Goudwinning met toestemming Suriname en Frankrijk

Een oplossing van de grenskwestie in een deel van de Marowijnerivier kan nog enige tijd duren en is best ingewikkeld. De Fransen hanteren een grenslijn op basis van het grensverdrag van 1915. Volgens Suriname loopt die lijn net een beetje anders – in ons voordeel.

Het gaat ook nog om de verdeling van de eilanden. En dan speelt een andere kwestie. Decennialang is er niet correct gehandeld: concessionarissen die in de grensrivier willen werken, moeten over een vergunning beschikken die gezamenlijk is verleend door Suriname en Frankrijk. Alle baggeractiviteiten – zoals goudwinning met skalians of een baggermolen - binnen de grensregeling in de Marowijnerivier - zijn strikt gezien illegaal. Volgens artikel 4 van het 1915-grensverdrag, worden baggerconcessies door de beide regeringen 'gezamenlijk verleend voor eenzelfde begrensd deel van de rivier'. Dit kan verleend worden aan een individu of een groep aanvragers. In artikel 5 worden de bepalingen voor de baggerconcessie genoemd.

1915 is gedeeltelijke grensregeling
Nederland en Frankrijk tekenden op 30 september 1915 het verdrag voor de gedeeltelijke vaststelling van de grens tussen Suriname en Frans-Guyana. De grensregeling gaat om een specifiek deel van de Marowijnerivier, vanaf het noordelijke uiteinde van Stoelmanseiland (behorende aan Suriname) tot aan het zuidelijke uiteinde van eiland Portal (behorende aan Frankrijk), 'in het noorden, wordt de grens tusschen de koloniën Suriname en Fransch Guyana gevormd door de lijn loopende over het midden van het water bij normalen stand'.


Al in de 19e eeuw nam de goudkoorts toe aan beide zijden van de Marowijnerivier. Nederland en Frankrijk werden overspoeld door tientallen aanvragen voor het baggeren van goud in dit specifieke deel van de grensrivier tussen hun koloniën. 'Het tot stand komen van eene regeling tusschen Nederland en Frankrijk aangaande baggerconcessies werd daardoor voor de beide koloniën van groot belang', schreef de toenmalige Nederlandse minister John Loudon van Buitenlandse Zaken in 1915 aan de Tweede Kamer. 'Het bleek echter niet mogelijk zoodanige regeling te treffen, zonder tevens de grens over het bewuste deel der rivier vast te stellen'.


Eilanden-verdeling
Suriname en Frankrijk gaven vrijdag een gezamenlijke verklaring uit. Zij leggen uit dat er diplomatieke gesprekken en twee technische consultaties zijn gehouden over de afbakening van de grens en de toewijzing van de eilanden in kwestie. In de verklaring benadrukken beide landen het beginsel dat grensbepaling bilateraal moet worden overeengekomen. Er wordt rekening gehouden met artikel 1 van het verdrag van 1915.

Hierin staat verder dat 'eilanden gelegen in dit gedeelte van de rivier Nederlandsch of Fransch grondgebied, naarmate zij in hun geheel of ten minste voor het grootste deel gelegen zijn ten Westen of ten Oosten van die lijn'. De 'eilanden Langa-Tabiti en Paccarebo of Blakkarebo zijn geheel Nederlandsch grondgebied en het eiland Guidala is geheel Fransch grondgebied'. Deze eilanden vallen buiten gedeeltelijke grensregeling.

De Fransen hebben zich altijd op het standpunt gesteld dat er geen discussie bestaat over de grenslijn, slechts over de status van enkele eilanden. Maar minister Yldiz Pollack-Beighle van Buitenlandse Zaken sprak afgelopen donderdag in De Nationale Assemblee over de “juiste vaststelling van de grenslijn en de verdeling van tabiki’s” en “wij generaties lang een euvel hebben die wij moeten oplossen”.

In het parlement zei Beighle dat de gezamenlijke verklaring moet zorgen “dat beide samenlevingen ervan bewust worden gemaakt dat wij alle intentie hebben om de grenslijn te verduidelijken”. Zij vertelde dat de regering eerder deze week middelen heeft vrijgemaakt voor een missie die de lokale gemeenschap in het gebied zal informeren en betrekken.

Wel of geen daden van agressie
Volgens de gezamenlijke verklaring is “overeengekomen dat beide partijen terughoudend zullen zijn in de gebieden waarover momenteel wordt gediscussieerd”. Dit kan de “vrede en stabiliteit verstoren”. Eerder stelde de Franse ambassadeur Antoine Joly dat de Franse autoriteiten “alleen interventies zullen vermijden in gebieden die ter discussie staan”. De Fransen blijven “de Franse wet op de Franse oevers toepassen om de illegale goudwinning te bestrijden en in het bijzonder het gebruik van kwik, het vergiftigen van de bevolking die aan beide zijden van de rivier leeft”, zei Joly.

Suriname heeft de gezamenlijke patrouilleoperatie tijdelijk opgeschort tot definitieve afwikkeling van de grenskwestie. Het blijft echter onduidelijk welke eilanden/gebieden tussen Stoelmanseiland en het eiland Portal precies ter discussie staan, waar dus geen daden van agressie zullen worden ondernomen.

U kunt de volledige kaart hier downloaden.

Kaart.jpg