Aedes aegypti-muskieten in het Oxitec-laboratorium in Campinas, Brazilië. (Foto: Reuters)
Terwijl het coronavirus duizenden doodt en de aandacht van de regering in heel Latijns-Amerika domineert, besluipt een andere dodelijke virale infectie stilletjes de regio. Dengue - in de volksmond knokkelkoorts genoemd vanwege de ernstige gewrichtspijn die het veroorzaakt - is endemisch in een groot deel van Latijns-Amerika. De komst van Covid-19 heeft echter cruciale aandacht en middelen weggetrokken van de strijd ertegen, zeggen artsen en functionarissen.

De Pan-American Health Organization (Paho) verwacht dat 2020 zal worden gekenmerkt door hoge dengue-percentages, die de intensive care-afdelingen kunnen vullen en patiënten kunnen doden, zelfs zonder de druk van Covid-19, de luchtwegaandoening veroorzaakt door het nieuwe coronavirus. Over de hele wereld heeft Covid-19 op verschillende manieren andere ziekten beïnvloed. Hoewel in Europa maatregelen om het coronavirus te stoppen de seizoensgriep hebben verdreven, hebben de sluitingen in Afrika het transport van mazelenvaccins en andere voorraden stopgezet.

In Latijns-Amerika wordt nog steeds een dengue-epidemie gevoeld die eind 2018 begon. Dengue-infecties in Noord- en Zuid-Amerika stegen in 2019 naar een recordhoogte van 3,1 miljoen, met volgens de Paho meer dan 1.500 doden in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Gevallen van de ziekte zouden in de tweede helft van het jaar moeten beginnen af ​​te nemen, aldus de organisatie.

Dengue-uitbraken worden verspreid door muskieten en komen meestal drie tot vijf jaar na de vorige epidemie voor. En met vier soorten dengue in omloop, kunnen mensen het meer dan eens oplopen, waarbij de tweede gevallen vaker ernstig zijn.

"Covid is momenteel de ster, dus alle aandacht wordt aan Covid besteed, maar er zijn nog steeds problemen met dengue", zegt dokter Jaime Gomez, die in een ziekenhuis in Floridablanca, in de provincie Santander van Colombia, werkt.

Hoewel dengue meestal niet dodelijk is en met pijnstillers kan worden behandeld, hebben sommige patiënten last van aanhoudende symptomen zoals vermoeidheid, gewichtsverlies en depressie die hun werkvermogen beïnvloeden. Ernstige dengue wordt behandeld met intraveneuze vloeistoffen en degenen die niet worden getest, lopen het risico op gevaarlijke complicaties.

Een dergelijke medische interventie kan niet worden gegeven als patiënten thuis blijven, zich zorgen maken over het oplopen van het coronavirus of als overvolle ziekenhuizen ze moeten afwijzen. Met relatief weinig gevallen van Covid-19 in de provincie waar hij werkt, zei Gomez dat zijn kliniek de ziekenhuisopnames met de helft had zien dalen, omdat mensen bang waren om naar buiten te gaan.

'Systeem ingestort'
De Paraguayaanse advocaat Sonia Fernandez vermeed het zoeken naar zorg toen zij en haar twee dochters van 11 en 8 jaar oud begin april ziek werden van dengue. "We hadden alle drie dengue, we hadden alle symptomen, de pijn, de uitslag, maar we gingen niet naar een kliniek of een gezondheidscentrum om onszelf niet bloot te stellen aan Covid-19", zei Fernandez. Alle drie zijn sindsdien hersteld.

Dengue-gevallen in Paraguay zijn dit jaar explosief gestegen. In de eerste 18 weken van 2020 rapporteerde het land 42.710 bevestigde gevallen en 64 sterfgevallen, vergeleken met 384 bevestigde gevallen en zes sterfgevallen in het jaar daarvoor.

In Ecuador, dat zwaar is getroffen door de uitbraak van het coronavirus en ziekenhuizen in de grootste stad Guayaquil overweldigd zijn, kan een duidelijke daling van het aantal gevallen van dengue andere problemen maskeren. Volgens het ministerie van Volksgezondheid van Ecuador bereikten de dengue-gevallen een piek van 888 in de week die eindigde op 14 maart, twee weken nadat het land zijn eerste geval van Covid-19 had bevestigd. Voor de week van 4 april daalden ze tot 257.

"Dengue wordt duidelijk onderschat", zegt Esteban Ortiz, wereldwijd gezondheidsonderzoeker aan de Quito University of the Americas. "Het aantal gevallen is niet afgenomen, de diagnose van gevallen is afgenomen, wat bevestigt dat het systeem volledig is ingestort", voegde hij eraan toe.

Het ministerie van Volksgezondheid van Ecuador zei in een verklaring dat het land niet meer werd blootgesteld aan de dubbele impact van Covid-19 en dengue dan enig ander in de regio. Het zei dat het voldoende voorraden heeft om gevallen van de door muskieten overgedragen ziekte te behandelen.

Dengue is ook sterk gestegen in Midden-Amerika. De gevallen in Costa Rica zijn bijna verdrievoudigd tot 1 mei vergeleken met een jaar geleden, tot meer dan 2.000. "We maken een moeilijk moment door met de behandeling van Covid-19, maar helaas zetten andere ziekten hun cyclus voort", vertelde Rodrigo Marin, directeur van Costa Rica's gezondheidstoezichtbureau, onlangs aan journalisten.

In Panama, waar dengue dit jaar minstens twee doden heeft veroorzaakt, luidde de gezondheidsfunctionaris van Panama City, Yamileth Lopez, ook de alarmbel in een interview met persbureau Reuters. "Dengue doodt ook", zei ze.