Mensen protesteren tegen de beperkingen waarmee klimaat-CSO's te maken hebben gehad op COP en over de hele wereld, tijdens de VN-klimaatconferentie in Bakoe, Azerbeidzjan. (Foto: Reuters)
Onderhandelaars van kleine eilandstaten en de minst ontwikkelde landen zijn weggelopen uit onderhandelingen tijdens de verlenging van de VN-klimaatbesprekingen, omdat hun klimaatfinancieringsbelangen werden genegeerd. De zenuwen liepen zaterdag, vandaag, hoog op toen onderhandelaars van rijke en arme landen bijeenkwamen in een kamer op COP29 in Bakoe, Azerbeidzjan om te proberen een ongrijpbare deal te sluiten over financiering voor ontwikkelingslanden om klimaatverandering in te dammen en zich eraan aan te passen.

Maar de ruwe opzet van een nieuw voorstel werd resoluut afgewezen, vooral door Afrikaanse landen en kleine eilandstaten, volgens berichten die van binnenuit werden doorgegeven.

"We zijn gewoon weggelopen. We kwamen hier naar deze COP voor een eerlijke deal. We hebben het gevoel dat we niet zijn gehoord", zei Cedric Schuster, de Samoaanse voorzitter van de Alliantie van Kleine Eilandstaten, een coalitie van landen die worden bedreigd door stijgende zeespiegels.

"De huidige deal is onacceptabel voor ons. We moeten met andere ontwikkelingslanden praten en beslissen wat we moeten doen", zei Evans Njewa, voorzitter van de groep Least Developed Countries (LDC).

Toen haar werd gevraagd of de staking een protest was, vertelde de Colombiaanse minister van Milieu Susana Mohamed aan persbureau The Associated Press: "Ik zou dit ontevredenheid noemen, we zijn zeer ontevreden."

Met de spanningen hoog opgelopen, vielen klimaatactivisten ook de Amerikaanse klimaatgezant John Podesta lastig toen hij de vergaderzaal verliet. Ze beschuldigden de VS ervan hun eerlijke deel niet te betalen en "een erfenis te hebben van het verbranden van de planeet".

Ontwikkelingslanden beschuldigen de rijken ervan hun zin te willen krijgen – en een kleiner financieel hulppakket – via een uitputtingsslag. En kleine eilandstaten, die bijzonder kwetsbaar zijn voor de verergerende effecten van klimaatverandering, beschuldigden het gastland van het negeren van hen tijdens de gesprekken.

Panama's hoofdonderhandelaar Juan Carlos Monterrey Gomez zei dat hij er genoeg van had. "Elke minuut die verstrijkt, worden we steeds zwakker en zwakker en zwakker. Zij hebben dat probleem niet. Zij hebben enorme delegaties," zei Gomez.

"Dat is wat ze altijd doen. Ze breken ons op het laatste moment. Weet je, ze blijven maar doorgaan en doorgaan en doorgaan totdat onze onderhandelaars vertrekken. Tot we moe zijn, tot we waanideeën hebben van het niet eten, van het niet slapen."

Het laatste officiële ontwerp van vrijdag beloofde $ 250 miljard per jaar tegen 2035, meer dan het dubbele van het vorige doel van $ 100 miljard dat 15 jaar geleden werd gesteld, maar ver onder de jaarlijkse $ 1 biljoen-plus die volgens experts nodig is.

Ontwikkelingslanden vragen om $ 1,3 biljoen om zich aan te passen aan droogtes, overstromingen, stijgende zeespiegels en extreme hitte, om te betalen voor verliezen en schade veroorzaakt door extreem weer en om hun energiesystemen te laten overstappen van fossiele brandstoffen die de aarde opwarmen naar schone energie.

Rijke landen zijn verplicht om kwetsbare landen te betalen volgens een overeenkomst die is bereikt tijdens de COP-gesprekken in Parijs in 2015.

Nazanine Moshiri, senior klimaat- en milieuanalist bij de International Crisis Group, vertelde Al Jazeera dat rijke landen worden beperkt door economische omstandigheden.

"Rijke landen worden beperkt door krappe binnenlandse budgetten, door de oorlog in Gaza, door Oekraïne en ook andere conflicten, bijvoorbeeld in Sudan, en andere economische kwesties," zei ze.

"Dit staat haaks op waar ontwikkelingslanden mee worstelen: de stijgende kosten van stormen, overstromingen en droogtes, die worden aangewakkerd door klimaatverandering."

Teresa Anderson, de wereldwijde leider op het gebied van klimaatrechtvaardigheid bij Action Aid, zei dat om een ​​deal te sluiten, "het presidentschap iets veel beters op tafel moet leggen".

"De VS in het bijzonder, en rijke landen, moeten veel meer doen om te laten zien dat ze bereid zijn om echt geld op tafel te zetten," vertelde ze aan AP. "En als ze dat niet doen, dan is het onwaarschijnlijk dat LDC's vinden dat er hier iets voor hen is."

Ondanks de breuken tussen landen, koesterden sommigen nog steeds hoop op de gesprekken. "We blijven optimistisch," zei Nabeel Munir uit Pakistan, die voorzitter is van een van de vaste onderhandelingscomités van de gesprekken.

Monterrey Gomez uit Panama benadrukte dat er een deal moet komen. "Als we geen deal krijgen, denk ik dat dit een fatale wond zal zijn voor dit proces, voor de planeet en voor de mensen", zei hij.