Column: Vrijheid is een geboorterecht

Vrijheid. Een aangeboren drang van dier én mens. Om te voorkomen dat mensen worden belemmerd zich vrijelijk te uiten, is het recht op vrije meningsuiting internationaal gegarandeerd. Niemand mag worden beknot in de uiting van gevoelens en gedachten. Vrije meningsuiting is een grondrecht, maar er moet rekening worden gehouden met de wet. Dit is nodig om rechten van anderen niet te schenden.

World Press Freedom Day, een initiatief van de Unesco, wordt vandaag voor de twintigste keer herdacht. Eenieder kan het journalistieke beroep uitoefenen. Sterker nog, met de nieuwe elektronische mogelijkheden publiceren velen hun eigen berichten. Zij zijn niet meer afhankelijk van traditionele media om hun verhaal kwijt te raken. De vrijheid om zich publiekelijk te kunnen uiten wordt steeds groter, maar helaas geldt dat niet voor alle mensen op deze aardbol.

Hoe natuurlijk het recht om zich te uiten ook is, er zijn machthebbers, organisaties, instituten en individuen die vinden dat anderen hun mond moeten houden. En als dat niet gebeurt, wordt er ingegrepen waarbij het leven van velen die strijden voor vrijheid, wordt ontnomen, terwijl massa's mensen achter de tralies belanden. Anderen durven niet uit te komen voor hun mening uit vrees voor represaille.

Onafhankelijke journalisten zijn onmisbaar in het verschaffen van informatie aan de samenleving. Er gebeurt elke seconde wel ergens iets in eigen land, de regio of elders in de wereld wat invloed heeft op het leven van anderen. Nieuwsredacties hebben de taak op zich genomen om het publiek te voorzien van feitelijke informatie waardoor een goed beeld verkregen kan worden van wat er gaande is. Zij maken gebruik van de vrijheid die voor elke burger geldt.

Op deze dag is het goed om zelfreflectie te plegen. Is de berichtgeving feitelijk, gescheiden van de eigen mening, betrouwbaar en voldoende onderbouwd? Nemen media verantwoordelijkheid voor wat ze publiceren? Wat is de kwaliteit van de journalistiek en hoe staat het met de ethiek in het beroep? De samenleving heeft recht op informatie om een goede mening te kunnen vormen over zaken die zich afspelen en hun leven kunnen beïnvloeden. Media en journalisten moeten blijven werken aan de verbetering van het product. Alleen door een goed geïnformeerde samenleving, die uit verschillende bronnen wordt gevoed, komt dit grondrecht tot volle wasdom. Onwetendheid maakt dat mensen verkeerde opvattingen kunnen hebben en daardoor besluiten nemen die niet gebaseerd zijn op feiten.

Nita Ramcharan