Goed bestuur, nepotisme frame en rechtsstaat

De vicepresident benoemt iemand uit familie-/vriendenkring in het bestuur van een overheidsinstelling. Morele verontwaardiging alom: nepotisme, regelarij, familie-, vriendjespolitiek. Kortom corruptie. Vervang in de eerste zin vicepresident door voorzitter van vakcentrale C-47. Robby Berenstein wuifde op voorhand "seti sma kon" (nepotisme) weg bij voordrachten. Niks aan de hand - punt of vraagteken.

Het eerste geval betreft een door het electoraat gekozen landbestuurder. De grondslag voor bestuurlijke benoemingen door de vicepresident is eigenaarschap van de overheidsentiteiten - aandeelhoudersmacht.
De C-47-voorzitter eist zitting aan de bestuurstafel bij overheidsentiteiten. Macht door framing en forcistische opstelling, 'gelegitimeerd' door een 'presidentiële toezegging'. (Zie 'C-47 eist vertegenwoordiging vakbond in rvc's')

Nepotisme frame
"De perceptie die er leeft bij delen van de samenleving is dat we vechten om mensen in rvc's te zetten". Volgens Berenstein gaat het niet om "fu seti sma kon". Daarmee ontweek hij behendig kritiek op nepotisme. Pers en samenleving werden op tactische wijze ingekapseld. Forcistisch en confrontationeel. Framing, alsof dat de normaalste zaak van de wereld is. Ziehier ruimte voor nepotisme (lees: corruptie) bij voordrachten.

Dat beeldvorming rond nepotisme soms omdraait en als een boemerang terugkaatst, zal Berenstein een zorg zijn. Het nepotisme frame wringt, omdat het volk op 25 mei 2020 massaal tegen corruptie had gestemd. De verkiezing is het fundament van onze democratische rechtsstaat.

Berenstein kadert zijn eis in met de woorden "publiek belang", maar geeft daar geen interpretatie aan. Ook dat is onderdeel van framing. Het publieke c.q. maatschappelijke belang is gebaat bij goed bestuur. Hier is duidelijk behoefte aan in Suriname. Een fundamentele pijler van goed bestuur is transparantie. Transparantie draagt bij dat nepotisme ingedamd wordt.

Berenstein sneerde richting regering Bouterse. Terecht. Hij zweeg over de eigen rol in de afgelopen tien jaar. Onterecht. De C-47-voorman dient de hand in eigen boezem te steken. Voorts moet hij het nepotisme frame ombuigen en de samenleving overtuigen. Door in te zetten op transparantie bij voordrachten.

Bestuurlijke benoeming
Transparantie en zorgvuldigheid zijn cruciaal bij bestuurlijke benoemingen. Bovenal vraagt top signatuur (directie, commissarissen) om kwaliteit. Criteria voor selectie en beoordeling van kernkwaliteiten zijn essentieel. Bestuurskamers hechten waarde aan de wijze waarop een kandidaat-bestuurder zich verhoudt tot eigen kwaliteitsprofiel en bestuursmores. Ook (aansprakelijkheids)risico's worden gewogen. Transparantie en zorgvuldigheid betekenen voor alle partijen een win-winsituatie.

Bij de C-47-voorzitter is dat besef niet ingedaald of hij wil dat niet beseffen. Berenstein ziet voordrachten als een uitvoeringsaangelegenheid; een kwestie van CV aanleveren. Dat is tekort door de bocht. Uit welke vijver gevist wordt, blijft ongewis. Kwaliteit en transparantie zijn heel belangrijk bij voordrachten, ongeacht uit welke koker.

Transparantie draagt bij dat nepotisme beteugeld wordt. Daarvan hebben de overheidsentiteiten en voordrachten profijt. Berenstein moet transparantie omarmen. Voor het maatschappelijke belang, maar ook voor de eigen geloofwaardigheid.

Hand in eigen boezem
De C-47-voorman heeft een probleem, en niet het minste: wáár waren Robby Berenstein, de progressieve vakcentrale C-47 en vakbonden in tien jaar Bouterse.

Onder regeringen Bouterse waren hoog en laag doordrenkt van een corrupte mentaliteit. Diefstal en corruptie vierde hoogtij, instituten en democratische waarden uitgehold en checks and balances losgelaten. De erfenis is funest. De vakbeweging liet het maar gebeuren. Bewust (ingeval van de CLO) of niet, de laconieke houding wreekt zich nu.

Passiviteit maakt Berenstein's organisatie mede verantwoordelijk voor misstanden bij overheidsentiteiten, waartegen hij wil strijden. De strijd van Berenstein is evenzeer een gevecht tegen eigen falen. De vakcentrale C-47-als-geheel moet de hand in eigen boezem steken. Verbeter de wereld, begin bij jezelf.

De vraag dringt zich op of de commissaris-eis niet over-the-top is en Berenstein's drijfveer niet gewoon macht is. Uiteraard zijn er meer vragen. Zoals, presteren overheidsentiteiten met een vakbondscommissaris significant beter en corruptievrij? En moet er geen analyse van rolopvattingen komen?

Een kentering is nodig—een mindshift. Een mindset dat fouten en ervan leren erkent, dat voordrachten transparantie vereisen, en dat corruptie grote negatieve effecten heeft voor de rechtsstaat.

Uitholling rechtsstaat
Corruptie is net een dodelijk virus. Er rust een verantwoordelijkheid op de vakbeweging voor het indammen van de verspreiding van corruptie. Framing en passiviteit werkt net als een superspreader, waardoor corruptie om zich heen kan blijven grijpen.

Framing en passiviteit zijn symptomatisch voor een gecorrumpeerde samenleving. Daarmee wordt de rechtsstaat ondermijnd. Dit is óók een zaak van de vakbonden. Sterker, de vakbeweging is even verantwoordelijk voor de uitholling van de rechtsstaat als regeringen Bouterse, stelende landsdienaren en corruptelingen bij de overheid en overheidsinstellingen. Omdat Berenstein en andere vakbondsleiders corruptie niet bestrijden.

Ray Maliekhadien
op persoonlijke titel