kan een vehikel zijn om de economie uit de modder te helpen trekken. Het doel van het bedrijf is om nieuw - 'fresh' - kapitaal aan te trekken om bedrijven te financieren en de dure overheidsschulden te herschikken.

Zoals elk Surinaams staatsbedrijf loopt ook het nieuwe bedrijf risico’s. De grootste bedreigingen zijn corruptie en witwassen. Dus regering, wees op uw qui-vive. Bouw een Chinese muur om het bedrijf: een nul tolerantie om elk risico dat de reputatie en geloofwaardigheid van het bedrijf kan schaden tegen te houden. Want reputatie doet ertoe.

Het nieuwe bedrijf moet onder toezicht komen van de minister van Financiën, die het moet aansturen, en de minister van Bibis, die het kapitaal moet aantrekken. Zij hebben de integriteit en de politieke macht om de business en de economie te stimuleren. Het investeringsbedrijf moet een brug zijn tussen enerzijds buitenlandse investeerders en anderzijds binnenlandse bedrijven. Het moet een vlotte manier worden van zaken doen, zonder al te veel bureaucratie. Investeerders zijn geen democraten en de markt is geen democratie. Investeerders willen hun belegde geld zien groeien. De rol van de staat is die van een sterke regelgever en handhaver, zodat de markt goed draait. Voor de overheid is er de winst van de geïnde belastingen.

Een voorbeeld van een succesvol staatsinvesteringsbedrijf is de Singaporese Temasek. Het begon in de jaren 70 als een staatsinvesteringsbedrijf om binnenlandse bedrijven te helpen. Het heeft toen flink bijgedragen om Singapore uit het moeras te tillen. De CEO van Temasek is de echtgenote van de huidige premier van Singapore die de zoon is van de 'founding'-premier van Singapore. But who cares, zowel Singapore als Temasek heeft een AAA-rating: investeerders lopen daar geen risico.

Een nieuw staatsinvesteringsbedrijf is noodzakelijk, maar niet voldoende. Parallel hieraan moet ook de grote bende van de vorige regering worden opgeruimd. Een schoon bedrijf in een augiasstal, dat zal niet werken. De regering doet haar best om de stal uit mesten en te reinigen. Suriname moet beter gaan scoren op de internationale lijsten van corruptie, ondernemingsklimaat, enz.

De vorige regering kreeg een flinke tik op de billen van de internationale kredietbeoordelaars. Suriname zakte van een B-rating naar een C-rating. Het IMF werd bedonderd voor US$ 80 miljoen. 'Wat een apenland!' moeten ze hebben geroepen bij het IMF. Het is een flinke deuk in de geloofwaardigheid van Suriname. Investeerders zien het land als een bananenschil die ze liever vermijden. De beschadigde reputatie moet worden hersteld. Nieuw kapitaal komt alleen als er vertrouwen is.

Investeerders gaan naar landen die stabiel, schoon en veilig zijn, en waar ze gemakkelijk zaken kunnen doen. Suriname heeft weliswaar een goede ligging en een gunstig klimaat, maar de politiek is brokobroko. Er is geen continuïteit. De ene regering bouwt op, de andere vernietigt. Het frustreert investeerders als ze tjoekoe moeten betalen, als ze veel tijd kwijt zijn aan administratieve formaliteiten voor een bedrijf of een vergunning, als er niet voldoende toegang is tot financiële middelen, als hun eigendommen niet goed beschermd zijn, enz.

Leefbaarheid is ook van belang. Een schone, geordende stad trekt investeerders aan. Niemand brengt zijn geld naar een vieze, vuile plek. De ordening van de binnenstad door de districtscommissaris van Paramaribo Noordoost is een stapje in de goede richting. Welvaart gaat hand in hand met regels, discipline en gezag, terwijl losbandigheid samen gaat met armoede.

Kortom, een nieuw staatsinvesteringsbedrijf is noodzakelijk, maar niet voldoende. Het hele land moet opnieuw worden geordend. Overigens moet het nieuwe staatsbedrijf ook niet etnisch worden doodgeknuffeld. Het moet op de eerste plaats kracht, kwaliteit en betrouwbaarheid uitstralen.

Een goed opgezet staatsinvesteringsbedrijf kan een signaal zijn dat Suriname weer open is voor business. Bedrijven scheppen banen en moeten worden gestimuleerd door belastingverlaging. Tegelijkertijd moet de overheid betaalbare huizen bouwen, zodat mensen iets hebben om voor te werken.

Tot slot. Regering, let op: het zand loopt door uw zandloper. Maak niet te veel fouten, maak beloften waar of leg anders beter uit waar u tegen aanloopt, anders krijgt u weer de wind van voren.

D. Balraadjsing